Müdafaa-i Hukuk'tan İnşa-i Hukuka: Türk Devrimi'nin Hukuksal Yönleri

Türk Devrimi, çağdaşı olduğu devrimlere nazaran haiz olduğu müstesna nitelikleri sebebiyle siyasal, sosyolojik ve özellikle de hukuksal olarak derinlemesine incelenmeye layık bir tarihsel olgudur. Nitekim Türk Devrimi'nin ya hamasetle yoğrularak, basitleştirilerek övüldüğü ya da günümüzde yaşandığı düşünülen en temel sorunların dahi müsebbibi görüldüğü, neredeyse ifrat ve tefritle bezenmiş metinlerin haricinde, meselenin daha ihtiyatlı ve daha bilimsel biçimde ele alındığı çalışmalar da pek tabii mevcuttur. Ancak, Türk Devrimi'ni çağının ötesine taşıyan benzersiz niteliklerinden biri olan legalizm, bilimsel metinlerde dahi çoğu zaman göz ardı edilmiş ve bu bağlamda Devrim'in demokrasiye yaklaşımının hukuksal yönlere yansıması üzerinden pek değerlendirme yapılmamıştır. Demokrasi hususunda yapılan değerlendirmelerin ise büyük kısmı dönemsel olmaktan, "vardır" veya "yoktur" demekten öteye gitmemektedir. Bu kitapta, gerçekleştirildiği dönemden bugüne dek çokça bilimsel dezenformasyona ve algı yönetimlerine konu olan Türk Devrimi'ne; Kamu Hukuku açısından, hukuk biliminin perspektifiyle ve birçok önemli bilimsel kavramları ve terimleri tanıyarak yaklaşmak ve devrim ile varılması hedeflenen "demokrasi" açısından devrimin etkilerinin ve getirilerinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Bu sayede bilinmesi gerekli olan kavramların ve kuramların ışığında, Müdafaa-i Hukuk hareketi ile başlayan ve "İnşa-i Hukuk" olarak nitelendirebileceğimiz bir süreçle tekemmül eden Türk Devrimi'ne objektif, eleştirel ve hukuksal bir mercek tutulmuş ve muhtelif kaynaklar ışığında bütünlüklü bir değerlendirme yapılmış olacaktır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜRK DEVRİMİ'NİN DİNAMİKLERİ VE YAPISI
1. Türk Devrimi'nin Tarihsel Arka Planı
1.1. Osmanlı Devleti'ndeki Gelişmeler
1.1.1. Tanzimat ve Birinci Meşrutiyet
1.1.2. İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı
1.2. Savaş Sonrasındaki Siyasal-Toplumsal Yapı
2. Türk Devrimi'nin Kuramsal Arka Planı
2.1. Devrim
2.2. Ulus-Devlet
2.3. Laiklik
2.4. Modernleşme/Çağdaşlaşma
3. Türk Devrimi'nin Kronolojik Kapsamı
3.1. Kurtuluş Savaşı ve Meclis Hükümeti Dönemi
3.2. Cumhuriyetin Kuruluşu ve Yeni Rejim
3.3. Siyasal Muhalefet, Çok Partililik Deneyimi ve Rejimin Konsolidasyonu
3.4. Atatürk Sonrası Çoğulculuk

İKİNCİ BÖLÜM
TÜRK DEVRİMİ'NİN HUKUKSAL YÖNLERİ
1. Türk Devrimi'nin Hukuk Anlayışı
1.1. Genel Olarak Hukuk ve Hukuk Sistemleri
1.2. Osmanlı Devleti'nin Hukuk Sistemi
1.3. Türk Devrimi'nin Öngördüğü Hukuk Sistemi: Kıta Avrupası
1.3.1. Atatürk'ün Hukuk Anlayışı
2. Devrimin İdeolojik Yönü ve Hukuk
2.1. Bir İdeoloji Olarak Kemalizm
2.2. Demokratik-Legalist Kemalizm ile Post-Kemalizm Tezleri
2.3. Kemalizm ve Hukuk Devleti
3. İçerik Bakımından Türk Devrimi'nin Hukuksal Yönleri
3.1. Anayasalar Bağlamında
3.1.1. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası)
3.1.2. 1924 Anayasası
3.1.3. 1924 Anayasası Üzerinde Yapısal Değişiklikler
3.2. Hukuk Devrimi
3.2.1. Arka Planı ve Yöntemi
3.2.2. İçerik ve Nitelikleri
3.2.3. Mirası ve Getirdikleri

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DEMOKRASİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRME
1. Türk Devrimi'nin Demokrasi ve Cumhuriyet Anlayışı
1.1. Türk Devrimi'nin Demokrasi Anlayışı
1.1.1. Demokrasinin Tarihsel Gelişimi ve Modelleri
1.1.2. Türk Devrimi ve Demokrasi
1.2. Türk Devrimi'nin Cumhuriyet Anlayışı
1.2.1. Cumhuriyet Kavramı ve Tarihsel Gelişimi
1.2.2. Türk Devrimi ve Cumhuriyet
2. Türk Devrimi'nin Özgün Yönleri
2.1. Müdafaa-i Hukuk'tan İnşa-i Hukuka
2.2. Hukuk ve Demokrasi Üreten Savaş: "Savaş Demokrasisi"
2.3. Edukatörlük: Terbiye-i Siyasiye
2.4. Siyasal Otorite ve Meşruiyet Tipolojisi Bakımından Önder Faktörü
3. Türk Devrimi'ne Demokrasi Bağlamında Getirilen Eleştiriler
3.1. Devrim Olgusunun Yan Etkilerinden Kaynaklanan Eleştiriler
3.1.1. Vesayet Kalıntısı
3.1.2. Kaçınılmaz Otoriterlik
3.1.3. Sosyal İnorganiklik - Demokratik Toplumu Sağlayamama
3.1.4. Oligarşinin Tunç Kanunu
3.2. Demokrasi Bakımından Samimiyet
SONUÇ