Yabancı Yatırım Sözleşmelerinin Yeniden Müzakeresi ve Uyarlanması

Yabancı yatırım sözleşmeleri kapsamında yeniden müzakere ihtiyacı pek çok farklı durumda ortaya çıkabilmektedir. Ev sahibi devletteki siyasi ve yönetsel değişiklikler, küresel krizler, salgınlar, kazanç paylaşımına ilişkin öngörülen dengenin bozulması gibi nedenlerle ev sahibi devletler yatırım sözleşmelerini yeniden müzakereye açabilmektedir. Yabancı yatırımcı açısından ise emtia ya da hammadde fiyatlarındaki dalgalanma ve maliyet artışları, en çok gözetilen ulus kayıtları, geleceğe ilişkin yanlış varsayımlar ile mücbir sebepler yeniden müzakerenin temel nedenleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda gerek ICSID nezdinde gerek diğer tahkim kurumları nezdinde tahkim kararları incelendiğinde yeniden müzakere ve uyarlama konulu uyuşmazlıklarda artış olduğu gözlemlenmektedir. Bu uyuşmazlıklara konu sözleşmelerin uyarlanması ve yeniden müzakere edilmesi taleplerinin hem ev sahibi devletlerden hem de yabancı yatırımcılardan geldiği görülmektedir. Yabancı yatırım sözleşmeleri uzun süreli olmaları nedeniyle değişen koşullar ışığında yeniden müzakere edilmekte olup bu anlamda dinamik bir yapıya sahiptir. Yabancı yatırım sözleşmelerinin ev sahibi devlete önemli miktarda katkısı olması ve sözleşmenin tasfiyesindeki zorluklar da yeniden müzakereyi zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, yeniden müzakere, çoğunlukla yazılı olmamakla beraber, uygulamada ev sahibi devlet ve yabancı yatırımcı arasında değişen koşullar ışığında bir zorunluluk olarak görülmeye başlanmıştır. Yeniden müzakere bir yükümlülük olarak kabul edilse bile, taraflara diğer tarafın yapmış olduğu teklifi kabul etme yükümlülüğünü getirmemektedir. Bununla birlikte, tarafların etkin ve yapıcı olarak yeniden müzakereye katılmaları esastır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
YABANCI YATIRIM SÖZLEŞMELERİ
I. Yabancı Yatırım Sözleşmesi Kavramı
II. Yabancı Yatırım Sözleşmesinin Temel Unsurları Olarak Yabancı Yatırım ve Yabancı Yatırımcı
A. Yabancı Yatırımlar
B. Yabancı Yatırımcı
III. Yabancı Yatırım Sözleşmelerinin Türleri
A. Kamu Özel İşbirliği (PPP) Sözleşmeleri
B. Ortak Girişim (Joint Venture) Sözleşmeleri
C. İmtiyaz Sözleşmeleri
D. Anahtar Teslim (Turnkey) Sözleşmeler
E. Üretim Paylaşımı Sözleşmeleri (Production Sharing Agreements)
F. Yap-İşlet, Yap-İşlet-Devret ve Benzeri Sözleşmeler

İKİNCİ BÖLÜM
YABANCI YATIRIM SÖZLEŞMELERİNİN YENİDEN MÜZAKERESİ
I. Yeniden Müzakerenin Hukuki Dayanağı ve Usulü
A. Yeniden Müzakerenin Hukuki Dayanağı
B. Yeniden Müzakerenin Usulü
II. Yabancı Yatırım Sözleşmelerinde Yeniden Müzakerenin Önemi
A. Genel Olarak
B. Sözleşmede Yeniden Müzakere ve Benzeri Düzenlemeler
III. Yeniden Müzakerenin Başarısız Olmasının Sonuçları

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YABANCI YATIRIM SÖZLEŞMELERİNİN UYARLANMASI
I. Genel Olarak
II. Yabancı Yatırımlara Uygulanacak Hukuk
III. Karşılaştırmalı Hukukta Uyarlama ve Benzeri Hukuki Müesseseler
A. Türk Hukuku
B. Fransız Hukuku
C. Alman Hukuku
D. Anglo-Sakson Hukuk Sistemi
E. İsviçre Hukuku
IV. Yabancı Yatırım Sözleşmesinin Uyarlanmasının Koşulları
A. Genel Olarak
B. Sözleşmenin Yapıldığı Sıradaki Mevcut Durumlarda Esaslı Değişiklik
C. Öngörülmezlik
D. Uyarlama Talep Eden Tarafın Riski Üstlenmemiş Olması
E. Diğer Tarafın Yeniden Müzakereye Davet Edilmiş Olması
V. Yabancı Yatırım Sözleşmelerinin Uyarlanması Usulü ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar
A. Yabancı Yatırım Sözleşmelerinin Uyarlama Usulü
B. Yeniden Müzakere ve Uyarlamaya İlişkin Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar
SONUÇ

KAYNAKÇA