Türkiye Ekonomisi
İÇİNDEKİLER
TÜRKİYE EKONOMİSİ
KİTAP I
MAKRO ANALİZLER
1. KISIM
BAŞLICA MAKROEKONOMİK PARAMETRELER
Bölüm: I - MİLLİ GELİR VE BÜYÜME HIZI 3
A - Milli Gelir ve Büyüme Hızı Kavranılan ve Önemi 3
B - Milli Gelir, Safı Milli Hasıla, Gaynsafı Milli Hasıla ve
Gayrısafı Yurtiçi Kavramlan 5
1. Gayrısafi Milli Hasıla (GSMH) 5
2. Gaynsafı Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 6
3. Safı Milli Hasıla (SMH) 6
4. Safı Yurtiçi Hasıla (SYİH) 6
5. Milli Gelir (MG) 6
6. Faktör Fiyatlan ve Alıcı Fiyatlan 7
7. Gaynsafı vc Safî Gelir Kavramı 7
8. Dış Alem Gelirleri 8
9. Cari Fiyatlarla Gelir ve Sabit Fiyatlarla Gelir Kavramlan 8
C - Milli Gelirin Hesaplanması 8
1. Üretim Yolu ile Hesaplama 9
2. Gelir Yolu ile Hesaplama 9
3. Harcamalar Yolu ile Hesaplama 10
4. Katma Değer 10
D - Türkiye'de Milli Gelir Hesaplarının Kısa Bir Tarihçesi ve
Sektörel Hesaplamalarda Gözönünde Bulundurulan Başlıca Hususlar .... 11
1. Tarihçe 11
2. Başhca Sektörlerde Katma Değerin Hesaplanması 12
3. Türkiye'de Hazırlanan Milli Gelir (GSMH) Hesaplamaları
İçin Bir Örnek (1987) 15
E - Türkiye'de Milli Gelirin ve Kişi Başına Milli Gelirin Seyri 16
1. Türkiye'de Milli Gelirin (GSMH) Seyri 16
2. Türkiye'de Kişi Başına Milli Gelirin (GSMH) Seyri 17
F - Uluslararası GSMH ve Kişi Başına GSMH Mukayeseleri ve
Türkiye'nin Yeri 17
G-Türkiye'de Büyüme HızınınYıllara ve Dönemlere Göre Seyri 21
1. Atatürk Dönemi (1923-1939) 23
2. İnönü Dönemi (1939 - 1949) 23
3. DP Dönemi (1950-1959) 24
4. Askeri Müdahale Yılları (1960-1961) 24
5. Planlı Kalkınma Dönemi; 1. Safha (1962-1970) 24
6. 1971 Askeri Muhtırası ve Yetmişli Yıllar:
Planh Kalkınma Dönemi; 2. Safha 24
7. En Son Dönem:
Planh Kalkınma Dönemi; 3. Safha, 1980 Sonrası 25
Bölüm: II - YATIRIMLAR, TASARRUF, HARCAMALAR ve
EKONOMİNİN GENEL DENGESİ 27
A - Yatınmlar, Tasarruflar ve Milli Gelir Seviyesi Dengesinin Teşekkülü .... 27
1. Yatınm ve Tasarrufların Tanımı ve Yatınm Tasarruf EşitHği 27
2. Makro Analizlerde Denge GeUr Seviyesinin Yatınm
Tasarruf Eşitliğine Göre Teşekkülü 28
3. Yatırım Artışı, Gehr Dengesi ve Gelişen Ülkeler İçin Önemi 38
4. Yatınmlar, Sermaye-Hasıla Oranı ve Büyüme Hızı 40
B - Yatınm Kavramı ve Yatırımlann Çeşitli Açılardan Tasnifi 41
1. Yatırımlann Sektörlere Göre Dağılımı 42
2. Yatınmlann Coğrafi Dağıhmı 42
3. Arsa, Bina, Makina ve Teçhizat Yatınmları 42
4. Üst-yapı ve Alt-yapı Yatınmları 43
5. Kamu Yatırımları, Özel Yatırımlar 44
6. Özel Yabancı Sermaye Yatınmlan 44
C-Tasarruflar 45
1. Yurtiçi Tasarruflar 45
2. Dış Tasarruflar ve Dış Borçlar 45
D - Türkiye'de Yatınmlann Seyri ve Dağıhmı 47
1. Yatınmlann Seyri ve GSMH'ya Oranı 47
2. Yatınmlann Kamu ve Özel Olarak Bileşimi 48
> 3. Yatınmlann Sektörel Dağıhmı 51
E - Ekonominin Genel Dengesi 52
Bölüm: ffl - İSTİHDAM VE İŞSİZLİK 55
A - Gehşen Ülkelerde ve Türkiye'de Başhca İşsizlik Türleri 55
1. Tam İstihdam, Açık (Gayn İradi) İşsiz, İradi İşsiz 55
2. Türkiye'de Başhca İşsizlik İstatistikleri ve Kaynakları 56
3. İşgücü Fazlası ve Gizli işsiz 57
4. Mevsimlik İşsiz 57
5. Tarım Dışı Sektörlerde İşgücü Fazlası 58
6. Çeşith İşsizlik Türlerinin Sosyal Mahzurlan 58
B - Türkiye'de İstihdam ve İşsizliğin Seyri 59
1. Türkiye'de İstihdam ve İşgücü Fazlasının Seyri 59
2. Ordu, Yurtdışındaki İşçiler ve Kamu İstihdamının
İşsizlik Üzerindeki Etkileri 63
3. Türkiye'de İstihdamın Sektörel Dağıhmımn Seyri 64
İçindekiler
2. Kısım
KALKINMA ve BAŞLICA SEKTÖRLERE VERİLEN AĞIRLIK
Bölüm: FV - KALKINMADA AĞIRLIK VERİLECEK SEKTÖRLERİN SEÇİMİ .... 67
A - Kalkınma Tecrübeleri: Sanayileşme ve Tarım Sektörü 67
B - Kalkınma ve Hizmetler Sektörü 69
C - Türkiye'de Tarım, Sanayi ve Hizmetler Sektörlerine Verilen Ağırlık 70
1. Sanayileşmeye ve Sektörlere Verilen Ağırlık Açısından Çeşitli
Dönemlerde Uygulanan Kalkınma Stratejileri 70
2. Türkiye'de Sektör Paylannın Zaman Boyunca Seyri 72
Bölüm: V - İTHAL-İKAME ve İHRACAT SANAYİİNE DAYANAN
KALKINMA STRATEJİLERİ ve TÜRKİYE 75
A - İthal-lkame Sanayileşme 75
B - Aşırı İthal-tkame Sanayileşmeye Yol Açan
Yanlış Ekonomi Politikaları 78
1. Mutlak Korumacılık 78
2. Aşın Değerlendirilmiş Para Politikası 78
3. Düşük Faiz Politikası 79
C - İhracatın ve İhracat Sanayiinin Geliştirilmesine
Dayanan Kalkınma Stratejisi 80
D - Türkiye'de İthal-lkame Sanayileşme ve İhracatı ve
İhracat Sanayiini Geliştirme Stratejileri 81
1. 1923'den 1980'e . 81
2. 24 Ocak 1980 Kararlan ve Önemi 82
E - 24 Ocak 1980 Kararlan, O Tarihten Bu Yana Uygulanan Dışa
Açılma Stratejisi ve Ekonomi Politikalan 84
1. 24 Ocak 1980 Kararlanmn Aynntıları 84
2. 1981-1983 Askeri Müdahale Yıllan 86
3. 1980-1983 Döneminde Ekonomideki Gehşmeler 87
4. 1983'den Bu Yana Uygulanan Ekonomi Politikalan,
Dışa Açılma ve Piyasa Ekonomisi 88
5. 1980'den Bu Yana Ekonominin Gelişmeleri 91
3. KISIM
KALKINMA VE EKONOMİK REJİM
Bölüm: VI - KARMA EKONOMİ, PİYASA EKONOMİSİ, DEVLET,
ÖZEL TEŞEBBÜS VE ÖZEL YABANCI SERMAYE 95
A - Karma Ekonomi; Ekonomide Devletin ve Özel Teşebbüsün Ağırlığı 95
1. Kapitalist Sistem ve Sosyalist Sistem 95
a. Kapitalist Sistemden Refah Devletine 95
b. Sosyalist Sistem, Diktatörlük, Merkezi Plan 96
