Kripto Paralardan Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirilmesi

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ V

ŞEKİL LİSTESİ XV

TABLOLAR LİSTESİ XV

KISALTMALAR LİSTESİ XVII

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

KRİPTO PARANIN ORTAYA ÇIKIŞI, EKONOMİK VE TEKNİK BOYUTU

1.1. GENEL AÇIKLAMA . 7

1.2. GELENEKSEL PARANIN TANIMI, FONKSİYONLARI, ÖZELLİKLERİ VE DİĞER PARA TANIMLARI . 7

1.2.1. Geleneksel Para Tanımı, Fonksiyonları ve Özellikleri . 8

1.2.1.1. Geleneksel Paranın Tanımı 8

1.2.1.2. Paranın Tarihsel Süreci . 9

1.2.1.3. Geleneksel Paranın Fonksiyonları 11

1.2.1.4. Geleneksel Paranın Özellikleri . 12

1.2.2. Diğer Para Türleri . 13

1.2.2.1. Dijital Para . 13

1.2.2.2. Elektronik Para . 14

1.2.2.3. Sanal Para . 15

1.2.3. Kripto Paranın Ortaya Çıkış Süreci, Bitcoin ve Altcoinler 16

1.2.3.1. Kripto Paranın Tanımı . 16

1.2.3.2. Kripto Paranın Ortaya Çıkış Süreci ve İlk Kripto Para: Bitcoin 18

1.2.3.3. Kripto Paranın Avantajları ve Dezavantajları . 23

1.2.3.4. Blokzincir Teknolojisi 25

1.2.4. Kripto Paralar ile Alakalı Çeşitli Kavramlar . 30

1.2.4.1. Akıllı Sözleşmeler . 30

1.2.4.2. Madencilik. 33

1.2.4.2.1. Merkezi İşlem Birimi (CPU) Madenciliği . 36

1.2.4.2.2. Grafik İşlem Birimi (GPU) Madenciliği . 36

1.2.4.2.3. Uygulamaya Özel Entegre Devresi (ASIC) Madenciliği 37

1.2.4.2.4. Bulut Madenciliği 38

1.2.4.3. Soğuk Cüzdan ve Sıcak Cüzdan . 38

1.2.4.4. Kripto Para Platformları 41

1.2.4.5. Kripto Para Edinme Yöntemleri . 49

1.2.4.5.1. Halka Arz Yoluyla Kripto Para Edinme . 49

1.2.4.5.2. Birebir Ticaret Yöntemi ile Kripto Para Edinme . 50

1.2.4.5.3. Bitcoin ATM’lerinden Kripto Para Edinme . 50

1.2.4.5.4. Kripto Para Platformları Aracılığıyla Kripto Para Edinme . 53

1.2.4.5.5. Madencilik Yaparak Kripto Para Edinme 53

1.2.4.5.6. Fiziki Olarak Kripto Para Edinme 53

1.2.4.5.7. Pasif Gelir Elde Etme Yöntemleri 54

1.2.4.6. Çeşitli Kripto Paralar ve Ortaya Koydukları Projeler . 54

1.2.4.6.1. Ethereum (ETH) . 55

1.2.4.6.2. Litecoin (LTC) 57

1.2.4.6.3. Darkcoin (Dash) . 58

1.2.4.6.4. Tether (USDT) 58

1.2.4.6.5. Cardano (ADA) 59

İKİNCİ BÖLÜM

KRİPTO PARA KONUSUNDA ULUSLARARASI ALANDA VE TÜRKİYE’DE YAPILAN ÇALIŞMALAR

2.1. GENEL AÇIKLAMA . 61

2.2. KRİPTO PARA KONUSUNDA ÇALIŞMA YAPAN ÜLKELER . 61

2.2.1. Amerika’da Kripto Para 66

2.2.2. Almanya’da Kripto Para . 68

2.2.3. Japonya’da Kripto Para . 70

2.2.4. El Salvador’da Kripto Para . 71

2.2.5. Estonya’da Kripto Para . 72

2.2.6. Malta’da Kripto Para 73

2.2.7. İsveç’te Kripto Para 73

2.2.8. Finlandiya’da Kripto Para . 75

2.2.9. Yunanistan’da Kripto Para . 76

2.2.10. Gürcistan’da Kripto Para 77

