Yabancılık Unsuru İçeren Tüketici Sözleşmelerinden Doğan Hukuk Uyuşmazlıklarında Türk Mahkemelerinin Yetkisi

Bu çalışmanın temel konusu, yabancılık unsuru içeren tüketici sözleşmelerinden doğan hukuk uyuşmazlıklarında Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin tayin edilmesidir. Bu kapsamda, sözleşmenin karşı tarafına göre gerek ekonomik gerekse sosyal anlamda daha dezavantajlı durumda olduğu kabul edilen tüketicinin, yabancılık unsuru içeren tüketici sözleşmeleri bakımından korunmaya değer menfaati üzerine analizler yapılmış ve MÖHUK madde 45 hükmünde yer verilen özel yetki kuralının hukuki niteliği doktrinde yer alan tartışmalar ışığında ele alınmıştır. Bu itibarla, çalışmanın odak noktası olan MÖHUK madde 45 hükmünün hukuki niteliği ekseninde yetki itirazı, yetki anlaşması, milletlerarası derdestlik ve tanıma/tenfiz konuları ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Özellikle yasa hükmünün lafzı ve amacından yola çıkılarak yapılan değerlendirmelerde, uygulamada karşılaşılan aksaklıklar her bir konu başlığı bakımından tespit edilmiştir. Bu çalışma ile MÖHUK madde 45 hükmünün hukuki niteliğinin doğru tespiti amaçlanmakta ve uygulamada karşılaşılan sorunların giderilmesi noktasında çözümler sunulmaya çalışılmaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
1. Çalışmanın Kapsamına Dair Açıklamalar
2. Çalışmada Yer Verilecek Olan Karşılaştırmalı Hukuk Düzenlemelerine Dair Açıklamalar
3. Çalışmanın Temel Konusu

BİRİNCİ BÖLÜM
MÖHUK MADDE 45 HÜKMÜNÜN UYGULAMA ALANININ BELİRLENMESİ
I. MÖHUK MADDE 45 HÜKMÜNÜN UYGULAMA ALANININ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR VE GENEL AÇIKLAMALAR
A. Tüketici Sözleşmelerinden Doğan Hukuk Uyuşmazlıklarında Görevli Mahkemenin Belirlenmesine Dair Açıklamalar
1. Genel Olarak
2. Tüketici Hakem Heyetine Başvurulması
B. Tüketici Sözleşmelerinden Doğan Hukuk Uyuşmazlıklarında Yetkili Mahkemenin Belirlenmesine Dair Açıklamalar
C. Milletlerarası Tüketici Sözleşmelerinde Yabancılık Unsurunun Tespiti
1. Genel Olarak
2. Kavram Olarak
II. MÖHUK MADDE 40 VE MADDE 45 HÜKÜMLERİNİN BİRLİKTE DEĞERLENDİRİLMESİ
A. MÖHUK Madde 40 ve Madde 45 Hükümlerinin Uygulama Alanının Belirlenmesine Yönelik Tartışmaların İncelenmesi
1. Doktrinde Yer Alan Görüşlerin Değerlendirilmesi
2. Konuyla İlgili Olarak Mahkemelerce Verilen Kararların Değerlendirilmesi
B. Tüketici Sözleşmelerinin Unsurları ve Kapsamının Belirlenmesine Dair Değerlendirmeler
1. Tüketici Sözleşmelerinin Tanımlanması
2. Tüketici Sözleşmelerinin Kapsamı ve Konusu
3. Tüketici Sözleşmelerinin Taraflarının Belirlenmesi
4. Tüketici Sözleşmelerinin Kurulmasına İlişkin Şartlar ve Sınırlamalar

İKİNCİ BÖLÜM
MÖHUK MADDE 45 HÜKMÜ KAPSAMINDA YETKİ KURALLARININ BELİRLENMESİ VE MADDE HÜKMÜNÜN HUKUKİ NİTELİĞİNİN TESPİTİ
I. MÖHUK MADDE 45 HÜKMÜ KAPSAMINDA YETKİ KURALLARININ BELİRLENMESİ
A. MÖHUK Madde 45 Hükmünde Yer Verilen Yetki Kuralları
1. MÖHUK Madde 45 Hükmü Uyarınca Tüketicinin Açacağı Davalar Bakımından Yetki Kuralları
2. MÖHUK Madde 45 Hükmü Uyarınca Tüketiciye Açılacak Davalar Bakımından Yetki Kuralı
II. MÖHUK MADDE 45 HÜKMÜNÜN HUKUKİ NİTELİĞİNİN TESPİTİ
A. MÖHUK Madde 45 Hükmünün Hukuki Niteliğine Dair Değerlendirmeler
1. Münhasır Yetki Kuralı
2. Sınırlı Münhasır Yetki Kuralı
3. Koruyucu Yetki Kuralı
B. MÖHUK Madde 45 Hükmünün Hukuki Niteliği Kapsamında Yetki İtirazının Usulüne İlişkin Değerlendirmeler
1. Sınırlı Münhasır Yetkinin Kabulü Halinde Yetki İtirazı
2. Koruyucu Yetki Kuralının Kabulü Halinde Yetki İtirazı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YABANCILIK UNSURU İÇEREN TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN YETKİ ANLAŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
I. MÖHUK MADDE 47/1 HÜKMÜ KAPSAMINDA MİLLETLERARASI YETKİ ANLAŞMASININ ELE ALINMASI
A. Yetki Sözleşmesinin Tanımı, Hukuki Niteliği ve Geçerlilik Şartlarına İlişkin Değerlendirmelerin Yapılması
1. Genel Olarak
2. MÖHUK Madde 47/1 Hükmü Uyarınca Yetki Sözleşmelerinin Kimler Tarafından Yapılabileceğine İlişkin Değerlendirmeler
3. MÖHUK Madde 47/1 Hükmünde Yer Alan Yetki Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları
B. Yetki Anlaşmasını Varlığına Rağmen Davanın Türk Mahkemesinde Görülebileceği Haller
1. Yetki Anlaşması ile Yetkilendirilen Mahkemenin Kendini Yetkisiz Sayması
2. Türk Mahkemelerinde Yetki İtirazında Bulunulmamış Olması
C. Milletlerarası Derdestliğe Dair Değerlendirmeler
D. MÖHUK m. 47/1 Hükmü Uyarınca Yetki İtirazının Nasıl Yapılması Gerektiğine İlişkin Değerlendirmeler
II. MÖHUK MADDE 47/2 HÜKMÜ UYARINCA YETKİ ANLAŞMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
A. MÖHUK Madde 47/2 Hükmünün Lafzının ve Amacının Birlikte Değerlendirilmesi
1. Doktrinde Yer Alan Tartışmalar Işığında MÖHUK Madde 47/2 Hükmünün Ele Alınması
2. MÖHUK Madde 47/2 Hükmü Ekseninde Milletlerarası Derdestliğin Ele Alınması
SONUÇ