Türk Özel Hukuku Cilt IV Miras Hukuku 20.baskı

İÇİNDEKİLER

§ 1. GİRİŞ1

I. TANIM VE MİRAS HUKUKUNUN GEREKLİLİĞİ.1

1. Tanım.1

2. Miras Hukukunun Gerekliliği1

3. Miras Hukukunun Anayasa Teminatı Altında Olması.2

4. Miras Hukukunun, Medenî Kanunun İçindeki Yeri Ve Sistematiği.3

II. MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI5

1. Miras5

2. Mirasbırakan5

3. Mirasçı.5

4. Tereke.8

a) Malvarlığında bulunan, fakat terekede yer almayan hukuki ilişkiler8

b) Malvarlığında bulunmayan, fakat terekede yer alan hukukî ilişkiler10

c) Manevi değer taşıyan varlıklar ve özellikle dijital tereke unsuru sorunu11

d) Ölüm sebebiyle doğduran doğruya mirasçıların şahsında doğan haklar.15

5. Ölüme Bağlı Tasarruf.15

III. MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMI OLARAK KÜLLÎ HALEFİYET VE SONUÇLARI.16

1. Küllî Halefiyet Kavramı.16

2. Küllî Halefiyetin İstisnası: Cüzî Halefiyet Hali.19

BİRİNCİ KISIM

YASAL MİRASÇILIK

§ 2. KAN HISIMLARININ YASAL MİRASÇILIĞININ TEMELİ OLAN ZÜMRE SİSTEMİNİN ESASLARI22

I. GENEL BİLGİLER.22

1. Fert Sistemi22

2. Sınıf Sistemi.22

3. Zümre (Parantel) Sistemi.22

a) Zümrenin tanımı23

b) Yasal mirasçılık açısından Medenî Kanundaki zümre düzeni.23

II. ZÜMRE SİSTEMİNİN ANA PRENSİPLERİ25

1. Mirasçı Olabilmek İçin Bir Zümreye Dahil Olma.25

2. Bir Önceki Zümrede Mirasçı Bulunması, Bir Sonraki Zümrenin Mirasçılığını Engeller26

3. Zümre İçinde Ön Sıradaki (Derecedeki) Mirasçılar, Bir Alt Sıradaki Mirasçıların Mirasçılığını Engellerler28

4. Zümre Başları ve Kök Başlarının Önceliği28

5. Zümre Başı ya da Kök Başına Altsoyun Halef Olması30

6. Mirasın, Birinci Zümrede, Kök Başlarına, İkinci ve Üçüncü Zümrelerde, Zümre Başlarına Göre Eşit Olarak Paylaşılması.31

7. İkinci ve Üçüncü Zümrelerde Mirasın Ana ve Baba Hattı Olarak İkiye Ayrılması.32

III. MİRASBIRAKANA ÇİFT HISIMLIK BAĞI İLE BAĞLI OLANLARIN MİRASÇILIĞI.35

IV. YARIM KAN HISIMLARININ MİRASÇILIĞI36

V. EVLİLİK DIŞINDA DOĞAN HISIMLARIN MİRASÇILIĞI.37

§ 3. EVLÂTLIĞIN (VE ALTSOYUNUN) MİRASÇILIĞI39

I. GENEL OLARAK.39

II. EVLÂTLIK VE ALTSOYUNUN MİRASÇILIĞININ ÖZELLİKLERİ39

§ 4. ZÜMRE SİSTEMİNİN GENEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ40

§ 5. EŞİN MİRASÇILIĞI.41

I. GENEL OLARAK.41

II. EŞİN DEĞİŞİK ZÜMRELERLE BİRLİKTE MİRASÇI OLMASI DURUMUNDA MİRAS PAYININ ORANLARI.41

III. EŞİN MİRASÇILIĞI İLE İLGİLİ BAZI ÖZEL DURUMLAR.46

1. Boşanma Davasının Eşin Mirasçılığına Etkisi46

2. Evliliğin Butlanı Kararının Eşin Mirasçılığına Etkisi.49

3. Birden Fazla Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı.51

§ 6. DEVLETİN MİRASÇILIĞI51

İKİNCİ KISIM

ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR

§ 7. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN ÖNBİLGİLER.54

I. KAVRAM .54

II. ÖLÜME BAĞLI BAĞIŞLAMALARIN, ÖLÜME BAĞLI TASARRUF HÜKÜMLERİNE TÂBİ OLMASI.56

III. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF KAVRAMININ İKİ ANLAMI56

1. Şekli Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar57

2. Maddî Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar60

§ 8. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF YAPMA EHLİYETİ.60

I. GENEL OLARAK.60

II. VASİYETNAME YAPABİLME EHLİYETİ61

1. Ayırt Etme Gücü .61

2. Yaş62

III. MİRAS SÖZLEŞMESİ YAPMA EHLİYETİ63

§ 9. ŞEKLÎ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR.66

I. ŞEKLÎ ANLAMDAKİ ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER.66

II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFTA ŞEKLE UYMANIN YARARLARI66

