Uluslararası Hukukta ve Türk Ceza Hukukunda Soykırım Suçu

Multi-disipliner bir çalışma alanı olan soykırım, bu kitapta ceza hukuku boyutuyla ele alınmıştır. Belirtmeliyiz ki; uluslararası suç niteliği taşıyan soykırımın, ceza hukuku ve uluslararası hukukun bağlantısını ortaya koyan temel konulara temas etmeden incelenmesi mümkün değildir. Bu sebeple, çalışmamızın başında yer verilen tarihsel/kavramsal açıklamalardan sonra, suçun uluslararası hukuktaki yapısının izahına geçilmiştir. Bu inceleme, konuya ilişkin uluslararası belgelerin orijinal metinleri ile uluslararası içtihat ve öğreti ışığında yürütülmüştür. Bölüm dahilinde incelenen metinler; II. Dünya Savaşı sonrası antlaşma ve deklarasyonlar, Nürnberg Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi'nin statü, iddianame ve hükmü, BM 1948 Soykırım Sözleşmesi ve hazırlık çalışmaları, ad hoc mahkemelerin statü ve içtihatları, Roma Statüsü, Statü'ye ekli "Suçun Unsurları" metni, Uluslararası Ceza Divanı'nın konuya ilişkin içtihadından oluşmaktadır. Bu incelemeden sonra, suçun Türk ceza hukukundaki yapısı, uluslararası hukukla mukayese edilerek açıklanmaya gayret edilmiştir. Türkiye'de bugüne kadar yapılmış bir soykırım yargılaması bulunmadığından, bu bölümdeki inceleme Türk ceza hukuku öğretisinde ortaya konulan görüş ve tartışmalar üzerinden yürütülmüştür. Yine bu bölüm dahilinde; uluslararası suçların 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda yer alma süreci ile askeri suç/savaş suçu ilişkisine dair açıklamalara da yer verilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise; uluslararası siyasette soykırım kavramıyla ilişkilendirilmeye çalışılan Ermeni meselesi, uluslararası hukuk çerçevesinde ele alınmıştır. Bu bölümde 20. Yüzyıl başlarında konuya ilişkin uygulanabilir hukuku oluşturan uluslararası belgelere 1899 / 1907 La Haye Sözleşmelerine- değinilmiş, yapılan ulusal ve uluslararası soruşturmalara yer verilmiştir. Böylece, söz konusu dönemde uluslararası ceza hukukunun içinde bulunduğu erken gelişim evresi açıklanmaya gayret edilmiştir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TERİM SORUNU, RAPHAEL LEMKİN VE SOYKIRIM KAVRAMININ DOĞUŞU
I. TERİM SORUNU
II. RAPHAEL LEMKİN VE SOYKIRIM KAVRAMININ DOĞUŞU
1. Raphael Lemkin
2. "İşgal Edilen Avrupa'da Mihver Devletleri İdaresi" Eseri

İKİNCİ BÖLÜM
II. DÜNYA SAVAŞINDA İŞLENEN SUÇLARIN KOVUŞTURULMASI, 1948 SOYKIRIM SÖZLEŞMESİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI VE SÖZLEŞMENİN KABULÜ, SOYKIRIM SÖZLEŞMESİ SONRASIDA SUÇ TANIMINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR
I. II. DÜNYA SAVAŞINDA İŞLENEN SUÇLARIN KOVUŞTURULMASI
1. Suçların Kovuşturulması İçin Hazırlık Aşaması
2. Nürnberg Uluslararası Askeri Ceza Mahkemesi
II. 1948 SOYKIRIM SÖZLEŞMESİ HAZIRLIK ÇALIŞMALARI VE SÖZLEŞMENİN KABULÜ
1. BMGNK96 (I) Sayı, 11 Aralık 1946 Tarihli Kararı
2. Genel Sekreterlik Taslağı
3. Ad-Hoc Komite Taslağı
4. Altıncı Komite Çalışmaları ve Soykırım Sözleşmesinin Nihai Metni
5. BMGNK 260 A (III) Sayı, 9 Aralık 1948 Tarihli Kararı: Soykırım Sözleşmesinin Kabulü ve Yürürlüğü
6. Türkiye'nin Görüşmelerdeki Tutumu ve Sözleşmeye Katılması
III. SOYKIRIM SÖZLEŞMESİ SONRASINDA SUÇ TARİFİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR
1. Uluslararası Ceza Mahkemeleri Statülerinde Yer Alan Soykırım Suçu Düzenlemeleri
2. Öğretide İleri Sürülen Eleştiriler