2.2.11. Kanada’da Kripto Para . 77

2.3. KRİPTO PARAYI YASAKLAYAN ÜLKELER . 78

2.3.1. Çin’in Kripto Paraya Bakışı 78

2.3.2. Bangladeş’in Kripto Paraya Bakışı . 79

2.3.3. Fas’ın Kripto Paraya Bakışı 80

2.4. TÜRKİYE’DE KRİPTO PARA 82

2.4.1. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının Açıklamaları 82

2.4.2. Mali Suçları Araştırma Kurulunun (MASAK) Açıklamaları . 85

2.4.3. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Açıklamaları . 86

2.4.4. Sermaye Piyasası Kurulu Açıklamaları 87

2.4.5. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinin Açıklamaları 91

2.4.6. Yargı Kararlarında Kripto Para Kavramı . 92

2.4.7. Mali İdare Tarafından Yapılan Açıklamalar . 94

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

TÜRKİYE’DE KRİPTO PARA KAZANÇLARINDAN ELDE EDİLEN GELİRLERİN VERGİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK ÇALIŞMALAR VE YAPILAN DEĞERLENDİRMELER

3.1. GENEL AÇIKLAMA . 97

3.2. KRİPTO PARA KAZANÇLARININ VERGİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK YAKLAŞIMLAR VE KRİPTO PARANIN VERGİ MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ . 98

3.2.1. Kripto Paranın Para Olarak Kabul Edilmesi Halinde Vergilendirme. 100

3.2.2. Kripto Paraların Emtia Olarak Kabul Edilmesi Halinde Vergilendirme. 107

3.2.3. Kripto Paraların Menkul Kıymet Olarak Kabul Edilmesi Halinde Vergilendirme . 111

3.2.4. Mevcut Durumda Kripto Paraların Değerlemesi 115

3.2.5. Madencilikten Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirilmesi 116

3.2.6. Kripto Para Platformları Tarafından Elde Edilen Gelirlerin Vergilendirilmesi 118

3.2.7. Damga Vergisi Açısından Konunun Değerlendirilmesi . 120

3.2.8. Veraset ve İntikal Vergisi Açısından Konunun Değerlendirilmesi . 123

3.3. KRİPTO PARANIN VERGİLENDİRİLMESİNE YÖNELİK ÖNERİLER . 127

3.3.1. Gayrimaddi Hak Olarak Kabul Edilmesi Halinde Vergilendirme Önerisi 128

3.3.1.1. Gelir Vergisi Açısından 130

3.3.1.1.1. Gelirin Değer Artışı Kazancı Sayılması Halinde Vergilendirme 130

3.3.1.1.2. Gelirin GMSİ Olarak Kabul Edilmesi Halinde Vergilendirme 132

3.3.1.1.3. Gelirin Ticari Kazanç Olarak Kabul Edilmesi Halinde Vergilendirme . 133

3.3.1.2. Kurumlar Vergisi Açısından 134

3.3.1.3. Vergi Usul Kanunu Açısından . 135

3.3.1.4. Katma Değer Vergisi Açısından 138

3.3.2. Kripto Para Alım Satımlarının İşlem Vergisine Konu Edilmesi Önerisi . 140

3.3.2.1. İşlem Vergisine Benzer Bir Vergi: Kambiyo Muameleleri Vergisi 142

3.3.2.2. Kripto Para Alım Satım İşlemlerinin İşlem Vergisine Konu Edilmesi . 145

3.3.2.3. İşlem Vergisinin Yasal Düzlemdeki Yeri 149

SONUÇ 153

KAYNAKÇA . 163

YAZARIN MAKALE VE KÖŞE YAZILARI 185