§ 10. RESMÎ VASİYETNAMELER.67

I. GENEL BİLGİLER.67

II. RESMÎ VASİYETNAMENİN DÜZENLENİŞ ŞEKİLLERİ72

III. OKUNARAK VE İMZALANARAK DÜZENLENEN RESMÎ VASİYETNAMELER (MK 533/534).73

1. Birinci Safha73

2. İkinci Safha75

IV. OKUNMADAN VE İMZALANMADAN DÜZENLENEN RESMÎ VASİYETNAMELER.77

V. KARMA ŞEKİLDE DÜZENLENEN RESMİ VASİYETNAMELER.79

1. Okunmadan, Fakat İmzalanarak Düzenleme.79

2. Okuyarak, Fakat İmzalamadan Düzenleme.80

VI. BAZI ÖZEL DURUMLAR.81

1. Körlerin Durumu.81

2. Sağır ve Dilsizlerin Durumu82

3. Türkçe Bilmeyenlerin Durumu .83

§ 11. EL YAZILI VASİYETNAME84

I. GENEL OLARAK.84

II. EL YAZILI VASİYETNAMENİN FAYDA VE MAHZURLARI.84

1. Faydaları84

2. Mahzurları84

III. EL YAZILI VASİYETNAMENİN ŞEKİL ŞARTLARI86

1. Vasiyetnamenin Metni.86

a) Genel olarak86

b) Metnin, kısmen üçüncü kişiler tarafından ya da mekanik bir araçla yazılmış olması88

2. Düzenleme tarihi89

a) Düzenleme tarihinin gösteriliş şekli.89

b) Düzenleme tarihinin vasiyetnamede gösterilmesinin faydaları90

c) Düzenleme tarihinin el yazısı ile olması şartı.91

d) Düzenleme tarihinin vasiyetname bulunmamasının müeyyidesi.91

3. İmza93

a) Genel olarak93

b) İmzanın, el yazılı vasiyetnamedeki fonksiyonları93

c) İmzanın atılış şekli93

d) İmzanın vasiyetnamedeki yeri94

IV. EL YAZILI VASİYETNAMENİN SAKLANMASI (TEVDİİ)94XXXIV

V. EL YAZILI VASİYETNAMEDE, VASİYETÇİ TARAFINDAN SONRADAN YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER95

a) Vasiyetname daha tamamlanmadan yapılan değişiklikler.95

b) Vasiyetname tamamlandıktan sonra yapılan değişiklikler.95

§ 12. SÖZLÜ VASİYETNAME.96

I. GENEL OLARAK.96

II. SÖZLÜ VASİYETNAMENİN ŞEKİL ŞARTLARI.98

a) Birinci safha.98

b) İkinci safha98

III. SÖZLÜ VASİYETNAMENİN HÜKÜMDEN DÜŞMESİ.103

§ 13. MİRAS SÖZLEŞMELERİ104

I. TANIM VE GENEL BİLGİLER104

1. Miras Sözleşmesi İle Vasiyetname Arasındaki Benzerlik.105

2. Miras Sözleşmesi İle Vasiyetname Arasındaki Farklar.105

II. MİRAS SÖZLEŞMELERİNİN TÜRLERİ.105

1. Olumlu miras sözleşmeleri - olumsuz (mirastan feragat) miras sözleşmeleri.105

a) Miras sözleşmesi.106

b) Mirastan feragat sözleşmesi106

2. Bir taraflı ve iki taraflı miras sözleşmeleri.106

a) Bir taraflı miras sözleşmesi.106

b) İki taraflı miras sözleşmesi.106

3. İvazlı ve ivazsız (karşılıklı ve karşılıksız) miras sözleşmeleri.107

a) İvazsız miras sözleşmesi.107

b) İvazlı miras sözleşmesi.107

III. MİRAS SÖZLEŞMESİ YAPMA EHLİYETİ107

1. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunan Tarafın Ehliyeti.108

2. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunmayan Tarafın Ehliyeti108

3. Taraflardan Birinin Ehliyetsizliğinin Sonuçları.110

a) Ölüme bağlı tasarrufta bulunmayan tarafın ehliyetsizliği110

b) Mirasbırakanın ehliyetsizliği110

IV. MİRAS SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ.111

1. Genel Olarak.111

2. Miras Sözleşmesinin Şekil Yönünden Resmî Vasiyetnameden Farkları.113

a) Tarafların aynı anda noter önünde bulunmaları113

b) Noterin beyanları yazması ya da yazdırması ve metnin okunması113

c) Tarafların metni tanıklar önünde imzalamaları.114

d) Mirasbırakanın, tanıklar önünde, belgeyi okuduğunu ve bunun son arzularına uygun olduğunu beyan etmesi.114

