Türk Vatandaşlık Hukuku 32.baskı

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ KISIM

VATANDAŞLIK HUKUKUNUN GENEL DOKTRİNİ

I. Vatandaşlık 3

1. Genel olarak .. 3

2. Vatandaşlık kavramının devletler hukuku ve iç hukuk karakteri 17

3. Kavram, nitelik ve içerik .. 19

II. Vatandaşlık Kavramının Kamu Hukuku Karakteri . 27

III. Vatandaşlığı Tâyinde Uygulanacak Hukuk

(Vatandaşlığın Tâyininde Kanunlar İhtilâfı) .. 29

1. Prensip 29

2. Prensibin kanunlar ihtilâfı karakteri . 32

3. Zaman bakımından uygulanabilirlik 32

IV. Vatandaşlık Hukukunun Ön meseleleri 33

V. Vatandaşlık Hukukunun Müsbet ve Menfi Çatışmaları

(Çok Vatandaşlık ve Vatansızlık) .. 34

1. Çifte veya çok vatandaşlık . 35

a) Vatandaşlıklardan birinin lex fori’nin vatandaşlığı olması .. 37

b) Birden fazla yabancı vatandaşlık .. 40

2. Vatansızlık (Tâbiiyetsizlik / Devletsizlik) .. 42

VI. Tüzel Kişiler, Gemiler ve Hava Araçları .. 45

1. Tüzel kişiler . 46

2. Gemiler ve hava araçları 47

İKİNCİ KISIM

TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKU

Birinci Bölüm

TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKUNA HÂKİM GENEL PRENSİPLER

I. Vatandaşlığın “Doğum” ile Kazanılması .. 51

II. Türk Vatandaşlık Hukukunda Kan ve Toprak Esası 55

x

1. Tarihçe . 55

a) 8 Nisan 1284/23 Ocak 1869 tarihli Tabiiyet-i Osmaniye’ye

dair Nizamname (Tabiiyet-i Osmaniye Kanunnamesi) 55

b) 23 Mayıs 1928 tarih ve 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı

Kanunu 55

c) 11 Şubat 1964 tarih ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı

Kanunu 56

2. 29 Mayıs 2009 tarih ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu .. 57

III. Anayasa ve Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı 58

1. Vatandaşlık anlayışı .. 58

2. Vatandaşlığın kazanılması .. 62

3. Vatandaşlığın kaybedilmesi 63

4. Vatandaşlığın teminatı . 64

İkinci Bölüm

TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI

I. Genel Olarak . 65

1. Türk Vatandaşlığının Kanunî Düzeni 65

2. Türk Vatandaşlığı Kanununun Sistemi . 66

3. Türk Vatandaşlığının Kazanılma Halleri . 66

II. Türk Vatandaşlığının “Doğum” ile Kazanılması . 67

1. Soybağı (Nesep) .. 68

a) Evlilik Birliği içinde doğan çocuk .. 68

b) Evlilik Birliği dışında doğan çocuk 69

c) Saklı Nüfus . 71

2. Doğum yeri (Toprak esası) . 72

III. Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması 75

A. Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığın Kazanılması 75

1. Genel Olarak Vatandaşlığa Alınma (“Telsik”) .. 75

a) Genel olarak 75

b) Yetkili Makamın Takdir Hakkı .. 76

c) Vatandaşlığa Alınmanın Başvuru Şartları . 80

d) Vatandaşlığın Kazanılmasında Takdir Hakkı .. 87

2. İstisnaî Yolla Vatandaşlığa Alınma . 88

a) Genel olarak 88

b) İstisnaî yolla vatandaşlığa alınmadan istifade edecek

kişiler .. 89

3. Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması 94

4. Evlenme ile Vatandaşlığın Kazanılması 96

a) Genel olarak 96

b) Prensip 98

xi

c) İnceleme ve araştırma.. 100

d) Evlenme akdi 101

e) Evlenme yoluyla kazanılan Türk Vatandaşlığının

özellikleri 105

5. Evlâd Edinilme .. 108

6. Haklarında “Kaybettirme” Kararı Verilenlerin Türk

Vatandaşlığı . 110

7. Vatandaşlığın Kazanılmasında “Usul”, “Esas” ve “Sonuçlar” 112

1) Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığa Alınmada “Usûl” ve “Esaslar” . 112

2) Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığa Alınmanın “Sonuçları” .. 115

a) Eş bakımından 115

b) Çocuklar bakımından . 116

c) Ad ve Soyad 117

d) Askerlik Yükümlülüğü .. 119

B. Türk Vatandaşlığını Seçme Hakkı 120

1) Genel olarak . 120

2) Seçme hakkına sahip yabancılar 120

3) Sonuçları 120

4) Seçme hakkının kullanılma şekli .. 121

C. (Özel Hüküm:) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti [KKTC]

vatandaşları .. 121

Üçüncü Bölüm

TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAYBI

I. Genel Olarak .. 122

1. Türk Vatandaşlığı Kanununun sistemi 122

a) Genel Olarak 122

b) Kişinin İradesi Dışında Türk Vatandaşlığının Kaybı .. 123

2. Türk vatandaşlığını kaybetmenin “Genel Sonucu” .. 125

a) Prensip 125

b) İstisnalar . 127

II. Türk Vatandaşlığının Kayıp Halleri . 133

1. Çıkma . 133

a) Şartları 135

2. Kaybettirme . 139

a) Kaybettirme sebepleri . 139

b) Sonuçları 143

3. Vatandaşlığa alınma kararının iptali 145

a) İptal sebepleri.. 146

xii

b) İptalin hükmü .. 148

c) Sonuçları 150

4. Türk vatandaşlığının “seçme” hakkının kullanılması ile kaybı . 152

a) Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kaybı 152

b) Sonuçları 153

5. Vatandaşlığın kaybında usul ve esaslar . 153

6. Yabancı devlet vatandaşlığını kazanma (Çifte Vatandaşlık) 154

7. 431 sayılı ve 1340 tarihli Kanun .. 156

Dördüncü Bölüm

TÜRK VATANDAŞLIĞININ İSBATI VE VATANDAŞLIK İHTİLÂFLARI

I. Türk Vatandaşlığının İsbatı .. 157

1. Genel olarak 157

2. Tatbik edilecek hukuk 158

3. Doğrudan doğruya isbat 159

a) Vatandaşlığın kazanılması . 159

b) Vatandaşlığın kaybı .. 161

4. Resmî kayıt ve belgelerle isbat .. 161

a) Türkiye Cumhuriyeti nüfus kayıtları .. 163

b) Nüfus cüzdanları 163

c) Pasaport veya pasaport yerine geçen belgeler . 164

ç) Vatandaşlık ilmühaberleri . 165

5. Ahvâli şahsiye belgelerinin milletlerarası dolaşımı . 166

6. Milletlerarası alanda vatandaşlık belgeleri .. 166

II. Yargı Yolu .. 166

1. Vatandaşlık işlerinde mahkeme kararları .. 166

a) Genel olarak . 166

b) Türk hukuk sistemi .. 167

2. Yargı kontrolü (Danıştay) . 170

3. Danıştay dışı yargı organları 177

4. Vatandaşlıkla ilgili mahkeme kararlarının milletlerarası etkisi . 178

Beşinci Bölüm

TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMA VE KAYBEDİLME ANI

a) Türk vatandaşlığının kazanılma anı . 180

b) Türk vatandaşlığının kayıp anı 181

xiii

Altıncı Bölüm

ANDLAŞMALARA GÖRE VATANDAŞLIĞIN KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ

I. Genel Olarak .. 183

II. Türk Andlaşmalar Hukukunda Vatandaşlık .. 186

1. Arazi terk ve ilhakı 186

2. Ahali mübadelesi 188

Bibliyografya .. 193

Mevzuat .. 199

* Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 201

* Milletlerarası Sözleşmeler 202

* 13 Eylül 1973 tarihli Vatansızlık Hallerinin Sayısının Azaltılmasına

Dair “Bern-CIEC” Sözleşmesi .. 202

* 14 Eylül 1999 tarihli Vatandaşlık Belgesi Verilmesine İlişkin

“Lizbon-CIEC” Sözleşmesi [m. 1-6] . 205

* Türk Vatandaşlığı Kanunu 207

* 11.2.2010 tarihli ve 2010/139 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik . 220

* İskan Kanunu . 258

* Vatandaşlıkla İlgili Kanun Hükümleri 261

* Hilâfetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti

Memaliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun 261

* Cumhuriyetin 50 nci Yılı Nedeniyle Bazı suç ve Cezaların Affı

Hakkında Kanun . 263

* 403 Sayılı ve 11.2.1964 Tarihli Mülga Türk Vatandaşlığı Kanunu . 264

* Terörle Mücadele Kanunu 285

Madde İndeksi 287

Kavram İndeksi . 291