2. Gelişen Ülkelerde ve Yeni Sanayileşen Ülkelerde Karma Ekonomi ... 97
3. Türkiye'de Devletçilik, Karma Ekonomi ve
Piyasa Ekonomisi Tecrübeleri ve Tarihçe 98
a. Devletçilik Rejimi: Atatürk ve İnönü Dönemi 99
b. DP, Liberal Ekonomi ve Özel Teşebbüsün Teşviki 100
c. Karma Ekonomi ve Planh Dönem: 1962-1971, 1971-1980 100
d. 1980 ve Sonrası; Piyasa Ekonomisi ve Özel Teşebbüsün Teşviki . 101
B - Piyasa Ekonomisi ve Kuralları 103
1. Özel Teşebbüsün Teşviki Şartı ve Özel Yatırımların Ağırlığı 103
2. Rekabet Şartı 105
3. Fiyat Mekanizması ve Piyasa Fiyatlan Şartı 106
C - Türkiye'de Özel Yabancı Sermaye 108
1. Özel Yabancı Seramaye, Faydaları ve Önemi 108
2. Faaliyet Alam, Mevzuat ve Teşvikler Açısından Türkiye'ye
Giren Özel Yabancı Sermaye 110
a. 1954 Tarih ve 6224 Sayılı Kanuna Tabi Özel Yabancı Sermaye .... 110
b. 17 Sayılı Kararnameye Tabi Özel Yabancı Sermaye 111
c. Petrol ve Madencilik Alanında Özel Yabancı Sermaye:
1954 ve 6326 Sayılı Kanun ve 1973 Tarih 1702 Sayılı Petrol
Reformu Kanunu 111
3. Türkiye'de Özel Yabancı Sermaye Akımının Kısa Bir Tarihçesi 111
a. 6224 Sayılı Kanuna Tabi Özel Yabancı Sermaye 111
b. 6326 Sayılı Kanun ve Petrolde Özel Yabancı Sermaye 113
4. Özel Yabancı Sermaye Akımında Son Yıllarda
Kaydedilen Gelişmeler 115
Bölüm: VII - PLANLANMA VE KAVRAMI VE TÜRKİYE'DE PLANLAMA 117
A - Planlama Kavramı 117
1. Türkiye'de Uygulanan Planlama Kavramı; Beş
Yıllık Kalkınma Planlan ve Yıllık Programlar 117
2. Ülkemizde Uygulanan Planlama ile Sosyalist Merkezi Planlama ve
Geli şmiş Ülkelerdeki Planlama Arasındaki Farklar 119
B - Türkiye'de Planlamanın Tarihçesi 122
1. Sınai Programlama Tecrübesi, 1927 ve 1933 122
2. 1961 Anayasası ve Günümüze Kadar Uzanan Planlama Dönemi 123
3. Beş Yıllık Kalkınma Planlarımızın Metodolojisi ve İçeriği 125
a. BYKP'larının Metodolojisi 125
b. BYKP'larının İçeriği 125
C - Beş Yılhk Kalkınma Planlarında Yer Alan Strateji ve
Politikalann Anahatları 127
l.I. BYPP( 1963-1967) 127
2. II. BYKP (1968-1872) 127
3. III. BYKP (1973-1977) 129
4. IV. BYKP (1979-1983) 130
5. V. BYKP (1985-1989) 132
6. VI. BYKP (1990-1994) 135
Bölüm: VIII - KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ 135
A - Karma Ekonomi, Kamu Yatırımları ve KİT'ler 137
B - KİT'lerin Tarihçesi 138
I. Atatürk'ün Devletçilik Rejimi ve KİT'lerin Kuruluşu 138
2. Atatürk'ten Sonra Uygulanan Kalkınma Stratejileri ve
KİT'lerle İlgili Politikalar 140
a. İnönü Dönemi: 1939-1950 140
b. DP Dönemi: 1950-1960 140
c. 1960 ve Planh Dönem, Birinci Safha: 1962-1971 141
d. Planlı Dönemin İkinci Safhası 1971-1980 142
e. 24 Ocak 1980 Sonrası Dönem ve KİT'ler 143
C - Bugünkü Yasal Çerçeve: KİT'ler, İDT'ler ve KİK'ler 144
1. KİT. İDT, KİK; Müessese ve Bağlı Ortaklık Tanımları 144
2, KİT'lerin Listesi ve Sayısı 145
a. İDT'ler 145
b. KİK'ler 146
D - KİT'lerin Ekonomimizdeki Bugünkü Yeri ve Ağırlığı 146
1. KİT'lerin GSYİH İçindeki Payı 147
2. KİT'lerin İstihdam İçindeki Payı 147
3. KİT'lerin Üretimdeki Payı 148
4. KİT'lerin Toplam Yatırımlar İçindeki Payı 149
E - KİT'lerin Başlıca Sorunlan 152
1. KİT'lerin Verim Düşüklüğü 152
2. KİT'lere Devlet Desteği, Devletin KİT Kararlarına Müdahaleleri ve
Piyasa Ekonomisi Kuralları 154
3. KİT'lerin Yeniden Organizasyonu Çabaları 154
a. Borçlann Tahkimi 155
b. Sözleşmeli Personel İstihdamı 155
c. KİT'lerin Görev Zararları ve Sübvansiyonların Daraltılması 156
4. KİT Mamullerine Yapılan Fiyat Zamlan 156
a. Zamlar, Kârlılık ve Verimhiik 156
b. KİT Zamları ve Maliyet Enflasyonu 157
5. KİT'lerin Finansman Yükü ve Talep Enflasyonunda Oynadığı Rol.... 158
F - KİT'lerin Özelleştirilmesi 158
1. Halihazır Özelleştirme Çabaları 158
2. Özelleştirme Programının Amaçları ..... 160
3. KİT Hisselerinin Çalışan İşçi ve Personele Satışı Şıkkı 161
4. Özelleştirme Yöntemleri, Mülkiyetin Devri ve Kiralama 161
5. Özelleştirme Programının Başarı Şansı 162
4. Kısım
ENFLASYON ve ANTİ-ENFLASYONİST PARA ve MALİYE POLİTİKALARI
Bölüm: IX - ENFLASYON TÜRLERİ ve NEDENLERİ 165
A - Enflasyon, Sosyal ve Politik Etkenler ve Sonuçlar 165
1. Enflasyonun Sosyal ve Politik Nedenleri 165
2. Gelişen Ülkeler, Kalkınmanın Finansmanı ve Enflasyon 165
3. Enflasyonun Ekonomik ve Sosyal Sonuçları 168
B - Enflasyon Tanımı ve Enflasyon Türleri 169
1. Enflasyonun Tanımı 169
2. Deflasyonist Açık, Eksik İstihdam ve
Azalan Verim Kanunundan Doğan Fiyat Artışları 170
a. Deflasyonist Açık 170
b. Azalan Verimden Doğan Fiyat Artışları ve Enflasyon 172
3. Enflasyonist Açık ve Talep Enflasyonu 173
4. Türkiye'de ve Gelişen Ülkelerde Kapasite Limiti ve
Enflasyonist Açık 175
5. Gelişen Ülkelerde ve Türkiye'de Para Arzı Artışı ve Miktar Teorisi 176
6. Maliyet Enflasyonu 170
A - Türkiye'de Zaman Boyunca Fiyat Artışlarının Seyri 178
1. 1925-1978 Yıllarınde Enflasyon 178
2. Son Yıllardaki (1979-1991) Enflasyon 182
B-Türkiye'de Karşılaşılan Enflasyonun Başlıca Nedenleri 184
1. Başlıca Maliyet Enflasyonu Nedenleri 184
a. Ücret Artışları 184
b. Yüksek Kârlar, Belirsizlik ve Risk Faktörü 185
c. Vasıtalı Vergiler, KDV, Fonlar 185
d. KİT Mamullerine Yapılan Fiyat Zamları 185
e. Faiz Artışları 185
f. Devalüasyon, Günlük Kur Ayarlamalan ve Maliyet Enflasyonu.....
