Milletlerarası Ticari Tahkimde Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkının Bir Sınırı Olarak Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı

Yabancı hakem kararlarının tanınması ve tenfizi, milletlerarası ticari tahkimin en önemli meselelerinden birini teşkil etmektedir. Öyle ki hakem kararlarının uluslararası dolaşım kabiliyetinin, tahkimin bu denli tercih edilen bir uyuşmazlık çözum yöntemi olmasının temel nedeni olduğu ifade edilmektedir. Bu bağlamda, lehine hakem kararı elde etmiş bir tarafın ilgili hakem kararının tanınması ve tenfizini talep etme hakkı gerek New York Konvansiyonu gerekse 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun hukumlerinde öncelenmiş ve korunmuştur. Ancak bu hak mutlak bir korumayı haiz olmayıp bu hakkın sınırını, tanıma ve tenfize direnme hakkı oluşturmaktadır. Her ne kadar duzenlendiği hukumlerde tanıma ve tenfize direnme hakkı, hak sahibinin tahkim surecinin önceki aşamalarındaki davranışları açısından açık bir şekilde sınırlandırılmamış olsa da bazı hallerde bu hakkın kullanımına izin verilmesi hakkaniyete aykırı sonuçlar doğurabilecektir. Nitekim bu çalışmada, hukukumuzda her hakkın olası bir sınırını oluşturan hakkın kötüye kullanılması yasağının tanıma ve tenfize direnme hakkı üzerindeki etkisi "Tahkim yargılamasında hiçbir itiraza konu edilmeyen bir hukuka aykırılık, ilk kez tenfiz davasında bir tenfiz engeli olarak ileri sürülebilir mi?", "Hakem kararına karşı tahkim yerinde iptal davası açmamış olan tenfiz davalısı, bu davayı açmış olsaydı bir iptal sebebi olarak ileri sürebileceği hukuka aykırılığa tenfiz davasında bir tenfiz engeli olarak dayanabilir mi?", "Açılmış olan bir iptal davasında ileri sürülebilecekken hiçbir itiraza konu edilmeyen hukuka aykırılıklar daha sonra Türkiye'de açılan tanıma tenfiz davasında tanıma ve tenfize direnme hakkına konu edilebilir mi?" gibi sorular ışığında ele alınmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
YABANCI HAKEM KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİNE DİRENME HAKKI VE BU HAKKIN SINIRLANDIRILMASI İHTİYACI
I. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizine İlişkin Temel Kavram ve Esaslar
A. Tanıma, Tenfiz ve Yabancı Hakem Kararı Kavramları
1. Tanıma ve Tenfiz Kavramları
2. İlgili Mevzuat
3. Yabancı Hakem Kararı Kavramı
B. Tanıma ve Tenfize İlişkin Esaslar
1. Kural: Tanıma ve Tenfiz Talebinin Kabulü
2. Kuralın İstisnası: Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkı
II. Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkının Sınırlandırılması İhtiyacı
A. İhtiyacın Kaynağı: Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkının Dayanağını Oluşturan Hukuka Aykırılıkların Önceki Aşamalarda İleri Sürülebilirliği
B. İhtiyacın Sebebi: Tanıma ve Tenfize Direnen Tarafın İradesinin Rolü
C. Tanıma ve Tenfize İlişkin Düzenlemelerimizin Sessizliği: Bilinçli Susma?

İKİNCİ BÖLÜM
TANIMA VE TENFİZE DİRENME HAKKININ BİR SINIRI OLARAK HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI YASAĞI
I. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı ve Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Uygulama Alanı Bulması
A. Hakkın Kötüye Kullanılması Kavramı ve İşlevi
B. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Uygulanma Şartları ve Bir Görünüm Biçimi Olarak Çelişkili Davranış Yasağı
C. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Davalarında Uygulama Alanı Bulması
II. Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkının Sınırlandırılması İhtiyacının Doğmaması: İleri Sürülebilecek Bir Tanıma Tenfiz Engelinin Bulunmaması
A. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliği Tenfiz Engeli Özelinde Konunun İncelenmesi
B. Değerlendirme
III. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Taliliği İlkesi: Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkını Açıkça Sınırlandıran veya Sınırlandırma İddiasında Olan Düzenlemeler
A. Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkını Açıkça Sınırlandıran Düzenlemeler
B. Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkını Sınırlandırma İddiasında Bulunan Düzenlemeler
IV. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkı Üzerindeki Etkisi
A. Sınırın Sınırı: Re'sen Dikkate Alınan Tanıma Tenfiz Engelleri
B. Davalının Farklı Aşamalardaki Tutumlarının Tanıma ve Tenfize Direnme Hakkı Üzerindeki Etkisi
SONUÇ

KAYNAKÇA