e) Tanıkların şerh ve imzası114

f) Miras sözleşmesinin saklanması, tevdii ve açılması114

§ 14. VASİYETNAMENİN GERİ ALINMASI, YOK OLMASI VE MİRAS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ.115

I. VASİYETNAMENİN GERİ ALINMASI 115

1. Genel Olarak115

2. Vasiyetnamenin Sonradan Yapılan Bir Ölüme Bağlı Tasarrufla Geri Alınması (MK 542)115

3. Vasiyetnamenin Yok Edilerek Geri Alınması.117

4. Vasiyetname İle Yapılan Tasarrufun, Sağlar Arası Bir Tasarrufla Geri Alınması (Ademptio Legati)119

II. VASİYETNAMENİN YOK OLMASI120

III. MİRAS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ (ORTADAN KALDIRILMASI)122

1. Miras Sözleşmesinin Tarafların Anlaşması İle Sona Ermesi (Miras Sözleşmelerine Son Verme Sözleşmesi)122

a) Genel olarak122

b) Miras sözleşmesine son verme sözleşmesinin şartları123

aa) Tarafların hayatta olması.123

bb) Ehliyet123

cc) Şekil123

c) Miras sözleşmesine son verme sözleşmesinin sonuçları124

2. Miras Sözleşmesinin Bir Taraflı İrade Beyanı İle Sona Ermesi (Miras Sözleşmesinden Dönme)125

a) Genel olarak125

b) Mirastan çıkarma sebeplerinden birinin varlığı hâlinde miras sözleşmesinden dönme.125

aa) Genel bilgiler125

bb) Mirasçılıktan çıkarma sebeplerinden birinin varlığı hâlinde dönmenin şartları126

aaa) Hak sahibi.126

bbb) Mirastan çıkarma sebeplerinden birinin varlığı126

ccc) Ehliyet.127

ddd) Şekil128

cc) Mirastan çıkarma sebeplerinden birine dayanılarak dönmenin sonuçları.128

c) Miras sözleşmesinden, sağlar arası ivaz (karşılık) borcunun yerine getirilmemesi sebebiyle dönülmesi (sona ermesi)129

aa) Genel olarak.129

bb) Sağlar arası ivaz borcunun yerine getirilmemesi sebebiyle miras sözleşmesinden dönmenin şartları.130

aaa) Dönme hakkı kime aittir?.130

bbb) Sağlar arası ivaz borçlusunun temerrüde düşmüş olması.130

ccc) Sağlar arası ivaz borçlusunun yeterli güvence (teminat) göstermemiş olması131

cc) Miras sözleşmesinden, sağlar arası ivaz borcunun yerine getirilmemesi sebebiyle dönmenin sonuçları131

3. Mirasbırakanın, Miras Sözleşmesine Aykırı Düşen Tasarrufları.132

a) Genel olarak132

b) Kanunda düzenlenen hâller133

aa) Mirasbırakanın, miras sözleşmesi ile bağdaşmayan ölüme bağlı tasarrufları.133

bb) Miras sözleşmesi ile bağdaşmayan sağlar arası ivazsız (karşılıksız) tasarruflar.134

cc) Müeyyide.136

c) Mirasbırakanın, kanunda düzenlenmemiş olan miras sözleşmesine aykırı tasarrufları137

aa) Sağlar arası ivazlı tasarruflar137

bb) Miras sözleşmesi ile yapılan tasarrufun, mirasbırakanın sonradan oluşan aile hukuku ilişkilerinden etkilenmesi.138

cc) Mirasbırakanın sağlığında malvarlığını israf etmesi ya da fiilî tasarruflar yoluyla miras sözleşmesiyle lehine tasarruf yapılan kimseye zarar vermesi.138

IV. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN KENDİLİĞİNDEN (KANUN GEREĞİ) SONA ERMESİ.139

1. Lehine Ölüme Bağlı Tasarruf Yapılan Kimsenin Mirasbırakandan Önce Ölmesi.139

2. Boşanma.141

3. Evliliğin Butlanına Karar Verilmesi.142

4. Mirastan Yoksunluk Sebeplerinden Birinin Varlığı.142

5. Bozucu Şartın Gerçekleşmesi Ya Da Geciktirici Şartın Gerçekleşmemesi.142

6. Sözlü Vasiyetname.142

§ 15. MADDÎ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR.143

I. MADDÎ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER143

II. MADDÎ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLA ŞEKLÎ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUF ARASINDAKİ İLİŞKİ.144