2. Başlıca Talep Enflasyonu Nedenleri 187
a. Kamu Sektörü Finansman Açıkları 187
b. Özel Sektör Finansman Açıklan 188
c. Para Arzı Artışları 188
3. Enflasyonda Yapısal Etkenler 189
C - Türkiye'de Uygulanması Gerekli Anti-Enflasyonist Maliye ve
Para Politikaları ve İndeksleme 189
1. Talep Enflasyonuna Karşı Uygulanması Gerekli Maliye ve
Para Politikaları; Gelişmiş Ülkelerde ve Türkiye'de 189
a. Gelişmiş Ülkelerde Maliye Politikası Karşısında
Para Politikasının Etkinliği 189
b. Türkiye için Anti-Enflasyonist Maliye ve Para Politikaları 192
3. Türkiye'de Maliyet Enflasyonunun Önlenmesi Tedbirleri 194
4. Enflasyonla Beraber Yaşama: İndeksleme 195
a. İndeksleme Metodu 195
b. Türkiye ve İndeksleme Metodu 196
5. Kısım
DIŞ ÖDEMELER ve DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER
Bölüm: XI - TÜRKİYE'NİN ÖDEMELER DENGESİ VE SEYRİ 198
A-Ödemeler Dengesinin Tanımı 198
B - Türkiye'nin Ödemeler Dengesi, Dış Ticaret ve
Dış Ticaret Politikalan 200
1. Ödemeler Dengesi ve Dış Ticaret 200
2. Dış Ticaret Politikalarımızın Anahatlan 205
C - Türkiye'nin Dış Ticaretinin Mal Gruplanna Göre Dökümü ve Seyri .....
