Medeni Usul Hukukunda Ses ve Görüntünün Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası (E-duruşma)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ . 1

BÖLÜM I

E-DURUŞMA YÖNTEMİNE İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER

1.1 GENEL OLARAK YARGILAMA VE DURUŞMA . 3

1.1.1 Yargılama 3

1.1.2 Duruşma 6

1.2 TEKNOLOJİK GELİŞMELER KARŞISINDA HUKUKTA DİJİTALLEŞME ZORUNLULUĞU 9

1.2.1 Yargı ve Dijitalleşme 10

1.2.2 Yapay Zekâ . 11

1.2.3 Yapay Zekânın Hukuki Sorumluluğu . 13

1.2.4 Sanal gerçeklik ve Karma Gerçeklik. 15

1.3 E-DURUŞMA VE BU YÖNTEMİN GELİŞİMİ . 17

1.3.1 E-Duruşma Terimi 19

1.3.2 E-Duruşma Yönteminin Gelişimi . 21

1.3.2.1 E-Duruşma Yönteminin Dünyadaki Gelişimi 22

1.3.2.2 E-Duruşma Yönteminin Ülkemizdeki Hukuk Yargılamasındaki Gelişimi . 25

1.3.2.2.1 Hukuk Yargılamasında E-Duruşma İle İlgili Yasal Düzenlemeler 29

1.3.2.2.1.1 Hukuk Muhakemeleri Kanununda E-Duruşmaya İlişkin Hükümler . 30

1.3.2.2.1.2 Hukuk Muhakemelerinde Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası Hakkında Yönetmelik Hükümleri 34

1.3.2.2.2 Türkiye’de E-Duruşmayı Mümkün Kılan Gelişmeler . 34

1.3.2.2.2.1 E-Devlet 34

1.3.2.2.2.2 E-Adalet ve Elektronik Adli İletişim 36

1.3.2.2.2.3 Dijital İmza ve Elektronik Belge. 37

1.3.3 E-Duruşma Yönteminin Yargılamaya Olan Katkıları . 38

1.3.3.1 Gerçeğin Açığa Çıkarılmasına Aracılık Etme 38

1.3.3.2 Yargıya Olan Güvenin Arttırılmasına Aracılık Etme . 43

1.3.3.3 Yargılama Makamlarının Deliller Üzerinde Kişisel İzlenim Elde Etmesine Olanak Sağlama . 45

1.3.4 Medeni Yargıya Hâkim Olan Usul İlkeleri İle İlişkisi 47

1.3.4.1 Doğrudanlık İlkesi İle İlişkisi . 48

1.3.4.2 Hukuki Dinlenilme Hakkı İle İlişkisi . 51

1.3.4.3 Aleniyet İlkesi İle İlişkisi . 55

1.3.4.4 Sözlülük İlkesi İle İlişkisi . 59

1.3.4.5 Tasarruf İlkesi İle İlişkisi 60

1.3.4.6 Usul Ekonomisi İlkesi İle İlişkisi . 61

1.3.4.7 Yargılamanın Hâkim Tarafından Sevk ve İdaresi İle İlişkisi 63

1.4 DİĞER YARGI YOLLARINDA VE ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARINDA E-DURUŞMA YÖNTEMİ . 64

1.4.1 İdari Yargıda . 65

1.4.2 Ceza Yargısında 67

1.4.3 Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarında 71

1.4.3.1 Tüketici Hakem Heyetinde . 71

1.4.3.2 Arabuluculuk Faaliyeti . 73

1.4.3.3 Tahkim Usulünde . 75

BÖLÜM II

HUKUK YARGILAMASINDA E-DURUŞMANIN PROSEDÜRÜ

2.1 E-DURUŞMA ŞARTLARI . 81

2.1.1 Şekli Şartlar . 82

2.1.1.1 Tarafların Başvurması Durumunda E-Duruşmanın İcrası 82

2.1.1.1.1 Tarafların Rızası ve İsteği 82

2.1.1.1.2 Gerekçe ve Başvuru Süresi 84

2.1.1.2 Kendiliğinden E-Duruşmanın İcrası Kararının Verilmesi . 86

2.1.2 Maddi Şartlar . 88

2.1.2.1 E-Duruşmanın Yapılacağı Yerin Uygunluğu ve E-Duruşmaya Katılım . 88

2.1.2.2 E-Duruşmaya Katılınacak Olan Yerin Teknik Yeterliliği 91

2.2 E-DURUŞMAYA KATILIM 93

2.2.1 E-Duruşmaya Katılabilecek Kişiler 93

2.2.1.1 Taraf ve Vekilleri . 94

2.2.1.2 Tanıklar 97

2.2.1.3 Bilirkişi ve Uzmanlar . 98

2.2.1.4 Fer’i Müdahil 101

2.2.1.5 İlgililer 102

2.2.2 E-Duruşmaya Katılacak Olanların Yükümlülükleri 104

2.3 E-DURUŞMANIN İCRASI İLE GERÇEKLEŞEN DURUŞMANIN KAYDI VE SAKLANMASI . 106

2.3.1 Kayıt Yasağı İle İlgili Yasal Dayanaklar ve İstisnaları . 107

2.3.2 Kayıt Yasağının İhlali Durumunda Uygulanacak Yaptırımlar 110

2.4 E-DURUŞMANIN İCRASI 111

2.4.1 İlk Derece Yargılamasında E-duruşma . 116

2.4.1.1 Çekişmeli Yargılamada E-duruşma 118

2.4.1.1.1 Delillerin Toplanması 118

2.4.1.1.1.1 Tanık . 120

2.4.1.1.1.2 Belge ve Senet . 121

2.4.1.1.1.3 Yemin 123

2.4.1.1.1.4 Keşif 123

2.4.1.1.1.5 İsticvap 126

2.4.1.1.2 Taraf ve Vekillerinin Dinlenilmesi 128

2.4.1.1.3 Tanık ve Bilirkişinin Dinlenilmesi 130

2.4.1.2 Çekişmesiz Yargıda E-Duruşma 133

2.4.1.2.1 İlgililerin Dinlenilmesi . 134

2.4.1.2.2 Tanık ve Bilirkişi Dinlenilmesi . 137

2.4.2 E-Duruşma Hükümlerinin Üst Derece Yargılamasındaki Yeri 139

2.4.2.1 İstinaf Duruşması Bakımından . 140

2.4.2.2 Temyiz Murafaası Bakımından 143

SONUÇ . 147

KAYNAKÇA 151