Türk İş Hukuku'nda İş Sözleşmesinin Geçersizliği

Her sözleşme gibi iş sözleşmesi de bazı geçerlilik koşullarına sahiptir. İş sözleşmesinin geçersizliğine ilişkin olarak İş Kanunu'nda özel hükümlere yer verilmemesi konuya ilişkin olarak Türk Borçlar Kanunu'nun ilgili düzenlemelerinin uygulanmasını gerektirmektedir. Buna karşılık borçlar hukuku sözleşmelerinde tarafların eşitliği ilkesi hakim iken iş hukukunda taraflar arasında eşitliğin bulunmadığı bir düzenin varlığı, borçlar hukukuna ilişkin düzenlemelerin her zaman iş hukuku bakımından tatmin edici çözümler sunmasını engellemektedir. İş hukukunun kendine has gereklilikleri borçlar hukukunun özellikle sözleşmelerin geçersizliğine ilişkin esaslarının iş hukuku bakımından olduğu gibi uygulanmasına engel teşkil etmekte, normla getirilmek istenen amaçtan sapılarak birtakım adaletsizliklere yol açmakta, iş hukukunun temel esaslarına, kendi içindeki bütünlüğüne ve özel karakterine uygun düşmemektedir. İş hukukunun borçlar hukukundan ayrı ve bağımsız bir hukuk dalı olarak kabul edilmesi gerçeği sözleşmelerin geçersizliği konusunda iş hukukunun kendine özgü bakış açısı ile ama hukukun temel ilkelerinden de uzaklaşmadan bir değerlendirme yapılmasını gerekli kılmaktadır. Söz konusu çalışmada bu bakış açısıyla ve iş sözleşmesinin olabildiğince ayakta kalması hedeflenerek Alman ve İsviçre hukukundaki öğreti görüşleri ve yargı kararlarından da faydalanılarak değerlendirmeler yapılmış ve çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın okuyucuya faydalı olması ve akademiye katkı sağlaması dileklerimle.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL KAVRAMLAR
I. İş Sözleşmesi Kavramı ve Unsurları
A. İş Sözleşmesi Kavramı
B. İş Sözleşmesi ve İş İlişkisi Kavramları Arasındaki İlişki
C. İş Sözleşmesinin Unsurları
II. Geçersizlik Kavramı
A. Genel Bilgi
B. Sözleşmelerin Geçerlilik Koşulları
C. Yokluk ve Sözleşmelerin Geçersizliğinin Hukuki Sonuçları
D. Geçersizlik Kavramının Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması

İKİNCİ BÖLÜM
İŞ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK KOŞULLARI
I. İş Sözleşmesinde Tarafların Ehliyeti
A. Genel Bilgi
B. Tarafların Ehliyeti
II. İş Sözleşmesinin Konusunun Emredici Hukuk Kurallarına, Kamu Düzenine, Genel Ahlaka ve Kişilik Haklarına Aykırı Olmaması
A. Genel Bilgi
B. İş Sözleşmesinin Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırı Olmaması
C. İş Sözleşmesinin Kamu Düzenine Aykırı Olmaması
D. İş Sözleşmesinin Kişilik Haklarına Aykırı Olmaması
E. İş Sözleşmesinin Ahlaka Aykırı Olmaması
III. İş Sözleşmesinin Konusunun İmkansız Olmaması
A. Genel Bilgi
B. Konusu Başlangıçtaki Objektif İmkansız Olan İş Sözleşmesine Uygulanacak Hukuki Yaptırım
IV. İş Sözleşmesinde İrade Beyanlarının Sağlıklı Olması
A. Yanılma (Hata)
B. Aldatma (Hile)
C. Korkutma
V. İş Sözleşmesinde Muvazaa Bulunmaması
A. Genel Bilgi
B. İş Sözleşmesinde Muvazaanın Hukuki Yaptırımı
VI. İş Sözleşmesinde Aşırı Yararlanma (Gabin) Bulunmaması
A. Genel Bilgi
B. İş Sözleşmesinde Aşırı Yararlanmanın Hukuki Yaptırımı
VII. İş Sözleşmesinin Şekli
A. Şekil Serbestisi ve Sınırları
B. İş Sözleşmesinde Şekle Aykırılığın Hukuki Yaptırımı
C. Şekil Noksanlığının İleri Sürülmesi
VIII. İş Hukukunda Genel İşlem Koşullarının Görünümü Olan "Genel İş Koşulları" Kavramı
A. Genel Bilgi
B. Genel İş Koşulları Kavramı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ SÖZLEŞMESİNİN YOKLUĞUNUN VE GEÇERSİZLİĞİNİN HUKUKİ SONUÇLARI
I. İş Sözleşmesinin Yokluğunun Hukuki Sonuçları
A. Yokluğun İleri Sürülmesine İlişkin Esaslar
B. Taraflar Arasında İş Sözleşmesi ve İş Sözleşmesi Kurma Amacına Yönelik İradenin Bulunmaması
C. Yazılı Sözleşme Bulunmasına Rağmen Eylemli Çalışmanın Olmaması: Yokluk mu, Geçersizlik mi?
II. İş Sözleşmesinin Kesin Geçersizliğinin Hukuki Sonuçları
A. Kesin Geçersizlik Yaptırımı ve Yaptırımın Belirlenmesinde Amacın Rolü
B. "Geçersizliğin Sonradan Anlaşılması" İbaresine Verilecek Anlam
C. Kesin Geçersizliğin İleri Sürülmesi
D. Kesin Geçersizliğin İleriye Etkili Olması
E. Kesin Geçersiz İş Sözleşmesinin Hukuki Sonuçları
III. İş Sözleşmesinin Kısmi Geçersizliğinin Hukuki Sonuçları
A. İş Sözleşmesinin Kısmi Geçersizliğine İlişkin Genel Bilgi
B. Kısmi Geçersizliğin Sübjektif Şartının İş Sözleşmeleri Açısından Değerlendirilmesi
C. Kısmi Geçersizliğin Türlerine İş Sözleşmeleri Açısından Bakış
D. Sözleşme Boşluğunun Doldurulması
IV. İş Sözleşmesinin İptalinin Hukuki Sonuçları
A. İş Sözleşmesinin İptali Hakkında Genel Bilgi
B. İrade Sakatlığının İş Sözleşmesi Bakımından Sonuçları: İptal Hakkı ile Fesih Hakkı Yarışan Hak Mıdır?
C. İş Sözleşmesinin İptali İçin Öngörülen Süre
D. İptalin İleriye Etkisi
V. İş Sözleşmesinde Noksanlığın Hukuki Sonuçları
SONUÇ

KAYNAKÇA