1. İhracatımızın Mal Gruplarına Göre Dökümü ve Seyri 207
2. İthalatımızın Mal Gruplanna Göre Dökümü ve Seyri 212
Bölüm; XII - TÜRKİYE'NİN ÜLKE VE ÜLKE GRUPLARIYLA
DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLERİ 216
A - Türkiye'nin Dış Ticaretinin Ülkelere ve
Ülke Gruplanna Göre Dökümü 216
B - Türkiye'nin Ülke Gruplan ile Ekonomik İlişkileri ve
Başlıca Uluslararası Ticaret Anlaşmalan Karşısındaki Durumu 219
1. İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (GECD) 219
2. Avrupa Ekonomik Topluluğu (AT) 222
3. Avrupa Serbest Mübadele Birliği (EFTA) 223
4. Türkiye-AT İlişkileri 224
içindekiler XI
5. İki Taraflı Anlaşmalı Ülkeler 228
6. GATT (Gümrük Vergileri ve Ticaret Genel Anlaşması) 228
7. İslam Ülkeleri 230
8. Yeni Türk Cumhuriyetleriyle ilişkileri 231
KİTAP II
SEKTÖREL ANALİZLER
6. Kısım
TÜRKİYE'NİN COĞRAFİ VE DEMOGRAFİK YAPISI
Bölüm: XIII-TÜRKİYE'NİN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ 235
A-Türkiye'nin Kara Sınırlan, Kıyılan, Yüzölçümü 235
B - Doğal Çevre 236
C - Arazinin Kullanımı 236
D - İklim 238
L Karadeniz İklim Bölgesi 238
2. Akdeniz İklim Bölgesi 238
3. Ege İklim Bölgesi 238
4. İç Anadolu İklim Bölgesi 239
5. Doğu Anadolu İklim Bölgesi 239
E. Denizler ve Karasulan 239
1. Denizlerimiz 239
2. Karasulanmız 240
Bölüm: XrV - TÜRKİYE'NİN DEMOGRAFİK (NÜFUS) YAPISI 243
A - Nüfus Sayımlan, Nüfusumuzun Seyri ve Nüfus Artışı 244
B — Türkiye Nüfusunun Nitelikleri 247
1. Nüfusun Cinsiyete Göre Bölünüşü 247
2. Nüfusun Yaşlara Göre Bölünüşü 249
3. Nüfusun Medeni Hal İtibariyle Bölünüşü ...... 252
4. Nüfusun Milliyet ve Din İtibariyle Bölünüşü 252
5. Nüfusun Okur-yazarlık ve Eğitim Yönünden Özellikleri 252
C - Nüfus Yoğunluğu 253
D - Nüfusun Yerleşmesi 255
E - İktisaden Faal Nüfus (İşgücü) 257
7. Kısım
Tarım ve Sanayi Sektörleri
Bölüm: XV - TARIM SEKTÖRÜ 261
A-Tarihçe 261
B-Tanmın Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri 261
1. Tanm Üretiminin Zaman Boyunca Artışı 261
2. Tanmın Milli Gelir İçindeki Payı 261
3. Tanmın İstihdam İçindeki Payı 261
4. Tanmın İhracat İçindeki Payı 261
5. Tarımın Diğer Seictörlerle llişicisi 266
C - Tarım Sektöründe Ekili Alanların Kullanımı 266
1. Ekili-Dikili Alanlarda Zaman Boyunca Meydana Gelen Gelişmeler . 262
2. Meraların Zaman Boyunca Ekime Açılması 266
3. Son Yıllarda Ekili Alanların Dağılımı ..266
D-Tarım Üretiminin Alt-Sektörlere Dağılımı 269
I. Tanm Alt-Sektörlerinin Toplam Tanm Katma Değeri İçindeki Payı . 266
2, Bitkisel Üretim ..272
3. Hayvancılık 274
4. Su Ürünleri 278
5. Ormancılık 278
E-Tarımsal Üretimin Şartları ve Özellikleri 279
1. Toprağın Verimi 280
2. Sulama 280
3. Kimyevi Gübre Kullanımı 280
4. Tohum Islahı 281
5. Zirai Mücadele (İlaçlama) 282
6. Tarımda Makinalaşma 282
7. Pazarlama 284
8. Tarımsal Krediler 284
F-Taban Fiyatları Politikası 286
1. Taban Fiyatlan Politikasının İlkeleri 286
2. Taban Fiyatı Uygulanan Ürünler 287
G - Tawmda Bölgesel Gelişme Farkları 288
H - Toprağın Mülkiyet ve İşletme Dağıhmı ve Arazi Parçalanması 290
I. Mülkiyet Dağılımının Genel Durumu, Gelişmesi 290
2. Arazi Parçalanması 292
Bölüm: XV; EK: Tarımda Devletin Fiyatlara Müdahalesinin Teorik Esasları 293
A - Tarım Üretiminin Kısıtlanması 294
B - Destekleme Alım ve Fiyat Politikası (Taban Fiyatlar ) 295
C - Sübvansiyon (Malî Yardım) Politikası 297
Bölüm: XVI - SANAYİ SEKTÖRÜ: İMALAT SANAYİİ 299
A - Sanayileşmemizin Tarihçesi 299
1. Osmanlı Devletinin Son Yıllannda İmalat Saniyiinin
Genel Görünümü 299
2. Kurtuluş Savaşı Sonrası Liberal Sanayileşme ve
Kalkınma Politikası Tecrübesi (1923-33 Dönemi) 300
3. Atatürk'ün Devletçilik Rejimi 301
4. II. Dünya Savaşı ve Yoğun Devletçilik Rejimi 302
5. 1950-60 Dönemi: Özel Teşebbüsün ve Özel Yabancı Sermayenin
Teşvikine Daşanan Sanayileşme 304
6. Planlı Dönem: 1960'dan Günümüze Kadarki Gelişmeler
B - Ekonomimizde Sanayi Sektörünün ve İmalat Sanayinin Önemi ve
Zaman Boyunca Gelişmesi 307
1. Sanayi Sektörünün GSMH İçindeki Payı ve Büyüme Hızı 307
2. Sanayi Sektörünün İstihdam İçindeki Payı 308
3. Sabit Yatırımlann Dağılımı ve İmalat Sanayiinin Payı 310
4. Toplam Sabit Yatınmlann ve İmalat Sanayii Yatırımlanmn
Kamu ve Özel Olarak Dağılımı 311
5. İmalat Sanayii, İhracat ve İthalat 313
C - İmalat Sanayiinin Çeşitli Açılardan Tasnifi 314
1. Küçük Sanayi, Büyük (Organize) Sanayi 314
2. Kamu ve Özel İmalat Sanayii 317
D - İmalat Sanayiinin Başhca Sorunları ve Uygulanan Başhca Stratejiler .. 320
1. Verimlilik, Maliyetler ve Cesamet 320
2. Teknoloji Transferi Sorunu 321
3. Montaj Sanayii ve Yerli İmalat Sorunu 321
4. İthalat-lkame Sanayii ve İharacat Sanayiinin Geliştirilmesi Sorunu .. 322
Bölüm: XVn - İMALAT SANAYİİNİN ALT SEKTÖRLERİ 324
A - İmalat Sanayiinin Bünyesi: Tüketim, Ara Malı ve
Yatınm Mallan Gruplan, Alt-Sektörler ve Alt-Sektörlere
Göre İhracat ve İthalat 324
1. Tüketim, Ara Mallan ve Yatırım Mallan Grupları 324
2. İmalat Sanayii Alt-Sektörlerine Göre Üretim 326
3. Tanma ve Yerli Ham Maddeye Dayalı Sanayi ICcıları 326
4. İmalat Sanayii Alt-Sektörlerine Göre ihracat ve İthalat 327
B - İmalat Sanayii Alt-Sektörleri 328
I -Tüketim Mallan Alt-Sektörleri 330
1. Gıda Mallan Sanayii 330
2. İçki Sanayii 330
3. Tütün ve Tütün Mamulleri Sanayii 332
4. Dokuma ve Giyim Sanayii 332
II - Ara Malları Alt-Sektörleri 334
5. Orman Ürünleri Sanayii ......
6. Kağıt Sanayii . 335
7. Basım Sanayii 335
8. Deri ve Deri Mamulleri Sanayii 336
9. Lastik Sanayii 338
10. Plastik Sanayii 338
11. Kimya Sanayii 339
12. Petro-Kimya Sanayii 340
13. Petrol Ürünleri Sanayii 341
14. Gübre Sanayii 341
15. Çimento Sanayii 342
16. Pişmiş Kil ve Çimentodan Gereçler Sanayii 342
* 17. Cam Sanayii 342
18. Seramik Sanayii 343
19. Demir-Çelik Sanayii 344
20. Demir-dışı Metaller Sanayii 3'44
/// - Yatırım Malları Alt-Sektörleri ..... 345
21. Madeni Eşya Sanayii 345
22. Elektriksiz Makinaları Sanayii 346
23. Tarım Alet ve Makinalar Sanayii 346
® 24. Meslek, Bilim, Ölçü, Kontrol ve Optik Donatım İmalat Sanayii 347
25. Elektrikli Makinalar İmalat Sanayii 348
26. Elektronik Sanayii 349
27. Karayolları Taşıtlan İmalat Sanayii 349
28. Demiryolu Taşıtları İmalat Sanayii 350
29. Gemi İnşaat Sanayii 351
30. Uçak imalat Sanayii 352
Bölüm: XVIII - MADENCİLİK VE TAŞOCAKÇILIĞI 353
A-Tarihçe 353
B - Madencilik Sektörünün Ekonomimiz İçindeki Ağırlığı 356
C - Madencilik Sektörünün Bugünkü Durumu 356
D - Seçilmiş Madencilik Alt-Sektörleri 360
1. Kömür 360
2. Demir 362
3. Ham Petrol ve Rafineriler 364
Bölüm: XIX - ENERJİ SEKTÖRÜ (ELEKTRİK, SU, HAVAGAZI) 371