1. Sadece Miras Sözleşmesi İle Yapılabilen Ölüme Bağlı Tasarruflar.144

2. Hem Miras Sözleşmesi Hem De Vasiyetname İle Yapılabilen Ölüme Bağlı Tasarruflar.146

3. Sadece Vasiyetname İle Yapılabilen Ölüme Bağlı Tasarruflar.146

§ 16. MADDÎ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN TÜRLERİ.147

I. MİRASÇI ATAMA147

II. VASİYET (BELİRLİ MAL BIRAKMA)148

1. Genel Olarak148

2. Vasiyetin Bazı Türleri151

a) Belirli mal vasiyeti (bırakma).151

b) Alt vasiyet.152

c) Ön vasiyet.153

d) Alacak vasiyeti.153

e) İbra vasiyeti153

f) İntifa vasiyeti154

g) İrat vasiyeti.154

3. Vasiyetin Hükümleri154

a) Vasiyet borçlusu kimdir ?.154

b) Vasiyet alacaklısı kimdir ?156

c) Vasiyet borcunun doğumu ve muaccel hale gelmesi157

d) Zamanaşımı158

4. Vasiyet Borcunun Kapsamı159

5. Vasiyetin Tenkisi160

III. KOŞUL (ŞART)161

1. Genel Olarak161

2. Hukuka ve Ahlâka Aykırı Koşullar164

3. Anlamsız ve Yalnız Başkasını Rahatsız Edici (Faydasız ve Müziç) Şartlar168

4. İmkânsız Koşullar168

IV. YÜKLEME (MÜKELLEFİYET)168

1. Genel Olarak168

2. Yüklemenin Konusu171

3. Yüklemenin Yerine Getirilmesi.171

4. Hukuka ve Ahlâka Aykırı ya da Yalnız Başkasını Rahatsız Edici Yüklemeler173

V. VAKIF KURMA173

VI. YEDEK VE ARTMİRASÇI ATAMA (İkameli Tasarruflar)177

1. Yedek Mirasçı Atama.177

2. Artmirasçı Atama.179

a) Kavram ve genel bilgiler179

b) Artmirasçı atama.183

aa) Genel bilgiler183

bb) Hükümleri184

aaa) Mirasın artmirasçıya geçmesinden önceki safha184

bbb) Mirasın artmirasçıya geçmesi safhası188

c) Art vasiyet alacaklısı atanmasındaki özellikler190

VII. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ ATAMA191

a) Genel bilgiler.191

b) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin görevleri.195

c) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin denetimi.198

d) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin sorumluluğu.199

e) Vasiyeti yerine getirme görevlisinin görevinin sona ermesi200

VIII. MİRASTAN FERAGAT.201

a) Tanım ve genel bilgiler201

b) Mirastan feragat sözleşmesinin türleri.203

c) Feragatin hükümleri.204

aa) Feragat eden yönünden204

bb) Feragatin altsoya etkisi205

cc) Feragatin tasarruf edilebilir kısma (tasarruf nisabına) etkisi.207

dd) Feragatin mirasbırakanın alacakları yönünden etkisi207

d) Feragatin hükümsüzlüğü208

aa) Feragatin belirli bir ya da bir kaç kişi lehine yapılmış olması209

bb) Feragatin en yakın ortak kökün altsoyu (tüm ortak yasal mirasçılar) lehine yapılmış olması.209

IX. MİRASÇILIKTAN ÇIKARMA (MİRASTAN ISKAT)211

1. Cezai Mirasçılıktan Çıkarma.211

a) Genel olarak211

b) Mirasçılıktan çıkarmanın şartları212

aa) Şekil.212

bb) Mirasçılıktan çıkarmanın MK 510’da sayılan sebeplerden birine dayanması213

cc) Mirasçılıktan çıkarma sebebinin, ölüme bağlı tasarrufta gösterilmesi.216

c) Mirasçılıktan çıkarmanın hükümleri218

d) Mirasçılıktan çıkarmanın hükümsüzlüğü.220

aa) İptal davası açılabilecek hâller.220

bb) Tenkis davası açılabilecek hâller221

e) Affın mirasçılıktan çıkarmaya etkisi222

2. Koruyucu mirasçılıktan çıkarma (borç ödemeden aciz sebebiyle mirasçılıktan çıkarma).223

§ 17. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN YORUMU.225

I. GENEL OLARAK.225

II. VASİYETNAMELERİN YORUMU.227

a) Genel olarak.227

b) Vasiyetnamelere ilişkin özel yorum kuralları228

aa) Favor testamenti (vasiyetname lehine yorum).228

bb) Kanunî mirasın geçişi (intikali) kurallarına bağlılık230

cc) Mirasçı ataması mı, vasiyet mi?.230

III. MİRAS SÖZLEŞMESİNİN YORUMU.231

§ 18. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARDA HÜKÜMSÜZLÜK232

I. GENEL OLARAK.232

II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN KANUN GEREĞİ (KENDİLİĞİNDEN) HÜKÜMSÜZ OLMASI.232

1. Evlilik Birliğinin Ölüm (Ve Gaiplik) Dışında Sona Ermesi232

2. Lehine Ölüme Bağlı Tasarruf Yapılan Kimsenin Mirasbırakandan Önce Ölmesi.233

3. Lehine Ölüme Bağlı Tasarruf Yapılan Kimsenin Mirastan Yoksun Olması233

4. Bozucu Şartın Gerçekleşmesi ya da Geciktirici Şartın Gerçekleşmemesi.233

III. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ (MK 557 vd.)233

A. İptal Sebepleri233

1. Ehliyetsizlik (MK 557 b.1).233

2. İrade Sakatlıkları (MK 557 b.2).233

a) Hata (yanılma)233

b) Hile (aldatma) (MK 557 b.2)235

c) Korkutma veya zorlama (tehdit yahut cebir) (MK 557 b. 2)235

d) Mirasbırakanın hata ve hileyi sağlığında öğrenmesi ya da korkutma ya da zorlamanın etkisinden kurtulmasının özelliği.236

3. Ölüme Bağlı Tasarrufun İçeriğinin, Ona Eklenen Koşul ya da Yüklemenin Hukuka ya da Ahlâka Aykırı Olması (MK 557 b.3)237

