Mahalli İdareler Maliyesi

İÇİNDEKİLER

Sayfa
GİRİŞ    I

Birinci    Kısım

MAHALLİ İDARELER MALİYESLNİN GENEL ESASLARI

BİRİNCİ BÖLÜM
MAHALLİ İDARE KURULUŞLARI VE VAROLUŞ NEDENLERİ
I - MAHALLİ İDARE KURULUŞLARI    5
1. Merkezi İdare ve Mahalli İdareler    6
2. Başlıca Mahalli İdare Kuruluşları ve Kapsamı    7
A - Komünler    7
B - Bölge İdareleri    8
C - Mahalli İdare Birlikleri    9
D - Özel Bölge ve ökul Bölgeleri    11
II - MAHALLİ İDARELERİN VARLİK NEDENLERİNİ AÇIKLAYAN
YAKLAŞIMLAR    12
1. Mahalli İdarelerin Hukuki Yönden Açıklanması    12
A - Merkeziyet (Merkezden yönetim)    12
B - Yerinden Yönetim    13
2. Mahalli İdareleri Açıklayan Siyasal Yaklaşım    14
A - Piyasa Talebi ve Siyasal Talep    15
B - Merkezi ve Mahalli İdarelerde Beliren Siyasal Talep    17
3. Mahalli İdarelerin Ekonomik Yönden Açıklanması    18
4. Mahalli İdarelerin Tarihi ve Sosyolojik Nedenlerle Açıklanması    19

İKİNCİ BÖLÜM
İDARELERARASI MALİ İLİŞKİLER
I - İDARELERARASI MALİ İLİŞKİLERİN TANIMLANMASI VE
KAPSAMI    20
II - İDARELERARASINDA DAR VE GENİŞ ANLAMDA MALİ
İLİŞKİLERİN DÜZENLENMESİNİN GEÇERLİLİK SAHALARİ    22
ni - İDARELERARASI MALİ İLİŞKİLERİN DÜZENLENMESİNİ
GEREKTİREN SEBEPLER    22
L İdarelerin Gelirlerini Esas İtibariyle Tek Yerden Sağlama Zorunluluğu    23
2. Değişik İdare Sahası İçinde Yaşayan Fertler Arasındaki Mali Eşitliğin
Sağlanması Açısından    23
3. İdarelerin Faaliyetlerini Önceden Planlaması Açısından    24
4, Gelirleri Merkezileştirme Eğilimi    25
IV - İDARELERARASI MALÎ İLİŞKİLERİN ŞEKİLLERİ    25

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MAHALLİ İDARELERİN OPTİMUM ALANI VE DÜZEYİ
I - OPTİMUM HİZMET ALANI VE DÜZEYİNİ BELİRLEYEN ARZ
ŞARTLARI    26
1. Hizmet Maliyetleri ve Kişi Başına Gelir Faktörü    26
2. Hizmet Maliyetleri İle Nüfus Yoğunlaşması Arasındaki Bağıntı    28
3. Dışsallık Faktörü    29
4. Üretim Tekniğine Bağlı Faktörler    30
II-OPTİMUMU BELİRLEYEN TALEP ŞARTLARI    31
1. Topluluktaki Kişilerin İmkân ve İstek Benzerliği Faktörü    31
2. İdari Birimin Organizasyon Maliyetleri    32

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İDARELERARASINDA HİZMETLERİN BÖLÜŞÜLMESİ VE MAHALLİ
İDARELERİN BAŞLİCA HİZMETLERİ
1 - HİZMETLERİN BÖLÜŞÜLMESİNE (TAHSİSİNE) TESİR EDEN
KRİTERLER    34
1. Etkinlik Kriteri    34
A - Üretim Tekniği Açısından Etkinlik    34
B - Toplu Yerieşmenin Ortak Sorunlarına Yaklaşmadaki Etkinlik
Açısından    35
2. Hizmetin Faydasının Böiünebilirliği ve Dışsallığı ile İlgili Kriter    37
3. Tarihi ve Siyasi Faktörler    44
11 - HİZMETLERİN BÖLÜŞÜMÜNE TESİR EDEN TARİHİ VE İKTİSADİ
KRİTERLERİN ORTAYA ÇIKARDIĞI SONUÇLAR    44
I. Mahalli İdareler Gördükleri Hizmetlerin Maliyetinin Kişilere Dağıtımı
Bakımından Daha Fazla İmkâna Sahiptirier    44
2. İktisadi Kriterin Pür Olarak Uygulanması, Her Ayn Bölünmez Nitelikteki Hizmet
İçin Farklı Büyüklükte Hizmete Uygun Üniteler Kurulmasmı Gerektirir    45
3. Mahalli Dereceden Sunulan Hizmetlerin Her Zaman Tüketim Hududu Kesin
Değildir    45
111 - HİZMETLERİN BÖLÜŞÜLMESİNDEKİ PRENSİPLER    46
1. Kamu Hizmetinin Gerektirdiği En Uygun İdareye Verilmesi Prensibi    46
2. Hizmetlerin Hudutlannnı Belirlenmesi Prensibi    46
3. Hizmetlerde Tekrann Önlenmesi    46

