Vergi Planlaması Bağlamında Vergiden Kaçınma Hakkı

Magna Carta Libertatum gibi ilk yazılı anayasal belgelerin ortaya çıkışından Amerika Birleşik Devletleri'nin kuruluşuna kadar, önemli bir takım tarihsel olayların ardında egemen güçler tarafından getirilen vergilere karşı yönetilenlerin gösterdiği tepkiler yer almaktadır. Devletlerin, varlıklarının en önemli kaynaklarından biri olan vergiyi toplamaktan imtina etmeleri mümkün değildir. Bu çerçevede verginin toplanması devletler açısından, ödenmesi ise mükellefler açısından bir ödevdir. Peki, mükelleflerin vergi vermeme hakkı gibi bir kavramdan bahsedilebilir mi? 1980'lerin başından itibaren hızlanan küreselleşme olgusu, dünya ekonomisinde vergilerin önemini artırmıştır. Bu süreçte, mükelleflerin daha az vergi ödeme amacı güden eylem ve işlemleri sınırlandırılmaya çalışılırken, yabancı sermayeyi çekmek için egemenlik kudretini düşük vergi politikaları uygulama yönünde kullanan ülkeler 'vergi cenneti' olarak nitelendirilmiş ve bu ülkelerle küresel olarak mücadele edilmeye başlanmıştır. Bazı yazarlar, bireylerin devlet hazinesinin çıkarlarını gözetmek zorunda olmadığını ileri sürse de kamu hizmetlerinin finansmanına katılım gerekliliği karşısında, mükelleflerin vergiden kaçınmaya yönelik eylem ve işlemlerinin ne kadar ileri gidebileceği veya bunlara ne ölçüde izin verilebileceği, hatta bazı durumlarda, mükellefler açısından vergiden kaçınma hakkının ötesinde bir kaçınma ödevinin söz konusu olup olmayacağı tartışılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
MÜKELLEFLERİN VERGİYE YÖNELİK TUTUMLARI VE TEPKİLER
I. EGEMENLİK VE DEVLETİN VERGİLENDİRME YETKİSİ
II. VERGİYE KARŞI TEPKİLER
A. Giriş
B. Vergi Uyumu Kavramı
1. Dar Anlamda Vergi Uyumu-Geniş Anlamda Vergi Uyumu
2. Vergi Uyumunu Açıklamada Kullanılan Yaklaşımlar
C. Vergiye Direnme
1. Vergiye Kolektif Direnç Gösterme
2. Vergiye Bireysel Direnç Gösterme

İKİNCİ BÖLÜM
VERGİDEN KAÇINMA KAVRAMININ TANIM SORUNU
I. KAVRAM
A. Türk Mevzuatında Vergiden Kaçınma Kavramı
B. Mahkeme Kararlarında Vergiden Kaçınma Kavramı
C. Doktrinde Vergiden Kaçınma Kavramına Dair Tanımlar
II. VERGİDEN KAÇINMANIN UNSURLARI
A. Vergi Yükünün Azaltılması
1. Vergilendirme Konusundan Tümden Vazgeçilmesi
2. İkame Malların Tercih Edilmesi
3. Vergi Göçü
4. Vergi Cennetlerine Yönelme
5. Kanun Boşluklarından Yararlanılması
B. Hukuka Aykırı Olmama (Hukuka Uygunluk)
1. Genel Olarak Hukuka Aykırılık Kavramı
2. Hukuka Aykırılığın Müeyyideleri
3. Vergilendirme İlişkisi Bağlamında Hukuka Aykırılık
III. Vergiden Kaçınma Kavramının Vergi Planlamasıyla Tanımlanması

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KÖTÜYE KULLANIMIN ÖNLENMESİ VE VERGİDEN KAÇINMA HAKKI
I. KÖTÜYE KULLANMAYI ÖNLEME ÇABALARI
A. Kötüye Kullanımı Önlemeye Yönelik Benimsenen İlkeler
1. Ticari Amaç Doktrini
2. Özün Şekle Üstünlüğü Doktrini
3. Sahte İşlemler Doktrini
4. Basamaklı İşlemler Doktrini
5. Ekonomik Yaklaşım Doktrini
B. Kötüye Kullanımı Önlemeye Yönelik Çalışmalar
1. Transfer Fiyatlandırması Düzenlemeleri
2. Kontrol Edilen Yabancı Kurum
3. Kaçınma Karşıtı Genel Kurallar
II. VERGİDEN KAÇINMA HAKKI
A. Vergiden Kaçınmanın Hak Olarak Nitelendirilme Olasılığı
B. Vergiden Kaçınma ve Ahlakilik Tartışması
C. Vergi Adaleti Yönünden Vergi Planlaması
III. Hukuki Güvenlik İlkesi Yönünden Vergi Planlaması
A. Vergiden Kaçınma Ödevi
1. Genel Olarak
2. Vergiden Kaçınma Ödevinin Sınırları
3. Vergiden Kaçınma Ödevi ve Kurumsal Sosyal Sorumluluk
SONUÇ

KAYNAKÇA