4. Şekil Noksanı (MK 557 b.4).237

B. İptal Davası238

1. Genel Olarak238

2. İptal Davasının Tarafları.239

a) Davacı.239

b) Davalı240

3. Süre240

a) Bir yıllık süre240

b) On yıllık süre241

c) Yirmi yıllık süre241

d) Sınırsız defî hakkı.238

ÜÇÜNCÜ KISIMSAKLI PAY, TASARRUF ORANI, TENKİS, DENKLEŞTİRME

§ 19. KAVRAMLAR243

§ 20. SAKLI PAYLI MİRASÇILAR246

I. KİMLER SAKLI PAYLI MİRASÇIDIR?.246

II. SAKLI PAYLAR.247

1. Saklı Pay Oranları247

2. Eski Medeni Kanundaki Azaltılmış Saklı Paylar.252

3. Karı Koca Mal Rejimlerinin Saklı Paylara Etkisi254

§ 21. TASARRUF ORANININ TEREKEYE GÖRE HESAPLANMASI.257

I. GENEL OLARAK.257

II. ÇIKARILACAK DEĞERLER258

1. Miras Bırakanın Borçları.259

2. Cenaze Giderleri260

3. Terekeyi Mühürleme ve Defter Tutma (yazım) Masrafları261

4. Mirasbırakan İle Bir Arada Yaşayan Kişilerin Üç Aylık Geçim Giderleri.261

III. EKLENECEK DEĞERLER262

1. Denkleştirmeye (İadeye) Tabi Kazandırmalar.262

2. Tenkise Tâbi Sağlararası Kazandırmalar263

a) Denkleştirmeye tabi olması gerekirken bundan kurtulan kazandırmalar.263

aa) Mirasbırakanın mirasçılık sıfatını kaybeden yasal mirasçısına miras payına mahsuben yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar. 263

bb) Mirasbırakan tarafından denkleştirmeden muaf tutulduğu için denkleştirilmesi istenemeyen kazandırmalar264

b) Mirastan ivazlı feragat hâlinde mirasçıya miras bırakanın hayattayken ödediği karşılık.265

c) Bağışlayanın serbestçe dönme hakkını saklı tutarak yaptığı bağışlamalar ve âdet üzere verilen hediyeler hariç ölümünden önceki bir yıl içinde yapmış olduğu bağışlamalar266

aa) Genel olarak.266

bb) Muvazaalı bir satışla gizlenmek istenen bağışlamalar.268

d) Vakıf kurmak için yapılan kazandırmalar.275

e) Saklı payı etkisiz kılma kastıyla yapılan kazandırmalar.275

3. Üçüncü Kişi Yararına Hayat Sigortası Alım Bedeli.278XL

§ 22. RED – ÇIKARILMA – FERAGAT VE YOKSUNLUĞUN ETKİSİ.279

1. Reddin Tasarruf Oranı Üzerindeki Etkisi279

2. Mirastan Çıkarılmanın Tasarruf Oranı Üzerindeki Etkisi280

3. Feragatin Tasarruf Oranı Üzerindeki Etkisi 282

a) İvazlı feragatte.282

b) İvazsız feragatte.282

4. Mirastan Yoksunluğun Tasarruf Oranı Üzerindeki Etkisi .283

§ 23. TENKİS283

I. KAVRAM 283

II. TENKİS DAVASI284

1. Niteliği 284

2. Tarafları 285

a) Davacılar.285

aa) Saklı paylı mirasçılar285

bb) Saklı paylı mirasçıların alacaklıları ve iflas masası.288

b) Davalılar.290

3. Süresi ve Yetkili Mahkeme293

III. TENKİS DEFİ.295

IV. TENKİSTE SIRA (TERTİP).296

1. Tenkiste Sıra Sorunu ve Ölüme Bağlı Kazandırmalar İle Sağlararası Kazandırmalar Arasında Sıra.296

2. Sağlararası İşlem Yoluyla Ölüme Bağlı Kazandırmaların Özellikle Ölümden Sonraya Etkili Vekalet ve Temsil Yetkisinin Durumu .298

3. Ölüme Bağlı Kazandırmaların Tenkisi302

a) Genel olarak302

b) Saklı paylı mirasçılara yapılan kazandırmalar bakımından304

4. Sağlararası Kazandırmaların Tenkisi.306

5. Kamu Yararına Kazandırmaların Tenkisi.308

V. TENKİSİ ÖZELLİK TAŞIYAN BAZI KAZANDIRMALAR.313

1. Değerinde Azalma Olmaksızın Bölünemeyecek Şeyin Vasiyetinde Tenkis313

2. İntifa ve İrat Kazandırmalarında Tenkis317

3. İvazlı Miras Sözleşmesinde Tenkis. 319

4. İvazlı Feragat Hâlinde Feragat Edene Ödenen Karşılığın Tenkisi.319

5. Ölüme Bağlı Kazandırma Lehdarının Bir Vasiyet Borcu veya Yükleme (Mükellefiyet) İle Yükümlü Tutulması Durumunda Tenkis.320

6. Ön Mirasçının Saklı Paylı Olduğu Durumlarda Artmirasçı Atama (Fevkalâde İkame).321