BEŞİNCİ BÖLÜM
MAHALLİ İDARELERİN BAŞLICA GÖREVLERİ
VE EKONOMİK ANALİZİ
1 - MERKEZİ İDARE İLE BİRLİKTE GÖRDÜKLERİ HİZMETLER    47
1. Sağlık Hizmetleri    47
2. Çevre Kirlenmesi İle İlgili Hizmetleri    48
A - Çevre Kirlenmesi ve Ulusal Refah    49
B - ICamu Ekonomisinde Çevre Kirlenmesi Çözümü    52
3. Sosyal Yardım Hizmetleri    52
4. İmar Faaliyetleri    53
5. Eğitim Hizmetleri    54
II - MAHALLİ İDARELERİN DOĞRUDAN GÖRDÜKLERİ HİZMETLER    54

ALTINCI BÖLÜM
İDARELERARASINDA GELİRLERİN BÖLÜŞÜLMESİ
I - GELİR BÖLÜŞÜMÜNÜ ETKİLEYEN FAKTÖRLER    56
1. İdari Etkinlik    57
2. İdarelerin Gördüğü Hizmetlerin Özelliğinden Doğan Faktörler    58
3. İdarelerarasında Adalet Anlayışının Ortaya Çıkardığı Gelir Bölüşümü
Faktörü    59
4. Tarihi ve Kurumsal Faktörler    60
II - GELİR BÖLÜŞÜMÜNÜN UYGULAMA ŞEKİLLERİ    60
1. Bağımsız Vergileme Yetkisi Veren Sistemler    61
2. Vergi Kaynaklarının Ayniması Sistemi    62
3. Karma Sistemler    64
A - Hisse Esası    64
B - Ek Oran Sistemi    65
C - Toplayıp Paylaştırma Sistemi    66
4. Malî Yardım ve Bağış Sistemi    67
YEDİNCİ BÖLÜM
MAHALLİ İDARELERİN FİNANSMAN KAYNAKLARİ
I-VERGİ GELİRLERİ    75
L Vergiler    75
A - Gelir Vergileri    75
B - Dolaylı Vergiler    76
C - Bina ve Arazi Vergileri (Emlâk Vergisi)    79
D - Meslek Vergisi    82
E - Vergi Paylan    83
2. Yararlanma Vergileri (Harç ve Benzeri Yükümlülükler)    83
A - Harç, Resim vb. Yükümlülükler    83
B - Değerlenme Resmi    84
11 - MAHALLÎ İDARELERE AİT KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİNDEN
ELDE OLUNAN GELİRLER    86
III - KAMU MÜLKLERİNDEN ELDE OLUNAN GELİRLER    87
IV - PARA CEZALARI    88
V - BORÇLANMA    88
VI - DİĞER İDARELERDEN YAPILAN YARDİM VE BAĞIŞLAR    88

SEKİZİNCİ BÖLÜM
BÜYÜKŞEHİR (ANAKENT) İDARESİ VE FİNANSMANI
1 - ANAKENTLERİN TEMEL ÖZELLİKLERİ    92
II - UYGULAMADA BAZI ANAKENT YÖNETİMLERİ    93
1. Tokyo Anakent Yönetimi    93
2. Londra Anakent Yönetimi    95

İkinci    Kısım

TÜRKİYE'DE MAHALLİ İDARELER MALİYESİ
1-TARİHÇE    101
1. Tanzimattan Önce Osmanlı İdari ve Mali Sistemi    101
2. Tanzimattan Cumhuriyet Dönemine Kadar Geçen Sürede İdari ve Mali
Sistem    101
11 - CUMHURİYET DÖNEMİNDE MAHALLİ İDARELER VE MALİ
YAPILARI    104

