Sermaye Şirketlerinde Sorumluluk Davası (TTK m. 549 vd.) ( özekes-seven-meriç )

Ticaret hayatı ve ekonomik dinamikler içinde şirketlerin özel bir konumu ve yeri bulunmaktadır. Bu çerçevede TTK başta olmak üzere şirketlerle ilgili farklı düzenlemeler yapılmıştır. Amacı ticarî faaliyet olsa ve tüzel kişiliği bulunsa dahi, insan organizasyonu olan ticari şirketler de insanlar tarafından kurulur, yönetilir ve yürütülürler. Durum bu olunca, şirketlerle ilgili düzenleme alanlarından biri de şirketlerin kuruluşu, yönetimi ve denetiminden kaynaklanan sorumluluk konularıdır. Şirketlerin ortakları, alacaklıları ve diğer menfaati bulunanların kapsamı oldukça geniş olsa da, genellikle şirketlerin yönetimi ve yürütülmesi dar bir çerçevede gerçekleşmektedir. Şirketin ortakları ve şirketle diğer bağları olanların menfaatlerini korumak ve ekonominin dinamizmini ayakta tutmak bakımından şirketlerin farklı şekillerde kontrolü ve denetimi söz konusudur. Ayrıca şirketler için sorumlulukla ilgili özel düzenlemeler de yapılmıştır. Bu sorumluluk sisteminde, kurucular, yöneticiler, denetçiler, tasfiye memurları, Kanundan ve esas sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerinin ihlali halinde, sebep oldukları zararlardan sorumlu olacaklardır. Konuyla ilgili asıl düzenleme TTK m. 549 ila 561 arasında anonim şirketler için yapılmıştır; ancak m. 664'deki atıf sebebiyle (m. 552 hariç) bu sorumluluk hükümleri limited şirketlerde de uygulama alanı bulmaktadır. Bu çalışmada, bu sorumluluk sisteminin hem maddi hukuk yönü hem de birçok açıdan özellik gösteren yargılama ve icra hukuku yönü bir bütün olarak ele alınmıştır.