VI. TENKİS DAVASINDA ÖNCEDEN ALDIĞI KAZANDIRMAYI İADE YÜKÜMÜ ALTINA GİREN DAVALININ SORUMLULUĞU.322

VII. TENKİS HESAPLAMASINDA BİLİRKİŞİLERİN ROLÜ.325

VIII. ÖRNEKLER326

§ 24. MİRASTA DENKLEŞTİRME (İADE).330

I. DENKLEŞTİRME KURUMUNUN ANLAMI VE MİRAS HUKUKUNDA YERİ.330XLI

II. DENKLEŞTİRMENİN TARAFLARI332

1. Denkleştirme Borçlusu.332

a) Kanunî mirasçı olma şartı.332

b) Çeşitli kanunî mirasçıların durumları.334

aa) Altsoy dışındaki kanuni mirasçılar.334

bb) Altsoy.335

cc) Doğrudan kendisine kazandırma yapılmadığı hâlde denkleştirme ile yükümlü olanlar.336

2. Denkleştirme Alacaklısı.338

III. MİRASBIRAKANIN DENKLEŞTİRMEYE YÖNELİK OLUMLU VE OLUMSUZ İRADE BEYANININ NİTELİĞİ VE YAPILMASI.340

IV. DENKLEŞTİRMEYE TABİ KAZANDIRMALAR.342

1. Genel Olarak Denkleştirmeye Tabi Kazandırmalar.342

2. Kanunen Denkleştirmeye Tabi Kazandırmalar344

a) Kuruluş sermayesi344

b) Çeyiz 345

c) Borçtan kurtarmak.347

d) Malvarlığı devri.349

e) Diğer benzeri kazandırmalar349

3. Denkleştirmeden Kanunen Muaf Tutulan Kazandırmalar.350

a) Eğitim ve öğrenim masrafları.350

b) Olağan hediyeler ve evlenme giderleri.351

c) Miras payını aşan kazandırmalarda bazı durumlarda aşan kısım.352

V. DENKLEŞTİRMENİN TALEP EDİLMESİ, GERÇEKLEŞMESİ VE DENKLEŞTİRMEDEN SORUMLULUK353

1. Denkleştirme Davası353

2. Denkleştirmenin Gerçekleşmesi ve Bu Sıradaki Sorumluluk354

§ 25. MİRASBIRAKANIN ÖZEL DURUMDAKİ BAZI ÇOCUKLARININ ALACAK HAKLARI357

I. EĞİTİM VE ÖĞRENİMİNİ TAMAMLAMAMIŞ VEYA ENGELLİ OLAN ÇOCUKLARIN ALACAK HAKKI.357

II. ANA BABA İLE VEYA BÜYÜK ANA VE BÜYÜK BABA İLE YAŞAYAN VE EMEĞİNİ VEYA GELİRİNİ AİLEYE ÖZGÜLEMİŞ ERGİN ÇOCUĞUN ALACAK HAKKI.360

DÖRDÜNCÜ KISIMMİRASIN GEÇMESİ (İNTİKALİ)

§ 26. MİRASIN AÇILMASININ ŞARTLARI.367

I. MİRASIN AÇILMASINDA ÖNEM TAŞIYAN AN VE YER367

1. Mirasın Açıldığı An.368

2. Mirasın Açıldığı Yer (Mirasa İlişkin Konularda Yetkili Mahkeme)370

II. MİRASÇI VE VASİYET ALACAKLISI OLMANIN YASAL ŞARTLARI .372

1. Sağ Olmak373

2. Ehil Olmak.375XLII

3. Mirastan Yoksun Olmamak (MK 578/579).378

a) Mirastan yoksunluk kavramı .378

b) Mirastan yoksunluk sebepleri 380

aa) Kasten ve hukuka aykırı olarak mirasbırakanı öldürmek ya da öldürmeye teşebbüs etmek (MK. 578/ b. 1) 380

bb) Kasten ve hukuka aykırı olarak mirasbırakanı, sürekli şekilde ölüme bağlı tasarruf yapamayacak duruma getirmek (MK 578/ b. 2) 381

cc) Aldatma, zorlama veya korkutma yoluyla, mirasbırakanı bir ölüme bağlı tasarruf yapmasını ya da onun bir ölüme bağlı tasarruftan dönmesini sağlamak veya engellemek (MK. 578/ b. 3) 381

dd) Bir ölüme bağlı tasarrufu, mirasbırakanın yeniden yapamayacağı bir durum ve zamanda kasten ve hukuka aykırı olarak ortadan kaldırmak veya bozmak (MK. 578/b.4). .383

ee) Eşin ölümünden sonra mirasçının devam ettiği butlan davasında sağ kalan eşin iyi niyetli olmaması.384

ff) Boşanma davası devam ederken ölen eşin mirasçısının davaya devam ederek diğer eşin kusurlu olduğuna dair karar alması385