BİRİNCİ BÖLÜM
İL ÖZEL İDARELERİ
i - GENEL HİZMET BÖLÜŞÜMÜ İÇERİSİNDE İL ÖZEL İDARELERİNE
TAHSİS EDİLEN FONKSİYONLAR (İl Özel İdarelerinin Görevleri)    107
1. Bayındırlık İşleri    107
2. Eğitim Hizmeti    108
3. Sağlık ve Sosyal Yardım Hizmetleri    109
4. Tanm ve Veteriner İşleri    109
5. Diğer İşler    109
6. İl Özel İdarelerinin Görevleriyle İlgili Son Yasal Düzenlemeler    111
II - İL ÖZEL İDARELERİNİN GELİR KAYNAKLARI    112
1. Merkezi İdare Vergi Gelirleri Toplamı Üzerinden Pay    113
A - Yürürlükten Kaldırılan Vergi Payları    114
B - Genel Bütçe Gelirlerinden Pay Verilmesi ve Dağıtımı    115
2. Emlâk Vergisinden Pay    117
3. Harç ve Resim Gelirleri    118
A - Taş Ocakları Resim ve Harçlan    118
B - İskele Resmi    118
C - İmar Kanunu Gereği Alınacak Harçlar    118
4. Emlâk ve Kurum Gelirleri    119
5. Borçlanma    119
6. Yardım ve Bağışlar    119
7. Çeşitli Gelirler    120
III - İL ÖZEL İDARELERİNİN MALİ SORUNLARİ    İ22

İKİNCİ BÖLÜM
BELEDİYELER
I - GENEL HİZMET BÖLÜŞÜMÜ İÇERİSİNDE BELEDİYELERE TAHSİS
EDİLEN HİZMETLER (Belediyenin Hizmetleri)    124
11 - BELEDİYE GELİRLERİ    126
1. Merkezi İdare Vergi Gelirlerinden Belediyelere Verilen Paylar    128
A - Yürürlükten Kaldırılan Vergi Payları Sistemi    128
B - Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi ve
Dağıtılması    128
2. Belediye Vergi ve benzeri Gelirleri    131
A - Emlâk Vergisi    132
B - İlân ve Reklam Vergisi    136
C - Eğlence Vergisi    137
D - Haberleşme Vergisi    138
E - Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi    139
F - Yangın Sigortası Vergisi    39
G - Çevre Temizlik vergisi    40
H - Harçlar ve Katılma Paylan    142
3. Yardımlar    147
4. Borçlanmalar    148
5. Çeşitli Gelirler    148
III - BELEDİYE BÜTÇESİ - HAZIRLANMASI, ONANMASI VE
UYGULANMASİ    148
1. Tanımı    149
2. Bütçenin Hazırlanması    149
3. Belediye Meclisinde Bütçenin Görüşülmesi ve Kabulü    149
4. Bütçenin idari Vesayet Makamı Tarafından Onanması    149
5. Harcamaların Yapılmasından Sorumlu Organlar ve Kesin Hesap    150
IV - BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ (ANAKENT YÖNETİMİ) VE
FİNANSMANI    151
1. Büyükşehir ve İlçe Belediyelerinin Görev Bölüşümü    152
A - Büyükşehir Belediyelerine Ait Görevler    152
B - İlçe Belediyelerine Ait Görevler    153
2. Büyükşehir Belediyesinin Organları    155
A - Büyükşehir Belediye Meclisi    155
B - Büyükşehir Belediye Encümeni    155
C - Büyükşehir Belediye Başkanı    155
3. Büyükşehir Belediye Maliyesi    156
A-Büyükşehir Belediyesinin Gelirieri    156
B - Büyükşehir Belediyesinin Giderleri    157
4. Büyükşehir Belediyesi Bütçeleri    157
V-İLLER BANKASİ    158

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KÖYLER
I - HİZMET BÖLÜŞÜMÜ İÇERİSİNDE KÖY İDARELERİNİN YERİ
(Köy İdarelerinin Görev ve Yetkileri)    166
II-GELİR BÖLÜŞÜMÜ İÇERİSİNDE KÖY İDARELERİNİN YERİ
(Köy İdarelerinin Gelirleri)    167
A - İmece    168
B - Salma    168
C - Diğer Gelirier    168
EK TABLOLAR VE SAYISAL VERİLER    171
BİBLİYOGRAFYA    181