Türk Anonim Şirketler Hukukunda Sıradan Çekilme

Bu kitapta 6102 sayılı TTK m.376/3'te öngörülmüş olan "Sıradan Çekilme" kurumu ele alınmıştır. Sıradan çekilme, borca batık durumda olan ve kural olarak yönetim kurulunca iflas bildiriminde bulunulması gereken bir anonim şirketin bir veya birden çok alacaklısının, en az bilançoda işaret edilen borca batıklık tutarı kadar alacağını, sırada diğer şirket alacaklılarının alacaklarının arkasına geçirmeyi geri dönülmez bir şekilde taahhüt ettiği ve bu taahhüdünün geçerliliğinin, gerçekliğinin ve yerindeliğinin iflas bildirimi bakımından görevli ve yetkili mahkemenin atayacağı bilirkişi tarafından doğrulanması koşuluyla söz konusu şirket hakkında iflas kararı verilmesine engel olan bir sözleşmedir. Sözleşmenin amacı borca batıklığa dayalı iflas sonucuna engel olarak şirketin yargı dışı bir alanda iyileştirilebilmesinde menfaati ve gerçekçi bir beklentisi olan başta şirket yönetim kurulu ve pay sahipleri olmak üzere şirketle ilgili tüm aktörlere, gerekli adımları atabilmeleri için zaman ve uygun bir zemin sağlamaktır. Çalışma kapsamında öncelikle tarafları bu sözleşmeyi yapmaya sevk eden bir ön olgu olarak borca batıklık konusu genel hatlarıyla açıklanmış, daha sonra da kurumun Türk hukukunda kanunlaşma süreci, amacı, içermesi gereken muhteva ve hukuki niteliği ile gerek taraflar gerek diğer şirket alacaklıları bakımından doğuracağı hukuki sonuçlar kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Ayrıca sıradan çekilmenin, TTK ve İİK kapsamında yer alan diğer hukuki kurumlarla olan ilişkisi masaya yatırılarak sözleşmenin yürürlüğü sürecinde gündeme gelebilecek olası hukuki sorunlar ve bunların telif çareleri üzerine değerlendirmelerde bulunulmuştur. Türk hukukunda ilk defa TTK m.376/3'te öngörülen bu kurum, Alman ve İsviçre hukukunda sözleşme serbestisi esasının bir çıktısı olarak uygulamada gelişmiş, daha sonra hukuki düzenlemelere konu edilmiştir. Bu sebeple çalışma kapsamında hukuki araştırma yöntemi olarak karşılaştırmalı hukuk yöntemi benimsenmiş ve mukayeseye konu yabancı hukuk sistemleri, TTK m.376/3'ün mehazını teşkil eden İsviçre ve bu kurumun yine benzer saiklerle düzenlendiği Alman hukuku olarak belirlenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
SIRADAN ÇEKİLME BAKIMINDAN BİR ÖN OLGU OLARAK ANONİM ŞİRKETİN BORCA BATIKLIĞI
I. GENEL OLARAK ŞİRKETLERDE FİNANSAL DURUMUN BOZULMASI VEYA İŞLETME KRİZİ
II. ANONİM ŞİRKETİN BORCA BATIK HALE GELMESİ
III. ANONİM ŞİRKETTE BORCA BATIKLIĞIN GENEL HUKUKİ SONUÇLARI

İKİNCİ BÖLÜM
BORCA BATIK ANONİM ŞİRKETLERDE SIRADAN ÇEKİLME
I. SIRADAN ÇEKİLMENİN TÜRK HUKUKUNDA KANUNLAŞMA SÜRECİ
II. TERMİNOLOJİ
III. ÇEŞİTLİ HUKUK SİSTEMLERİNDE BİR KURUM OLARAK SIRADAN ÇEKİLMENİN DÜZENLENİŞİ
IV. TÜRK HUKUKUNDA SIRA KAVRAMI ("SIRA"NIN ANLAMI)
V. TTK 376/3 UYARINCA "SIRA"NIN ANLAMI
VI. BİR SÖZLEŞME OLARAK SIRADAN ÇEKİLME
VII. SIRADAN ÇEKİLMENİN AMACI
VIII. ALACAĞA EKONOMİK ANLAMDA "ÖZKAYNAK BENZERİ" BİR İŞLEV YÜKLEYEN SIRADAN ÇEKİLMENİN UYGULAMA ALANI BULDUĞU DİĞER HALLER

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SIRADAN ÇEKİLMENİN HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YARGISAL DENETİMİ
I. GENEL OLARAK
II. SIRADAN ÇEKİLME İŞLEMİNİN ZORUNLU İÇERİĞİ
III. SIRADAN ÇEKİLMENİN HUKUKİ NİTELİĞİ
IV. SIRADAN ÇEKİLMENİN YARGISAL DENETİMİNE İLİŞKİN ESASLAR

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SIRADAN ÇEKİLMEYLE BAĞDAŞMAYAN TARAF İŞLEMLERİNİN HUKUKİ SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK
II. TAM ÜÇÜNCÜ KİŞİ YARARINA SÖZLEŞME OLARAK SIRADAN ÇEKİLME?
III. SIRADAN ÇEKİLME SÖZLEŞMESİNE AYKIRILIK SEBEBİYLE (DİĞER) ŞİRKET ALACAKLILARININ BAŞVURABİLECEĞİ HUKUKİ YOLLAR

BEŞİNCİ BÖLÜM
SIRADAN ÇEKİLMEYE DAİR ÇEŞİTLİ MESELELER VE YASAL DÜZENLEME ÖNERİSİ
I. SIRADAN ÇEKİLMEYE DAİR ÇEŞİTLİ MESELELER
II. YASAL DÜZENLEME ÖNERİSİ
SONUÇ

KAYNAKÇA
EK-1 (ÖRNEK SIRADAN ÇEKİLME SÖZLEŞMESİ)