A - Tarihçe 371
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem 371
2. Cumhuriyetin İlk Yıllan 372
3. 1950-60 Dönemi 373
4. Planlı Dönem 373
B - Son Yıllar ve Bugünkü Durum 376
1. Birincil Enerji Kaynaklan 376
2. İkincil Enerji Üretim ve Tüketimi 378
3. Elektrik Eneıjisi Üretim ve Tüketimi 380
8. Kısım
Hizmetler (Başlıca Sektörler)
Bölüm: XX - ULAŞTIRMA ve HABERLEŞME SEKTÖRÜ 382
A - Ulaştırma Sektöründeki Gelişmelerin Kısa Tarihçesi 383
1. Cumhuriyetin İlk Yıllan 1923-1939 383
2. 1939-1950 Yıllan 385
3. 1950-1960 Dönemi 387
4. Planlı Dönem: Genel Gelişmeler, 1963-1980 388
B - Ulaştırma Alt-Sektörlerindeki Gelişmeler, 1923-1980 389
1. Karayolları 389
2. Demiryollan 393
3. Denizyolları 394
4. Havayollan 397
5. Boru Hattı Taşımacılığı 398
C - Ulaştırma Sektörü: Son Yıllar ve Bugünkü Durum 398
1. Ulaştırma Sektörünün Son Yıllarda Ekonomimizdeki Ağırhğı 398
2. Karayolları . 399
I 3. Demiryolları 400
4. Denizyolları 401
5. Havayollan 402
6. Boru Hattı Taşımacılığı 402
D - Haberleşme: Gelişmeler ve Bugünkü Durum 402
1. Mektup 403
2. Telekomünikasyon (Telefon-Teleks-Faks) 404
3. Radyo-Televizyon 404
İçindekiler
Bölüm: XXI - İNŞAAT SEKTÖRÜ ' 405
A - İnşaat Sektörünün Tanımı ve Ekonomimizdeki Ağırlığı 405
1. İnşaat Sektörünün Tanımı ve Kapsamı 405
2. İnşaat Sektörünün Ekonomimizdeki Yeri 405
B - Konut İnşaatı 407
1. Ülkemizde Konut İnşaatının Özellikleri 407
2. Konut İnşaatı ve İnşaat Sektöründeki Gelişmeler 408
Bölüm: XXII-TURİZM SEKTÖRÜ 413
A-Tarihçe 413
B - Turizm Sektöründe Kaydedilen Gelişmeler 414
1. Turizm İstatistikleri ve Metodolojisi 414
2. Gelen ve Giden Turist Sayısı 415
3. Turizm Sektörü Döviz Gelir ve Giderleri 416
4. Konaklama Tesisleri ve Yatak Sayısı 417
5. Turizm Yatınmlan ve Kredileri 418
6. Uluslararası Mukayeseler 418
C - Son Yıllar ve Bugünkü Durum 419
1. Gelen ve Gidenlerle ilgili Gelişmeler 419
2. Turizm Sektörü Döviz Gelir ve Giderleri 422
3. Konaklama Tesisleri ve Yatak sayısı 422
4. Turizm Yatınmlan ve Kredileri 423
5. Uluslararası Mukayeseler 424
Bölüm: XXIII - PARA ve BANKACILIK SEKTÖRÜ 426
A - Para Banka Sektörü İncelemesinin Kapsamı 426
B - Tarihçe: Türkiye'de Bankacıhğın Gelişmesi 427
1. Cumhuriyet Öncesi 427
2. 1923 - 1932 Dönemi 428
3. 1933 - 1950 Dönemi 429
4. 1950- 1060 Dönemi 429
5. Planh Dönem 430
C - Bankacılık Sektöründe 1980'den Bu Yana Gehşmeler ve
Bugünkü Durum 431
1. Başlıca Gelişmeler 431
_ 2. Halen Faaliyetteki Bankalar 434
D - Para Kredi ve Mevduat 435
1. Para Arzı ve Emisyon 435
2. Mevduat Hacmi -437
3. Merkez Bankası ve Bankalar Kredi Hacmi 438
4. Sermaye Piyasası Hareketleri 439
5. 16 Ocak 1994 Finansal Krizi ve 5 Nisan Tedbirleri 441
Yararlamlan Başlıca Eserler 443
- Açıklama
İÇİNDEKİLER
TÜRKİYE EKONOMİSİ
KİTAP I
MAKRO ANALİZLER
1. KISIM
BAŞLICA MAKROEKONOMİK PARAMETRELER
Bölüm: I - MİLLİ GELİR VE BÜYÜME HIZI 3
A - Milli Gelir ve Büyüme Hızı Kavranılan ve Önemi 3
B - Milli Gelir, Safı Milli Hasıla, Gaynsafı Milli Hasıla ve
Gayrısafı Yurtiçi Kavramlan 5
1. Gayrısafi Milli Hasıla (GSMH) 5
2. Gaynsafı Yurtiçi Hasıla (GSYİH) 6
3. Safı Milli Hasıla (SMH) 6
4. Safı Yurtiçi Hasıla (SYİH) 6
5. Milli Gelir (MG) 6
6. Faktör Fiyatlan ve Alıcı Fiyatlan 7
7. Gaynsafı vc Safî Gelir Kavramı 7
8. Dış Alem Gelirleri 8
9. Cari Fiyatlarla Gelir ve Sabit Fiyatlarla Gelir Kavramlan 8
C - Milli Gelirin Hesaplanması 8
1. Üretim Yolu ile Hesaplama 9
2. Gelir Yolu ile Hesaplama 9
3. Harcamalar Yolu ile Hesaplama 10
4. Katma Değer 10
D - Türkiye'de Milli Gelir Hesaplarının Kısa Bir Tarihçesi ve
Sektörel Hesaplamalarda Gözönünde Bulundurulan Başlıca Hususlar .... 11
1. Tarihçe 11
2. Başhca Sektörlerde Katma Değerin Hesaplanması 12
3. Türkiye'de Hazırlanan Milli Gelir (GSMH) Hesaplamaları
İçin Bir Örnek (1987) 15
E - Türkiye'de Milli Gelirin ve Kişi Başına Milli Gelirin Seyri 16
1. Türkiye'de Milli Gelirin (GSMH) Seyri 16
2. Türkiye'de Kişi Başına Milli Gelirin (GSMH) Seyri 17
F - Uluslararası GSMH ve Kişi Başına GSMH Mukayeseleri ve
Türkiye'nin Yeri 17
G-Türkiye'de Büyüme HızınınYıllara ve Dönemlere Göre Seyri 21
1. Atatürk Dönemi (1923-1939) 23
2. İnönü Dönemi (1939 - 1949) 23
3. DP Dönemi (1950-1959) 24
4. Askeri Müdahale Yılları (1960-1961) 24
5. Planlı Kalkınma Dönemi; 1. Safha (1962-1970) 24
6. 1971 Askeri Muhtırası ve Yetmişli Yıllar:
Planh Kalkınma Dönemi; 2. Safha 24
7. En Son Dönem:
Planh Kalkınma Dönemi; 3. Safha, 1980 Sonrası 25
Bölüm: II - YATIRIMLAR, TASARRUF, HARCAMALAR ve
EKONOMİNİN GENEL DENGESİ 27
A - Yatınmlar, Tasarruflar ve Milli Gelir Seviyesi Dengesinin Teşekkülü .... 27
1. Yatınm ve Tasarrufların Tanımı ve Yatınm Tasarruf EşitHği 27
2. Makro Analizlerde Denge GeUr Seviyesinin Yatınm
Tasarruf Eşitliğine Göre Teşekkülü 28
3. Yatırım Artışı, Gehr Dengesi ve Gelişen Ülkeler İçin Önemi 38
4. Yatınmlar, Sermaye-Hasıla Oranı ve Büyüme Hızı 40
B - Yatınm Kavramı ve Yatırımlann Çeşitli Açılardan Tasnifi 41
1. Yatırımlann Sektörlere Göre Dağılımı 42
2. Yatınmlann Coğrafi Dağıhmı 42
3. Arsa, Bina, Makina ve Teçhizat Yatınmları 42
4. Üst-yapı ve Alt-yapı Yatınmları 43
5. Kamu Yatırımları, Özel Yatırımlar 44
6. Özel Yabancı Sermaye Yatınmlan 44
C-Tasarruflar 45
1. Yurtiçi Tasarruflar 45
2. Dış Tasarruflar ve Dış Borçlar 45
D - Türkiye'de Yatınmlann Seyri ve Dağıhmı 47
1. Yatınmlann Seyri ve GSMH'ya Oranı 47
2. Yatınmlann Kamu ve Özel Olarak Bileşimi 48
> 3. Yatınmlann Sektörel Dağıhmı 51
E - Ekonominin Genel Dengesi 52
Bölüm: ffl - İSTİHDAM VE İŞSİZLİK 55
A - Gehşen Ülkelerde ve Türkiye'de Başhca İşsizlik Türleri 55
1. Tam İstihdam, Açık (Gayn İradi) İşsiz, İradi İşsiz 55
2. Türkiye'de Başhca İşsizlik İstatistikleri ve Kaynakları 56
3. İşgücü Fazlası ve Gizli işsiz 57
4. Mevsimlik İşsiz 57
5. Tarım Dışı Sektörlerde İşgücü Fazlası 58
6. Çeşith İşsizlik Türlerinin Sosyal Mahzurlan 58
B - Türkiye'de İstihdam ve İşsizliğin Seyri 59
1. Türkiye'de İstihdam ve İşgücü Fazlasının Seyri 59
2. Ordu, Yurtdışındaki İşçiler ve Kamu İstihdamının
İşsizlik Üzerindeki Etkileri 63
3. Türkiye'de İstihdamın Sektörel Dağıhmımn Seyri 64
İçindekiler
2. Kısım
KALKINMA ve BAŞLICA SEKTÖRLERE VERİLEN AĞIRLIK
Bölüm: FV - KALKINMADA AĞIRLIK VERİLECEK SEKTÖRLERİN SEÇİMİ .... 67
A - Kalkınma Tecrübeleri: Sanayileşme ve Tarım Sektörü 67
B - Kalkınma ve Hizmetler Sektörü 69
C - Türkiye'de Tarım, Sanayi ve Hizmetler Sektörlerine Verilen Ağırlık 70
1. Sanayileşmeye ve Sektörlere Verilen Ağırlık Açısından Çeşitli
Dönemlerde Uygulanan Kalkınma Stratejileri 70