c) Mirastan Yoksunluğun Sonuçları .386

d) Affın Etkisi 387

§ 27. MİRAS PAYLARININ DEVRİ.388

I. AÇILMAMIŞ MİRAS PAYININ DEVRİ.388

II. AÇILMIŞ MİRAS PAYININ DEVRİ.391

1. Genel Olarak391

2. Devir Sözleşmesinin Şekli ve Konusu.391

3. Devir İşleminin Tarafları Bakımından Doğacak Farklar393

a) Devrin mirasçılar arasında yapılması.393

b) Devrin mirasçı olmayan kişiye yapılması395

4. Açılmış Miras Payının Rehni ve Haczi Sorunu.396

§ 28. GAİPLİĞİN MİRASIN GEÇMESİNDE ETKİSİ.397

I. GAİBİN MİRASI397

II. MİRASÇININ GAİPLİĞİ.399

III. HAZİNENİN GAİPLİK KARARI ALMASI400

§ 29. MİRASIN GEÇMESİNDE KORUMA ÖNLEMLERİ.400

I. TEREKENİN KORUNMASINA İLİŞKİN ÖNLEMLER401

1. Terekenin Defterinin Tutulması.402

2. Terekenin Mühürlenmesi.403

3. Terekenin Resmen Yönetilmesi.404

a) Terekenin resmen yönetilmesi gereken hâller404

b) Terekeyi resmen yönetmekle görevli kişi.405

c) Resmen yönetimin yürütümü ve sona ermesi.405

II. MİRASÇILARIN SAPTANMASINA İLİŞKİN ÖNLEM407

III. VASİYETNAMELERE İLİŞKİN ÖNLEMLER.407

1. Vasiyetnamenin Teslim (Tevdi) Edilmesi407

2. Vasiyetnamenin Açılması.408

3. Vasiyetname Örneğinin Tebliği408

§ 30. MİRASÇILIK BELGESİ (VERASET İLAMI).410

BEŞİNCİ KISIMMİRASIN KAZANILMASI (İKTİSABI)

§ 31. MİRASIN KAZANILMASINDAKİ (İKTİSABINDAKİ) TEMEL KURALLAR 413

I. KÜLLİ HALEFİYET413

II. VASİYET ALACAKLISININ DURUMU415

1. Vasiyet Alacaklısının Sahip Olduğu Hak.415

2. Vasiyet Alacaklısının Diğer Hak Sahipleri Karşısındaki Durumu.419

a) Mirasbırakanın alacaklılarına karşı419

b) Mirasçıların alacaklılarına karşı.420

§ 32. MİRASIN REDDİ.420

I. KAVRAM VE ÇEŞİTLERİ.420

1. Gerçek Ret.421

a) Genel bilgiler421

b) Ret hakkının düşmesi424

aa) Sürenin dolması424

bb) Süre dolmadan ret hakkının düşmesi.426

aaa) Açık kabul beyanı ile ret hakkının düşmesi426

bbb) Tereke işlerine gereğinden fazla karışma nedeniyle ret hakkının düşmesi (örtülü kabul).427

