Türk Hukukunda Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Hakkı ve Etkin Soruşturma İlkesi ( ARIK )

Bireysel başvuru, hak ve özgürlüklerin korunması ve güvence altına alınmasında anayasa yargısının getirdiği bir usulüdür. Temel hak ve özgürlüklerin kamu gücü tarafından ihlal edilmesi durumunda yargısal denetim amacıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvuru hakkı tanıyan bireysel başvuru usulü, 1982 tarihli Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda yapılan 2010 yılında gerçekleştirilen anayasa değişikliği ile Türk hukuk sistemine dahil edilmiş ve 2012 yılından itibaren uygulanmaya başlamıştır. Bireysel başvuru usulünün getirilmesiyle bireyler, kamu gücü ile doğrudan mücadele edebilme imkanına kavuşmuştur.

Bireysel başvuru, Türk hukuk sistemine dahil olmasıyla birlikte yoğun bir ilgiyle karşılanmış ve çok sayıda çalışmaya konu edilmiştir. Bu çalışmada da bireysel başvuru usulü, Anayasa Mahkemesi’nin verdiği kararlar doğrultusunda ele alınmıştır.

İki bölümden oluşan çalışmamızın ilk bölümünde; bireysel başvuru hakkının tanımı, niteliği, kullanılması usulü ve kabul edilebilirlik şartları Türk Anayasa Mahkemesi kararları kapsamında ele alınmıştır. İkinci bölümde ise; özelde temel hak ve özgürlükleri koruyan bireysel başvuru hakkının etkinliği Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 13.maddesinde güvence altına alınan hakkın unsurları, uygulama şartları ve maddi ve usulü haklarla olan ilişkisi mahkeme içtihatları kapsamında incelenmeye çalışılmıştır.