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ULUSLARARASI HUKUKTA SOYKIRIM SUÇU
I. SOYKIRIM SUÇUYLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER
1. Korunan Grupların Varlığını Sürdürme Hakkı
2. Grup Mensuplarının Bireysel Hakları
3. Uluslararası Toplumun Hukuki Menfaatleri
II. ULUSLARARASI SUÇLARIN AYIRICI VASFI:BAĞLAMSAL UNSURLAR
1. Uluslararası Suçların Yapısı ve Bağlamsal Unsur Kavramı
2. Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçların Bağlamsal Unsurları
3. Bağlamsal Unsurun Farklı Fonksiyonları
4. Savaş Suçları ve İnsanlığa Karşı Suçların Bağlamsal Unsurlarına İlişkin EYUCM İçtihadı
5. Soykırım Suçunda Bağlamsal Unsur Tartışması
III. SUÇUN MADDİ UNSURLARI
1. Fail
2. Korunan Gruplar
3. Soykırım Suçunu Oluşturan Fiiller
IV. SUÇUN MANEVİ UNSURLARI (MENTAL ELEMENTS)
1. Soykırım Suçunda Genel ve Özel Manevi Unsur Ayrımı
2. Roma Statüsü Madde 30'da Yer Alan Genel Manevi Unsur Düzenlemesi
3. Soykırım Suçunun Genel Manevi Unsuru: Fiillerin Kasten İşlenmesi
4. Soykırım Suçunun Özel Manevi Unsuru
V. ULUSLARARASI HUKUKTA SOYKIRIM SUÇUNUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
1. Genel Olarak
2. Soykırım Sözleşmesi m. 3 Düzenlemesi: Ceza Gerektiren Fiiller
3. Soykırım Suçuna Teşebbüs
4. Soykırım Suçuna İştirak

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA SOYKIRIM SUÇU
I. SOYKIRIM SUÇUNUN TÜRK CEZA KANUNUNA GİRİŞİ
1. Türk Ceza Kanunu Reformu Çalışmaları
2. İlk Taslak Madde: 2001 TCK Tasarısı m. 128
3. TBMM Adalet Komisyonu Değişiklikleri
4. TBMM Genel Kurulu'nda Yapılan Değişiklikler
5. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun Kabulü ve Yürürlüğü
II. SOYKIRIM SUÇU VE DİĞER ULUSLARARASI SUÇLARIN TCK SİSTEMATİĞİNDEKİ YERİNE İLİŞKİN TESPİTLER
1. Farklı Kategorideki Uluslararası Suçların Aynı Kısımda Düzenlenmesi
2. Savaş Suçları ve Saldırı Suçuna Yer Verilmemesi
3. Soykırım Suçunun Tüm Suç Tipleri Arasında İlk Sırada Düzenlenmiş Olması
III. SOYKIRIM SUÇUYLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER
IV. TÜRK CEZA KANUNU'NDA SOYKIRIM SUÇUNUN UNSURLARI
1. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
2. Tipikliğin Manevi (Subjektif) Unsurları
3. Hukuka Aykırılık Unsuru
V. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ
1. Teşebbüs
2. İştirak
3. İçtima
VI. SOYKIRIM İÇİN ÖRGÜT KURMA (m. 78)
VII. SORUŞTURMA ve KOVUŞTURMA USULÜ, YAPTIRIM

BEŞİNCİ BÖLÜM
ERMENİ MESELESİ VE ULUSLARARASI HUKUK
I. GENEL OLARAK
II. ÖN MESELE: 1948 SOYKIRIM SÖZLEŞMESİNİN GERİYE YÜRÜMEZLİĞİ
III. DÖNEME İLİŞKİN HUKUKİ METİNLER VE ULUSLARASI HUKUKUN KAPSAMI
1. 1899 ve 1907 La Haye Sözleşmeleri
2. 1919 Paris Soruşturma Komisyonu Raporu
3. Versay ve Sevr Barış Antlaşmalarının Ceza Hükümleri
IV. I. DÜNYA SAVAŞINDA İŞLENEN SUÇLAR İÇİN ULUSAL KOVUŞTURMALAR
1. Almanya: Leipzig İmparatorluk Yüksek Mahkemesi
2. Osmanlı İmparatorluğu: Ermeni Tehciriyle İlgili Suçların Kovuşturulması
3. Malta Soruşturması ve İngiliz Kraliyet Savcılığı Mütalaası
V. SEÇİLMİŞ KONULAR
1. Tarihsel Perspektif: İngiliz Savaş Politikası Yayınlarının Ermeni Meselesine Etkisi
2. Güncel Perspektif: AİHM Perinçek Kararında Soykırımı İnkâr Suçu ve İfade Hürriyeti
SONUÇ