Maddi ve Manevi Varlığı Koruma ve Geliştirme Hakkının Feminist Bir Perspektiften Yorumu

Maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme hakkı Anayasa'nın 17. maddesinde yer alan, sınırları kesin olarak belirlenemeyecek genişlikte bir hak tanımıdır. Merkezine insan onurunu alan bu hak kapsamında insan onurunu zedeleyen her muamele maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme hakkının ihlali anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, insanın yalnızca insan olduğu için doğuştan sahip olduğu hakları kullanmasının önündeki her engelden korunmasını garanti altına alan bir çatı niteliğindedir. Kadınlar ise yüzlerce yıldır hem hukuki hem de fiili olarak bazı haklardan mahrum bırakılmıştır. Bugün tüm yasal haklara erkeklerle eşit şekilde sahip olduğu varsayılan kadınlar hala temel insan haklarını erkeklerle eşit şekilde kullanamamaktadır. Bunun yanında mahkemeler aracılığıyla kanunu uygulayanlar, toplumsal cinsiyet rollerini temel alan inançlardan bağımsız değildir; bu nedenle yasal eşitlik kendi başına fiili eşitliği sağlamamaktadır. Bu olgudan hareketle okuduğunuz çalışmanın amacı kadınların yalnızca insan olduğu için sahip olduğu hakları kullanmasının önündeki engelleri, sınırlılıkları ve bunun hukuki yansımaları tartışmaktır. Zira toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlik hayatın her alanında var olduğu gibi yasalarda, uygulamalarda ve mahkeme kararlarında da her gün yeniden üretilmektedir. Bu bağlamda maddi ve manevi varlık kavramının, ataerkil yapı içerisinde kurgulanma biçiminin ve bunun hukuksal zeminde nasıl yer bulduğunun araştırıldığı bu eser hem kadınların hukuksal zeminine feminist bir bakış geliştirmeyi hem de okuyucu için toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin biçimlerini berraklaştırmayı hedeflemektedir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDİ VE MANEVİ VARLIK İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
1. Maddi ve Manevi Varlık Kavramı
1.1. Tarihsel Olarak Maddi ve Manevi Varlık Kavramı
1.2. Hukuki Olarak Maddi ve Manevi Varlık Kavramı
2. Maddi ve Manevi Varlığın Korunması ve Geliştirilmesi Hakkı
2.1. Tanımı ve Kapsamı
3. Sınırları
4. Uygulamada Görünümü
4.1. Anayasa Mahkemesi Uygulaması
4.2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulaması

İKİNCİ BÖLÜM
KADINLAR AÇISINDAN MADDİ VE MANEVİ VARLIK
1. Maddi ve Manevi Varlığın Cinsiyeti
1.1. Ataerkil Düzende Kadın Bedeni
1.2. Ataerkil Düzende Kadının İnsanlık Onuru
1.3. Kadınların Maddi ve Manevi Varlıklarını Koruma ve Geliştirme Hakkı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MAHKEME KARARLARINDA KADINLARIN MADDİ VE MANEVİ VARLIĞINI KORUMA VE GELİŞTİRME HAKKI
1. Maddi ve Manevi Varlığı Koruma ve Geliştirme Hakkına İlişkin Kararlar
1.1. 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulanması
1.2. Cumhuriyet Başsavcılıkları Tarafından Verilen Kararlar
1.3. Ceza Mahkemesi Kararları
1.4. Hukuk Mahkemesi Kararları
1.5. Anayasa Mahkemesi Kararları
1.6. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
SONUÇ

KAYNAKÇA