ccc) Ceza olarak ret hakkının düşmesi.428

2. Hükmi Ret429

II. REDDİN SONUÇLARI430

1. Yasal Mirasçıların Mirası Reddetmesinin Sonuçları.430

a) Genel olarak430

b) Özel durumlar.430

aa) En yakın yasal mirasçıların tümünün mirası reddi.430

bb) Mirasın altsoyun tamamı tarafından reddi.431

cc) Sonra gelen mirasçılar (madun derece) lehine ret432

2. Atanmış Mirasçıların Mirası Reddetmelerinin Sonucu.433

3. Vasiyet Alacaklılarının Vasiyeti Reddinin Sonucu433

III. REDDE KARŞI ALACAKLILARIN KORUNMASI433

1. Mirasçıların Kişisel Alacaklılarının Korunması433

2. Mirasbırakanın Alacaklılarının Korunması434

§ 33. RESMİ DEFTER TUTMA.435

I. GENEL OLARAK.435

II. DEFTER TUTMA TALEBİ435

III. RESMİ DEFTER TUTULMASI İŞLEMLERİ.437

IV. RESMİ DEFTER TUTULMASININ SONUÇLARI439

1. Mirasçının Seçme İmkânının Doğması439

2. Mirasın Tutulan Deftere Göre Kabulünün Sonuçları.440

§ 34. RESMİ TASFİYE.443

I. RESMİ TASFİYE KAVRAMI VE AMACI443XLIV

II. RESMİ TASFİYE TALEBİ.443

III. RESMİ TASFİYENİN YAPILMASI446

§ 35. MİRASÇILARIN SEÇİM HAKLARINI FARKLI ŞEKİLDE KULLANMALARININ SONUÇLARI.449

I. GENEL OLARAK.449

II. MİRASÇILARIN RESMİ DEFTER TUTMA TALEBİNDEN ÖNCE SEÇİM HAKLARINI FARKLI YÖNDE KULLANMALARI.449

III. MİRASÇILARIN RESMİ DEFTER TUTMA TALEBİNDEN SONRA SEÇİM HAKLARINI FARKLI YÖNDE KULLANMALARI.450

§ 36. MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI.450

I. KAVRAM, NİTELİĞİ VE ÖZELLİKLERİ450

1. Mirasçılık Sıfatına Bağlı Özel Bir Dava Olması.450

2. Mülkiyet Hakkına Dayanan İstihkak Davası İle Farkları451

3. Koruyucu Önlemler (Tedbirler).453

II. DAVANIN KONUSU453

III. DAVANIN TARAFLARI.455

1. Davacı455

2. Davalı.458

IV. SÜRE.459

ALTINCI KISIMMİRAS ORTAKLIĞI VE MİRASIN PAYLAŞILMASI

§ 37. MİRAS ORTAKLIĞI.461

I. KAVRAM461

II. MİRAS ORTAKLIĞININ HÜKÜMLERİ462

1. Tereke Üzerinde Mirasçıların Hak ve Yetkileri, Davacı Olmaları.462

2. Mirasçıların Davalı Olması466

a) Genel olarak466

b) Vasiyet alacaklısı karşısında.466

3. Tereke Borçlarından Sorumluluk.467

a) Müteselsil sorumluluk kuralı ve çerçevesi.467

b) Borcu ödeyen mirasçının rücu hakkı470

c) Mirasçıların güvence isteme hakkı.471

d) Paylaşmanın tamamlanmasından sonraki durum.471

4. Miras ortaklığına temsilci atanması.473

III. MİRAS ORTAKLIĞININ SONA ERMESİ .475

1. Genel Olarak475

2. Başlıca Sona Erme Halleri.476

a) Mirasın tamamen paylaşılması.476

b) Elbirliğiyle hak sahipliğinin paylı hak sahipliğine dönüşmesi.476

c) Miras ortaklığının başka bir ortaklığa dönüşmesi478

§ 38. MİRASIN PAYLAŞILMASI479

I. GENEL OLARAK.479

II. PAYLAŞMA TÜRLERİ479XLV

1. Terekenin Tümünün Paylaşılması479

2. Terekenin Bir Kısmının Paylaşılması480

a) Objektif kısmi paylaştırma.481

b) Sübjektif kısmi paylaşma481

III. PAYLAŞMAYA İLİŞKİN GENEL KURALLAR.482

1. İrade özgürlüğü482

2. Eşitlik.483

3. Aynen Paylaşmanın Asıl Olması484

4. Bilgi Verme Yükümü.484

5. Ayni İkame.485

IV. TÜM MİRASÇILARIN ANLAŞMASIYLA PAYLAŞMA485

1. Elden Paylaşma486

2. Paylaşma Sözleşmesi.488

V. PAYLAŞMA (TAKSİM) DAVASI491

VI. PAYLAŞMAYI GECİKTİREN SEBEPLER.494

1. Paylaşmanın İradi Olarak Geciktirilmesi.494

a) Mirasçıların anlaşmasıyla.494

b) Mirasbırakanın tasarrufu ile495

2. Paylaşmanın kanun gereği geciktirilmesi: mirasçılar arasında bir ceninin bulunması.496

3. Hakim kararıyla paylaşmanın geciktirilmesi.497

VII. PAYLAŞMAYA HAKİMİN ATADIĞI BİR KAYYIMIN KATILMASI499

VIII. PAYLAŞMANIN GERÇEKLEŞMESİ.500

1. Miras Paylarının Oluşması.500

2. Miras Paylarının Özgülenmesi (Tahsisi)503

3. Paylaşmada Bazı Özel Durumlar.505

a) Değerinde önemli azalma olmaksızın bölünemeyen mal.505

b) Bir bütün oluşturan eşya topluluğu ve aile belgeleri ile özel anı değeri olan eşya507

aa) Bir bütün oluşturan eşya.507

bb) Aile belgeleri ve aile için özel anı değeri olan eşya.509

c) Aile konutu ve ev eşyasının sağ kalan eşe özgülenmesi511

aa) Genel olarak.511

bb) MK 652’nin uygulama alanı514

cc) MK 652/I’e göre ortak konut ve ev eşyasının sağ kalan eşe özgülenmesinin şartları515

d) Mirasbırakanın mirasçılardan birinden olan alacağı517

e) Kat mülkiyetine çevirme yoluyla paylaşma.518

f) Tarımsal işletmelerin özgülenmesi.519

aa) Amacı ve özellikleri.519

bb) 6537 sayılı Kanun düzenlemesinin zaman bakımından uygulanması521

cc) Tarımsal arazinin bölünme sınırları.522

dd) Mirasçıların bölünemez tarımsal araziyi belli süre içinde belli yöntemlerle paylaşma yükümü523

ee) Mirasçılar veya Bakanlıkça açılacak dava ile paylaştırma525

ff) Denkleştirme hükümleri.526

gg) Bazı taşınırların ve yan sınaî işletmenin devri.528

aaa) Bazı taşınırların devri.528

bbb) Yan sınai işletmenin devri529

hh) Ölüme bağlı tasarrufla düzenlemeye getirilen sınırlar.529

ıı) Mülga MK 659-668 düzenlemesi.530

aaa) Tarımsal işletme kavramı .530

bbb) Mirasçıya özgüleme ve aile ortaklığı.532

IX. PAYLAŞMANIN SONUÇLARI.534

1. Mirasçıların Birbirlerine Karşı Sorumlulukları.534

2. Dışa Karşı Sorumluluk.537

BİBLİYOGRAFYA.539