Sigortacının Koruma ve Kurtarma Masraflarından Sorumluluğu (TTK m. 1448/ F.3-4)

Sigorta sözleşmesi tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Bu ilişkide sigorta ettiren prim ödemekle yükümlüyken, sigortacının asli edimi rizikoyu taşıma yükümlülüğüdür. Rizikonun gerçekleşmesi halinde, sigortacının sigorta sözleşmesi çerçevesinde belirlenen sigorta tazminatını veya bedelini ödemesi gerekir. Sigorta ilişkisinde, sigortacının parasal yükümlülükleri, sigorta tazminatı ve bedelini ödemekle sınırlı değildir. Bunun yanı sıra kanun koyucu başka bazı parasal yükümlülükler de öngörmüştür. Bu yükümlülüklerin en başında sigorta ettirenin zararı önleme, azaltma, artmasına engel olma ve sigortacının üçüncü kişilere karşı olan rücu hakkının korunması için yaptığı giderleri ödemek gelmektedir. Masrafların sigortacının üzerinde bırakılması, menfaatler dengesine uygundur. Zira sigorta ettirenin koruma ve kurtarma faaliyeti nihai olarak, sigortacının menfaatlerine hizmet etmektedir. Sigortacı, bu faaliyetler sayesinde ya hiç tazminat ödememekte ya da daha az tazminat ödemektedir. Yapılan masraflardan sigortacının sorumlu olması, sigorta ettireni koruma ve kurtarma faaliyetinde bulunma yönünde motive etmektedir. Bu çalışmada sigortacının koruma ve kurtarma masraflarından sorumluluğunun doğmasının şartları, TTK'da ilk defa düzenlenen avans ödeme yükümlülüğü ve özel sigorta tipleri bakımından koruma ve kurtarma masrafları ayrıntılı incelemeye tabi tutulmuştur.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ ve KONUNUN SINIRLANDIRILMASI
BİRİNCİ BÖLÜM
KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARINA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME, HUKUKİ NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI
§ 1. YASAL DÜZENLEME VE YABANCI HUKUKLARDAKİ HUKUKİ DURUM
I. TTK 1448 DÜZENLEMESİ VE 6762 SAYILI ETTK'DAKİ HUKUKİ DURUM
II. YABANCI HUKUKLARDAKİ DURUM
§ 2. DÜZENLEMENİN AMACI
§ 3. MASRAF KAVRAMI VE TAZMİNİ TALEBİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
I. MASRAF KAVRAMI
II. MASRAF TALEBİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
III. MASRAFIN SİGORTA ZARARI SINIFLANDIRILMASINDAKİ YERİ
§ 4. MASRAF TAZMİNİNE İLİŞKİN KURALIN UYGULAMA ALANI
I. SİGORTA TÜRLERİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
II. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
III. ZAMAN BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI
İKİNCİ BÖLÜM
KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARININ TAZMİNİNİN ŞARTLARI, TUTARI VE MASRAF TAZMİNİ BAKIMINDAN ÖZELLİK ARZEDEN DURUMLAR
§ 5. MASRAF TAZMİNİ TALEBİNİN ŞARTLARI
I. GEÇERLİ SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN BULUNMASI
II. YAPILAN MASRAFLARIN TTK 1448/1'DE BELİRTİLEN GÖREVLERİN İCRASINA İLİŞKİN OLMASI
III. MASRAFIN MAKUL OLMASI
IV. KURTARMA FAALİYETİNİN BAŞARISININ ŞART OLMAMASI
§ 6. MASRAFLARIN KONUSU
I. HARCANAN PARA
II. EŞYALAR
III. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE YAPILAN SÖZLEŞMELERDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK
IV. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI YASAL SORUMLULUK ALTINA GİRİLMESİ
V. MASRAF KONUSUNA İLİŞKİN ÖZEL DURUMLAR
§ 7. TALEP EDİLEBİLECEK MASRAF TUTARI VE BU TUTARA ETKİ EDEBİLECEK ÖZEL HALLER
I. MASRAF TUTARI
II. TALEP EDİLEBİLECEK MASRAF TUTARINA ETKİ EDEN ÖZEL DURUMLAR
§ 8. MASRAF TAZMİNİNİN İFASI VE BUNA BAĞLI SONUÇLAR
I. SİGORTACININ İFAYI YERİNE GETİRME ŞEKLİ
II. MASRAF TALEBİNİN MUACCELİYETİ, TEMERRÜT VE ZAMANAŞIMI
III. MASRAFLARIN HALEFİYETE KONU OLMASI
IV. HAKSIZ ALINAN MASRAFLARIN İADESİ
§ 9. MASRAF TALEP ETME HAKKINA İLİŞKİN KURALIN YARI EMREDİCİ NİTELİKTE OLMASI
§ 10. USUL HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEM ARZ EDEN HUSUSLAR
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTACININ AVANS ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
§ 11. YASAL DÜZENLEME, ÖNGÖRÜLME NEDENLERİ VE DİĞER HÜKÜMLERLE İLİŞKİSİ
I. YASAL DÜZENLEME VE ÖNGÖRÜLME NEDENLERİ
II. AVANS ÖDENMESİNİ ÖNGÖREN DİĞER HÜKÜMLERLE İLİŞKİSİ
§ 12. YÜKÜMLÜLÜĞÜN ŞARTLARI
I. SİGORTA ETTİRENİN TALEPTE BULUNMASI
II. MASRAF YAPILMASININ GEREKLİ OLMASI
III. SİGORTACIYI MASRAF TAZMİNİNDEN KURTARAN BİR DURUMUN OLMAMASI
IV. SİGORTA ETTİRENİN MALİ DURUMUNUN TALEBE ETKİLİ OLUP OLMAYACAĞI HUSUSU
V. RİZİKONUN GERÇEKLEŞMESİNDEN ÖNCE KORUMA VE KURTARMA FAALİYETİ İÇİN AVANS TALEP EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ HUSUSU
§ 13. AVANSIN İFASI VE BUNA BAĞLI SONUÇLAR
I. AVANSIN ŞEKLİ VE TUTARI
II. AVANS TALEBİNİN MUACCELİYETİ, ÖDEME TALEBİNİN YERİNE GETİRİLMEMESİ VE BUNUN HUKUKİ SONUÇLARI
III. HAKSIZ ALINAN AVANSIN İADESİ
§ 14. AVANS TALEBİNE İLİŞKİN KURALIN YARI EMREDİCİ OLMASI
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL SİGORTA TÜRLERİ BAKIMINDAN KORUMA VE KURTARMA MASRAFLARI
§ 15. KARA ARAÇLARI KASKO SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 16. HIRSIZLIK SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 17. YANGIN SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 18. YANGINA BAĞLI KAR KAYBI SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 19. TARIM SİGORTALARI BAKIMINDAN
I. HAYVAN HAYAT SİGORTALARI
II. BİTKİSEL ÜRÜN SİGORTALARI
§ 20. MAKİNE KIRILMASI SİGORTASI BAKIMINDAN
§ 21. KREDİ SİGORTALARI BAKIMINDAN
§ 22. SORUMLULUK SİGORTALARI BAKIMINDAN
I. ÖN AÇIKLAMALAR
II. ÖZELLİK ARZEDEN BİR DURUM: HUKUKİ KORUMADAN DOĞAN MASRAFLAR
III. SİGORTA GENEL ŞARTLARINDAKİ DURUM
SONUÇ
KAYNAKÇA