2. Türkiye'de Sektör Paylannın Zaman Boyunca Seyri 72
Bölüm: V - İTHAL-İKAME ve İHRACAT SANAYİİNE DAYANAN
KALKINMA STRATEJİLERİ ve TÜRKİYE 75
A - İthal-lkame Sanayileşme 75
B - Aşırı İthal-tkame Sanayileşmeye Yol Açan
Yanlış Ekonomi Politikaları 78
1. Mutlak Korumacılık 78
2. Aşın Değerlendirilmiş Para Politikası 78
3. Düşük Faiz Politikası 79
C - İhracatın ve İhracat Sanayiinin Geliştirilmesine
Dayanan Kalkınma Stratejisi 80
D - Türkiye'de İthal-lkame Sanayileşme ve İhracatı ve
İhracat Sanayiini Geliştirme Stratejileri 81
1. 1923'den 1980'e . 81
2. 24 Ocak 1980 Kararlan ve Önemi 82
E - 24 Ocak 1980 Kararlan, O Tarihten Bu Yana Uygulanan Dışa
Açılma Stratejisi ve Ekonomi Politikalan 84
1. 24 Ocak 1980 Kararlanmn Aynntıları 84
2. 1981-1983 Askeri Müdahale Yıllan 86
3. 1980-1983 Döneminde Ekonomideki Gehşmeler 87
4. 1983'den Bu Yana Uygulanan Ekonomi Politikalan,
Dışa Açılma ve Piyasa Ekonomisi 88
5. 1980'den Bu Yana Ekonominin Gelişmeleri 91
3. KISIM
KALKINMA VE EKONOMİK REJİM
Bölüm: VI - KARMA EKONOMİ, PİYASA EKONOMİSİ, DEVLET,
ÖZEL TEŞEBBÜS VE ÖZEL YABANCI SERMAYE 95
A - Karma Ekonomi; Ekonomide Devletin ve Özel Teşebbüsün Ağırlığı 95
1. Kapitalist Sistem ve Sosyalist Sistem 95
a. Kapitalist Sistemden Refah Devletine 95
b. Sosyalist Sistem, Diktatörlük, Merkezi Plan 96
2. Gelişen Ülkelerde ve Yeni Sanayileşen Ülkelerde Karma Ekonomi ... 97
3. Türkiye'de Devletçilik, Karma Ekonomi ve
Piyasa Ekonomisi Tecrübeleri ve Tarihçe 98
a. Devletçilik Rejimi: Atatürk ve İnönü Dönemi 99
b. DP, Liberal Ekonomi ve Özel Teşebbüsün Teşviki 100
c. Karma Ekonomi ve Planh Dönem: 1962-1971, 1971-1980 100
d. 1980 ve Sonrası; Piyasa Ekonomisi ve Özel Teşebbüsün Teşviki . 101
B - Piyasa Ekonomisi ve Kuralları 103
1. Özel Teşebbüsün Teşviki Şartı ve Özel Yatırımların Ağırlığı 103
2. Rekabet Şartı 105
3. Fiyat Mekanizması ve Piyasa Fiyatlan Şartı 106
C - Türkiye'de Özel Yabancı Sermaye 108
1. Özel Yabancı Seramaye, Faydaları ve Önemi 108
2. Faaliyet Alam, Mevzuat ve Teşvikler Açısından Türkiye'ye
Giren Özel Yabancı Sermaye 110
a. 1954 Tarih ve 6224 Sayılı Kanuna Tabi Özel Yabancı Sermaye .... 110
b. 17 Sayılı Kararnameye Tabi Özel Yabancı Sermaye 111
c. Petrol ve Madencilik Alanında Özel Yabancı Sermaye:
1954 ve 6326 Sayılı Kanun ve 1973 Tarih 1702 Sayılı Petrol
Reformu Kanunu 111
3. Türkiye'de Özel Yabancı Sermaye Akımının Kısa Bir Tarihçesi 111
a. 6224 Sayılı Kanuna Tabi Özel Yabancı Sermaye 111
b. 6326 Sayılı Kanun ve Petrolde Özel Yabancı Sermaye 113
4. Özel Yabancı Sermaye Akımında Son Yıllarda
Kaydedilen Gelişmeler 115
Bölüm: VII - PLANLANMA VE KAVRAMI VE TÜRKİYE'DE PLANLAMA 117
A - Planlama Kavramı 117
1. Türkiye'de Uygulanan Planlama Kavramı; Beş
Yıllık Kalkınma Planlan ve Yıllık Programlar 117
2. Ülkemizde Uygulanan Planlama ile Sosyalist Merkezi Planlama ve
Geli şmiş Ülkelerdeki Planlama Arasındaki Farklar 119
B - Türkiye'de Planlamanın Tarihçesi 122
1. Sınai Programlama Tecrübesi, 1927 ve 1933 122
2. 1961 Anayasası ve Günümüze Kadar Uzanan Planlama Dönemi 123
3. Beş Yıllık Kalkınma Planlarımızın Metodolojisi ve İçeriği 125
a. BYKP'larının Metodolojisi 125
b. BYKP'larının İçeriği 125
C - Beş Yılhk Kalkınma Planlarında Yer Alan Strateji ve
Politikalann Anahatları 127
l.I. BYPP( 1963-1967) 127
2. II. BYKP (1968-1872) 127
3. III. BYKP (1973-1977) 129
4. IV. BYKP (1979-1983) 130
5. V. BYKP (1985-1989) 132
6. VI. BYKP (1990-1994) 135
Bölüm: VIII - KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ 135
A - Karma Ekonomi, Kamu Yatırımları ve KİT'ler 137
B - KİT'lerin Tarihçesi 138
I. Atatürk'ün Devletçilik Rejimi ve KİT'lerin Kuruluşu 138
2. Atatürk'ten Sonra Uygulanan Kalkınma Stratejileri ve
KİT'lerle İlgili Politikalar 140
a. İnönü Dönemi: 1939-1950 140
b. DP Dönemi: 1950-1960 140
c. 1960 ve Planh Dönem, Birinci Safha: 1962-1971 141
d. Planlı Dönemin İkinci Safhası 1971-1980 142
e. 24 Ocak 1980 Sonrası Dönem ve KİT'ler 143
C - Bugünkü Yasal Çerçeve: KİT'ler, İDT'ler ve KİK'ler 144
1. KİT. İDT, KİK; Müessese ve Bağlı Ortaklık Tanımları 144
2, KİT'lerin Listesi ve Sayısı 145
a. İDT'ler 145
b. KİK'ler 146
D - KİT'lerin Ekonomimizdeki Bugünkü Yeri ve Ağırlığı 146
1. KİT'lerin GSYİH İçindeki Payı 147
2. KİT'lerin İstihdam İçindeki Payı 147
3. KİT'lerin Üretimdeki Payı 148
4. KİT'lerin Toplam Yatırımlar İçindeki Payı 149
E - KİT'lerin Başlıca Sorunlan 152
1. KİT'lerin Verim Düşüklüğü 152
2. KİT'lere Devlet Desteği, Devletin KİT Kararlarına Müdahaleleri ve
Piyasa Ekonomisi Kuralları 154
3. KİT'lerin Yeniden Organizasyonu Çabaları 154
a. Borçlann Tahkimi 155
b. Sözleşmeli Personel İstihdamı 155
c. KİT'lerin Görev Zararları ve Sübvansiyonların Daraltılması 156
4. KİT Mamullerine Yapılan Fiyat Zamlan 156
a. Zamlar, Kârlılık ve Verimhiik 156
b. KİT Zamları ve Maliyet Enflasyonu 157
5. KİT'lerin Finansman Yükü ve Talep Enflasyonunda Oynadığı Rol.... 158
F - KİT'lerin Özelleştirilmesi 158
1. Halihazır Özelleştirme Çabaları 158
2. Özelleştirme Programının Amaçları ..... 160
3. KİT Hisselerinin Çalışan İşçi ve Personele Satışı Şıkkı 161
4. Özelleştirme Yöntemleri, Mülkiyetin Devri ve Kiralama 161
5. Özelleştirme Programının Başarı Şansı 162
4. Kısım
ENFLASYON ve ANTİ-ENFLASYONİST PARA ve MALİYE POLİTİKALARI
Bölüm: IX - ENFLASYON TÜRLERİ ve NEDENLERİ 165
A - Enflasyon, Sosyal ve Politik Etkenler ve Sonuçlar 165
1. Enflasyonun Sosyal ve Politik Nedenleri 165
2. Gelişen Ülkeler, Kalkınmanın Finansmanı ve Enflasyon 165
3. Enflasyonun Ekonomik ve Sosyal Sonuçları 168
B - Enflasyon Tanımı ve Enflasyon Türleri 169
1. Enflasyonun Tanımı 169
2. Deflasyonist Açık, Eksik İstihdam ve
Azalan Verim Kanunundan Doğan Fiyat Artışları 170
a. Deflasyonist Açık 170
b. Azalan Verimden Doğan Fiyat Artışları ve Enflasyon 172
3. Enflasyonist Açık ve Talep Enflasyonu 173
4. Türkiye'de ve Gelişen Ülkelerde Kapasite Limiti ve
Enflasyonist Açık 175
5. Gelişen Ülkelerde ve Türkiye'de Para Arzı Artışı ve Miktar Teorisi 176
6. Maliyet Enflasyonu 170
A - Türkiye'de Zaman Boyunca Fiyat Artışlarının Seyri 178
1. 1925-1978 Yıllarınde Enflasyon 178
2. Son Yıllardaki (1979-1991) Enflasyon 182
B-Türkiye'de Karşılaşılan Enflasyonun Başlıca Nedenleri 184
1. Başlıca Maliyet Enflasyonu Nedenleri 184
a. Ücret Artışları 184
b. Yüksek Kârlar, Belirsizlik ve Risk Faktörü 185
c. Vasıtalı Vergiler, KDV, Fonlar 185
d. KİT Mamullerine Yapılan Fiyat Zamları 185
e. Faiz Artışları 185
f. Devalüasyon, Günlük Kur Ayarlamalan ve Maliyet Enflasyonu.....
