Türk Borçlar Hukukunda Akıllı Sözleşmeler ve Tabi Olduğu Hükümle

Başlangıçta Bitcoin gibi kripto paraların transferini sağlamak için geliştirilen blokzinciri teknolojisinin uygulama alanlarından biri de akıllı sözleşmelerdir. Bu sözleşmeler, programlama dilinde ifade edilen şartın yerine getirilmesi anında, öngörülen edimin ifasının otomatik olarak gerçekleştirilmesini sağlamaktadır. Akıllı sözleşmelerin, blokzincirinde gerçekleştirilen işlemlerin değişmez/geri alınamaz olması sebebiyle müdahaleye karşı dayanıklı olması, borcun ifası konusunda kesinlik sağlaması, taraf kimliklerinin belirsiz olması gibi bazı spesifik özellikleri de bulunmaktadır. Bahsi geçen özelliklerin yaşatacağı zorlukları ve borçlar hukuku kurallarının akıllı sözleşmelere uygulanabilirliğini ele alan araştırmacılar arasında, akıllı sözleşmelerin hukuki niteliği konusunda görüş birliği bulunmamaktadır. Bazı yazarlar akıllı sözleşmelerin, yalnızca edimlerin ifasını kolaylaştıran birer bilgisayar protokolü/icra yöntemi olduklarını belirtirken bazıları ise borçlar hukuku kurallarını taşıması şartıyla akıllı sözleşmelerin de hukuki bağlayıcılığı olan sözleşmeler olarak nitelendirilebileceğini savunmaktadır.

Akıllı sözleşmelerin borçlar hukuku kapsamında incelenmesi amacıyla hazırlanan bu eserde genel olarak, sözleşmelerin kurulması, geçerlilik şartları, yorumlanması, tamamlanması, uyarlanması, hükümsüzlüğü ve sona ermesi kurumlarının, blokzincirinin teknik özellikleri çerçevesinde akıllı sözleşmelerde ne derecede uygulanabilir olduğu belirlenmeye çalışılmıştır.

Eser, konusu özelindeki akademik tartışmalara, uygulamada yaşanabilecek uyuşmazlıklara ve ileride yapılması muhtemel yasal düzenlemelere yardımcı kaynak niteliğinde olmayı hedeflemektedir.