Kütahya'da İlk Maden, Sanayi ve Havacılık Girişimleri, Fabrikalaşma ve Kooperatifleşme (E-Kitap)_{(1929-1969 Cumhuriyet Arşivi Belgelerinde)}

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ . lll

GİRİŞ . 1

A- EKONOMİK MESELELER . 3

1- Ali Rıza Efendinin Aldığı Ruhsatname Haklarının, Amerikalı M. Preston Lock'a

Devredilmesi Meselesi 5

2- Kütahya Ticaret ve Zahire Borsasının Lağvı ve Artacak Parasının Kütahya Ticaret ve

Sanayi Odasına Devri 9

3- Kütahya Ziraat Aletleri Fabrikası İhtiyaçları . 9

4- Fabrika Tesisi Maksadıyla Yapılacak Mahalli İncelemeler . 10

5- Şeker Fabrikaları Tesis ve İşletme İmtiyazının Yirmi Beş Sene Müddetle Türkiye İş

Bankasına Verilmesi . 1 O

6- Sümerbank' a Bağlı Bulunan Kütahya Keramik ve Tosya Çeltik Fabrikalarının

Devredilmeleri Meselesi . 1 O

7- Kütahya' da Bir Şeker Fabrikası Kurulması Hakkında Eti.itler . 11

a- Fabrika Kapasitesi: . 11

6- Fabrikayı Kuracak Şirketin Sermaye Terekkübü: 11

c- Şirketçe Bu Fabrika İçin Şimdiye Kadar Yapılmış Olan İşler. 12

d- Teşebbüsün Harekete Geçirilmesi İçin Yapılması Lazım Gelen İşler: 12

e- Diğer Bir Proje: 13

f- Kütahya Şeker Fabrikasının İşletilmesinden Hasıl Olacak Mali Neticeler: . 13

8- Kütahya Şeker Fabrikasının Açılış Merasimi 14

9- Şeker Fabrikası Sebebiyle Fatma Sargın'ın Yerinin İstimlak Edilmesi . 15

10- Porselen ve Azot Sanayinin Kurulması . 16

11- Porselen Sanayi Müjdesi Sevinciyle Kütahya'dan Başbakan Adanan Menderes'e

Gönderilen T eşekki.ir Telgrafları 1 7

12- Kütahya Azot Sanayi Montajı. 19

13- Azot Sanayinin Montaj ve İnşaat Faaliyetleri 20

14- Kütahya Altıntaş' da Bira Fabrikası Kurulması Teşebbüsü . 21

B- KÜTAHYA HAVA BİRLİKLERİNİN TESİSİ . 22

1- Hava Birlikleri İçin Tesis ve İnşa Edilecek Olan Yapı ve Alan İçin Lüzumlu Arazinin

İstimlak Edilmesi . 22

2- Kütahya Uçak Alayının İhtiyacı Olan Bir Ekmek ihalesi 22

C. İNGİLİZ MÜHENDİSLER TARAFINDAN KÜTAHYA HAVAALANI TESİSİ . 23

1- İngiliz Davit Wilson Lister'in Kütahya Uçak Meydanlarında Etüt Yapmasına İzin

Verilmesi . 24

2- İngiliz Donald William Haime'in Kütahya' da ve Diğer Hava Birliklerinin

Bulunduğu Yerlerde Çalıştırılmasına İzin Verilmesi . 24

3- İngiliz Douglas Arthur Gallagher ile George Mc. Donald ve Alec. Thomas T ames

Novis'in Eskişehir ve Kütahya İle Hava Birliklerinin Bulunduğu Yerlerde

Çalıştırılmalarına İzin Verilmesi . 24

4- Mahallı Uçak Alayına Verilmiş Olan Sahanın Sonradan Yıldırım Beyazıt Vakfı' ndan

Olduğunun Anlaşılması . 25

5- Kütahya' da 15 Adet Cephaneliğin Yaptırılması Kararı . 26

6- İki İngiliz Subayı Hava Yzb. Stephens ve Young'ın Uçuş Öğretmeni Olarak

Çalıştırılmalarına İzin Verilmesi. 26

7- Kütahya Tayyare Alayı ve Kayseri Tayyare Fabrikasında İnşa Edilen Garaj

Meselesi . 26

8- Kütahya Alayıınt Uçak Meydanı İçin Arazi İstimlaki ve Kararın Kaldırılması. 28

9- Kütahya Zığra K.yü Uçak Meydanının Genişletilmesi. 28

10- Tavşanlı İlçesi Sınırları İçinde Moymul Uçak Meydanı İçin Gayrimenkul

İstimlaki 28

1 1- Kütahya İstasyonunun Genişletilmesi . 29

D- KÜTAHYA'YA YAPILAN BAZI RESMİ SEYAHATLER VE ZİYARETLER . 29

1- Mustafa Kemal Paşanın Trenle Konya'ya doğu seyahatinde Kütahya İstasyon

Ziyareti (23.01.1933) 30

2- Adnan Menderes'in, 1953 Kütahya Seyahati 30

3- Başbakan Adnan Menderes'in Kütahya Seyahati Programı ve Seyahate Katılanlar

(1954) . 31

vr

4- Başbakan Adnan Menderes'in Kütahya-Sakarya Seyahati, Cumhurbaşkanı

Celal Bayar'ı Kütahya'ya Daveti ve Kütahya Seyahatine Katılanlar. 34

5- Şeker Şirketi ve İşçi Sigortaları Mesulü Saffet Görol'un Yerli ve Yabancı

Gazetecilerle Kütahya ve Anadolu Gezi Seyahatleri 36

E-BAZI SİYASİ KONUŞMAlAR. . 37

1- Kütahya Milletvekili Adnan Menderes'in Demokrat Parti Kongresinde Yaptığı

Konuşma . 38

2- Kütahya Milletvekili Ahmet T ahcakılıç' ın Demokrat Parti Merkezinde Verdiği

Nutuk 42

3- Şeker Fabrikasının Temel Atma Merasimi Esnasında Başbakan Adnan Menderes'in

Kütahya Nutku 43

NETİCE 49

KAYNAKLAR: . 57

T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI DEVLET ARŞİVLERİ BAŞKANLIĞI CUMHURİYET

ARŞİVİ'NDE KÜTAHYA İLE İLGİLİ ARŞİV BELGELERİ METİNLERİ (1929-

1969) (Araştırmacılara Yönelik, Tarih Sıralı, Konu Belirtmeli, Kronolojik Metinler) 59