2. Başlıca Talep Enflasyonu Nedenleri 187
a. Kamu Sektörü Finansman Açıkları 187
b. Özel Sektör Finansman Açıklan 188
c. Para Arzı Artışları 188
3. Enflasyonda Yapısal Etkenler 189
C - Türkiye'de Uygulanması Gerekli Anti-Enflasyonist Maliye ve
Para Politikaları ve İndeksleme 189
1. Talep Enflasyonuna Karşı Uygulanması Gerekli Maliye ve
Para Politikaları; Gelişmiş Ülkelerde ve Türkiye'de 189
a. Gelişmiş Ülkelerde Maliye Politikası Karşısında
Para Politikasının Etkinliği 189
b. Türkiye için Anti-Enflasyonist Maliye ve Para Politikaları 192
3. Türkiye'de Maliyet Enflasyonunun Önlenmesi Tedbirleri 194
4. Enflasyonla Beraber Yaşama: İndeksleme 195
a. İndeksleme Metodu 195
b. Türkiye ve İndeksleme Metodu 196
5. Kısım
DIŞ ÖDEMELER ve DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLER
Bölüm: XI - TÜRKİYE'NİN ÖDEMELER DENGESİ VE SEYRİ 198
A-Ödemeler Dengesinin Tanımı 198
B - Türkiye'nin Ödemeler Dengesi, Dış Ticaret ve
Dış Ticaret Politikalan 200
1. Ödemeler Dengesi ve Dış Ticaret 200
2. Dış Ticaret Politikalarımızın Anahatlan 205
C - Türkiye'nin Dış Ticaretinin Mal Gruplanna Göre Dökümü ve Seyri .....
1. İhracatımızın Mal Gruplarına Göre Dökümü ve Seyri 207
2. İthalatımızın Mal Gruplanna Göre Dökümü ve Seyri 212
Bölüm; XII - TÜRKİYE'NİN ÜLKE VE ÜLKE GRUPLARIYLA
DIŞ EKONOMİK İLİŞKİLERİ 216
A - Türkiye'nin Dış Ticaretinin Ülkelere ve
Ülke Gruplanna Göre Dökümü 216
B - Türkiye'nin Ülke Gruplan ile Ekonomik İlişkileri ve
Başlıca Uluslararası Ticaret Anlaşmalan Karşısındaki Durumu 219
1. İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (GECD) 219
2. Avrupa Ekonomik Topluluğu (AT) 222
3. Avrupa Serbest Mübadele Birliği (EFTA) 223
4. Türkiye-AT İlişkileri 224
içindekiler XI
5. İki Taraflı Anlaşmalı Ülkeler 228
6. GATT (Gümrük Vergileri ve Ticaret Genel Anlaşması) 228
7. İslam Ülkeleri 230
8. Yeni Türk Cumhuriyetleriyle ilişkileri 231
KİTAP II
SEKTÖREL ANALİZLER
6. Kısım
TÜRKİYE'NİN COĞRAFİ VE DEMOGRAFİK YAPISI
Bölüm: XIII-TÜRKİYE'NİN COĞRAFİ ÖZELLİKLERİ 235
A-Türkiye'nin Kara Sınırlan, Kıyılan, Yüzölçümü 235
B - Doğal Çevre 236
C - Arazinin Kullanımı 236
D - İklim 238
L Karadeniz İklim Bölgesi 238
2. Akdeniz İklim Bölgesi 238
3. Ege İklim Bölgesi 238
4. İç Anadolu İklim Bölgesi 239
5. Doğu Anadolu İklim Bölgesi 239
E. Denizler ve Karasulan 239
1. Denizlerimiz 239
2. Karasulanmız 240
Bölüm: XrV - TÜRKİYE'NİN DEMOGRAFİK (NÜFUS) YAPISI 243
A - Nüfus Sayımlan, Nüfusumuzun Seyri ve Nüfus Artışı 244
B — Türkiye Nüfusunun Nitelikleri 247
1. Nüfusun Cinsiyete Göre Bölünüşü 247
2. Nüfusun Yaşlara Göre Bölünüşü 249
3. Nüfusun Medeni Hal İtibariyle Bölünüşü ...... 252
4. Nüfusun Milliyet ve Din İtibariyle Bölünüşü 252
5. Nüfusun Okur-yazarlık ve Eğitim Yönünden Özellikleri 252
C - Nüfus Yoğunluğu 253
D - Nüfusun Yerleşmesi 255
E - İktisaden Faal Nüfus (İşgücü) 257
7. Kısım
Tarım ve Sanayi Sektörleri
Bölüm: XV - TARIM SEKTÖRÜ 261
A-Tarihçe 261
B-Tanmın Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri 261
1. Tanm Üretiminin Zaman Boyunca Artışı 261
2. Tanmın Milli Gelir İçindeki Payı 261
3. Tanmın İstihdam İçindeki Payı 261
4. Tanmın İhracat İçindeki Payı 261
5. Tarımın Diğer Seictörlerle llişicisi 266
C - Tarım Sektöründe Ekili Alanların Kullanımı 266
1. Ekili-Dikili Alanlarda Zaman Boyunca Meydana Gelen Gelişmeler . 262
2. Meraların Zaman Boyunca Ekime Açılması 266
3. Son Yıllarda Ekili Alanların Dağılımı ..266
D-Tarım Üretiminin Alt-Sektörlere Dağılımı 269
I. Tanm Alt-Sektörlerinin Toplam Tanm Katma Değeri İçindeki Payı . 266
2, Bitkisel Üretim ..272
3. Hayvancılık 274
4. Su Ürünleri 278
5. Ormancılık 278
E-Tarımsal Üretimin Şartları ve Özellikleri 279
1. Toprağın Verimi 280
2. Sulama 280
3. Kimyevi Gübre Kullanımı 280
4. Tohum Islahı 281
5. Zirai Mücadele (İlaçlama) 282
6. Tarımda Makinalaşma 282
7. Pazarlama 284
8. Tarımsal Krediler 284
F-Taban Fiyatları Politikası 286
1. Taban Fiyatlan Politikasının İlkeleri 286
2. Taban Fiyatı Uygulanan Ürünler 287
G - Tawmda Bölgesel Gelişme Farkları 288
H - Toprağın Mülkiyet ve İşletme Dağıhmı ve Arazi Parçalanması 290
I. Mülkiyet Dağılımının Genel Durumu, Gelişmesi 290
2. Arazi Parçalanması 292
Bölüm: XV; EK: Tarımda Devletin Fiyatlara Müdahalesinin Teorik Esasları 293
A - Tarım Üretiminin Kısıtlanması 294
B - Destekleme Alım ve Fiyat Politikası (Taban Fiyatlar ) 295
C - Sübvansiyon (Malî Yardım) Politikası 297
Bölüm: XVI - SANAYİ SEKTÖRÜ: İMALAT SANAYİİ 299
A - Sanayileşmemizin Tarihçesi 299
1. Osmanlı Devletinin Son Yıllannda İmalat Saniyiinin
Genel Görünümü 299
2. Kurtuluş Savaşı Sonrası Liberal Sanayileşme ve
Kalkınma Politikası Tecrübesi (1923-33 Dönemi) 300
3. Atatürk'ün Devletçilik Rejimi 301
4. II. Dünya Savaşı ve Yoğun Devletçilik Rejimi 302
5. 1950-60 Dönemi: Özel Teşebbüsün ve Özel Yabancı Sermayenin
Teşvikine Daşanan Sanayileşme 304
6. Planlı Dönem: 1960'dan Günümüze Kadarki Gelişmeler
B - Ekonomimizde Sanayi Sektörünün ve İmalat Sanayinin Önemi ve
Zaman Boyunca Gelişmesi 307
1. Sanayi Sektörünün GSMH İçindeki Payı ve Büyüme Hızı 307
2. Sanayi Sektörünün İstihdam İçindeki Payı 308
3. Sabit Yatırımlann Dağılımı ve İmalat Sanayiinin Payı 310
4. Toplam Sabit Yatınmlann ve İmalat Sanayii Yatırımlanmn
Kamu ve Özel Olarak Dağılımı 311
5. İmalat Sanayii, İhracat ve İthalat 313
C - İmalat Sanayiinin Çeşitli Açılardan Tasnifi 314
1. Küçük Sanayi, Büyük (Organize) Sanayi 314
2. Kamu ve Özel İmalat Sanayii 317
D - İmalat Sanayiinin Başhca Sorunları ve Uygulanan Başhca Stratejiler .. 320
1. Verimlilik, Maliyetler ve Cesamet 320
2. Teknoloji Transferi Sorunu 321
3. Montaj Sanayii ve Yerli İmalat Sorunu 321
4. İthalat-lkame Sanayii ve İharacat Sanayiinin Geliştirilmesi Sorunu .. 322
Bölüm: XVn - İMALAT SANAYİİNİN ALT SEKTÖRLERİ 324
A - İmalat Sanayiinin Bünyesi: Tüketim, Ara Malı ve
Yatınm Mallan Gruplan, Alt-Sektörler ve Alt-Sektörlere
Göre İhracat ve İthalat 324
1. Tüketim, Ara Mallan ve Yatırım Mallan Grupları 324
2. İmalat Sanayii Alt-Sektörlerine Göre Üretim 326
3. Tanma ve Yerli Ham Maddeye Dayalı Sanayi ICcıları 326
4. İmalat Sanayii Alt-Sektörlerine Göre ihracat ve İthalat 327
B - İmalat Sanayii Alt-Sektörleri 328
I -Tüketim Mallan Alt-Sektörleri 330
1. Gıda Mallan Sanayii 330
2. İçki Sanayii 330
3. Tütün ve Tütün Mamulleri Sanayii 332
4. Dokuma ve Giyim Sanayii 332
II - Ara Malları Alt-Sektörleri 334
5. Orman Ürünleri Sanayii ......
6. Kağıt Sanayii . 335
7. Basım Sanayii 335
8. Deri ve Deri Mamulleri Sanayii 336
9. Lastik Sanayii 338
10. Plastik Sanayii 338
11. Kimya Sanayii 339
12. Petro-Kimya Sanayii 340
13. Petrol Ürünleri Sanayii 341
14. Gübre Sanayii 341
15. Çimento Sanayii 342
16. Pişmiş Kil ve Çimentodan Gereçler Sanayii 342
* 17. Cam Sanayii 342
18. Seramik Sanayii 343
19. Demir-Çelik Sanayii 344
20. Demir-dışı Metaller Sanayii 3'44
/// - Yatırım Malları Alt-Sektörleri ..... 345
21. Madeni Eşya Sanayii 345
22. Elektriksiz Makinaları Sanayii 346
23. Tarım Alet ve Makinalar Sanayii 346
® 24. Meslek, Bilim, Ölçü, Kontrol ve Optik Donatım İmalat Sanayii 347
25. Elektrikli Makinalar İmalat Sanayii 348
26. Elektronik Sanayii 349
27. Karayolları Taşıtlan İmalat Sanayii 349
28. Demiryolu Taşıtları İmalat Sanayii 350
29. Gemi İnşaat Sanayii 351
30. Uçak imalat Sanayii 352
Bölüm: XVIII - MADENCİLİK VE TAŞOCAKÇILIĞI 353
A-Tarihçe 353
B - Madencilik Sektörünün Ekonomimiz İçindeki Ağırlığı 356
C - Madencilik Sektörünün Bugünkü Durumu 356
D - Seçilmiş Madencilik Alt-Sektörleri 360
1. Kömür 360
2. Demir 362
3. Ham Petrol ve Rafineriler 364
Bölüm: XIX - ENERJİ SEKTÖRÜ (ELEKTRİK, SU, HAVAGAZI) 371
A - Tarihçe 371
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem 371
2. Cumhuriyetin İlk Yıllan 372
3. 1950-60 Dönemi 373
4. Planlı Dönem 373
B - Son Yıllar ve Bugünkü Durum 376
1. Birincil Enerji Kaynaklan 376
2. İkincil Enerji Üretim ve Tüketimi 378
3. Elektrik Eneıjisi Üretim ve Tüketimi 380
8. Kısım
Hizmetler (Başlıca Sektörler)
Bölüm: XX - ULAŞTIRMA ve HABERLEŞME SEKTÖRÜ 382
A - Ulaştırma Sektöründeki Gelişmelerin Kısa Tarihçesi 383
1. Cumhuriyetin İlk Yıllan 1923-1939 383
2. 1939-1950 Yıllan 385
3. 1950-1960 Dönemi 387
4. Planlı Dönem: Genel Gelişmeler, 1963-1980 388
B - Ulaştırma Alt-Sektörlerindeki Gelişmeler, 1923-1980 389
1. Karayolları 389
2. Demiryollan 393
3. Denizyolları 394
4. Havayollan 397
5. Boru Hattı Taşımacılığı 398
C - Ulaştırma Sektörü: Son Yıllar ve Bugünkü Durum 398
1. Ulaştırma Sektörünün Son Yıllarda Ekonomimizdeki Ağırhğı 398
2. Karayolları . 399
I 3. Demiryolları 400
4. Denizyolları 401
5. Havayollan 402
6. Boru Hattı Taşımacılığı 402
D - Haberleşme: Gelişmeler ve Bugünkü Durum 402
1. Mektup 403
2. Telekomünikasyon (Telefon-Teleks-Faks) 404
3. Radyo-Televizyon 404
İçindekiler
Bölüm: XXI - İNŞAAT SEKTÖRÜ ' 405
A - İnşaat Sektörünün Tanımı ve Ekonomimizdeki Ağırlığı 405
1. İnşaat Sektörünün Tanımı ve Kapsamı 405
2. İnşaat Sektörünün Ekonomimizdeki Yeri 405
B - Konut İnşaatı 407
1. Ülkemizde Konut İnşaatının Özellikleri 407
2. Konut İnşaatı ve İnşaat Sektöründeki Gelişmeler 408
Bölüm: XXII-TURİZM SEKTÖRÜ 413
A-Tarihçe 413
B - Turizm Sektöründe Kaydedilen Gelişmeler 414
1. Turizm İstatistikleri ve Metodolojisi 414
2. Gelen ve Giden Turist Sayısı 415
3. Turizm Sektörü Döviz Gelir ve Giderleri 416
4. Konaklama Tesisleri ve Yatak Sayısı 417
5. Turizm Yatınmlan ve Kredileri 418
6. Uluslararası Mukayeseler 418
C - Son Yıllar ve Bugünkü Durum 419
1. Gelen ve Gidenlerle ilgili Gelişmeler 419
2. Turizm Sektörü Döviz Gelir ve Giderleri 422
3. Konaklama Tesisleri ve Yatak sayısı 422
4. Turizm Yatınmlan ve Kredileri 423
5. Uluslararası Mukayeseler 424
Bölüm: XXIII - PARA ve BANKACILIK SEKTÖRÜ 426
A - Para Banka Sektörü İncelemesinin Kapsamı 426
B - Tarihçe: Türkiye'de Bankacıhğın Gelişmesi 427
1. Cumhuriyet Öncesi 427
2. 1923 - 1932 Dönemi 428
3. 1933 - 1950 Dönemi 429
4. 1950- 1060 Dönemi 429
5. Planh Dönem 430
C - Bankacılık Sektöründe 1980'den Bu Yana Gehşmeler ve
Bugünkü Durum 431
1. Başlıca Gelişmeler 431
_ 2. Halen Faaliyetteki Bankalar 434
D - Para Kredi ve Mevduat 435
1. Para Arzı ve Emisyon 435
2. Mevduat Hacmi -437
3. Merkez Bankası ve Bankalar Kredi Hacmi 438
4. Sermaye Piyasası Hareketleri 439
5. 16 Ocak 1994 Finansal Krizi ve 5 Nisan Tedbirleri 441
Yararlamlan Başlıca Eserler 443Stok Kodu:9753681038Boyut:16.5x23.5Sayfa Sayısı:453Basım Yeri:İstanbulBaskı:2Basım Tarihi:1994Kapak Türü:Karton KapakDili:Türkçe
- Taksit Seçenekleri
- Diğer KartlarTaksit SayısıTaksit tutarıGenel ToplamTek Çekim261,25261,25
- Yorumlar
- Yorum yazBu kitabı henüz kimse eleştirmemiş.