Kişinin Görüntüsü Üzerindeki Hakkı ve Korunması

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR LİSTESİ . XIX

GİRİŞ 1

I. BÖLÜM: TEMEL KAVRAMLAR

A. Kişi ve Kişilik Kavramı . 3

B. Kişilik ve Kişilik Değerleri: Ben ve Benim . 9

C. Kişilik Hakkı 20

D. Görüntü ve Kişinin Görüntüsü 25

1. Görüntü Kavramının Ortaya Çıkışı 25

2. Bir “Varlık” Olarak Görüntü 27

3. Hukuki Bir Kavram Olarak Görüntü 32

4. Hukuki Bir Kavram Olarak Kişinin Görüntüsü 36

5. Görüntünün Kişinin Görüntüsü Halini Alması: Tanınabilirlik 41

a. Tanınabilirliğin Anlamı ve Onu Mümkün Kılan Unsurları . 41

b. Tanınabilirlik Değerlendirmesinde Esas Alınacak Zaman 56

c. Tartışmalı Bir Unsur: Tanıtma Amacı . 58

d. Tanınabilirliğin Muhatabı ve Değerlendirmenin Yöntemi 62

II. BÖLÜM: BİR KİŞİLİK DEĞERİ OLARAK KİŞİNİN GÖRÜNTÜSÜ

A. Tarihi Gelişimi . 71

1. Genel Olarak . 71

2. Normatif Düzenlemeler Bağlamında 72

3. Yargı İçtihatları Bağlamında 75

4. Öğretideki Tartışmalar Bağlamında . 78

B. Korunan Hukuki Değer ve Hükümleri. 80

1. Müstakil Bir Kişilik Değeri Olarak Kabulü . 80

2. Yerel Mahkemelerin ve Yargıtay’ın Yaklaşımı . 89

3. Yakın İlişki İçerisinde Bulunduğu Kişilik Değerleri 99

a. Genel Olarak 99

b. Şeref ve Haysiyet . 100

c. Özel Yaşam ve Mahremiyet 103

(1) Genel Olarak . 103

(2) Kapsam ve Esasları . 105

i. Gizli ve Özel Alan 106

ii. Sosyal/Kamusal Alan 110

(3) Özel Yaşam ve Mahremiyet ile Kişinin Görüntüsü Üzerindeki Hakkının İlişkisi . 120

d. Kişisel Veri 123

4. Hukuki Niteliği . 125

5. Görüntünün Mameleki Niteliği 128

a. Genel Olarak 128

b. Hakkın Kullanımının Devri Açısından 137

c. Görüntü Üzerindeki Hakkın İhlali Halinde . 144

6. Hakkın Doğumu ve Sona Ermesi . 145

a. Genel Olarak 145

b. Ölüm Sonrası Koruma . 148

c. Görüntülerin Miras Yoluyla İntikali ve Mirasçıların Görüntü Üzerinde Tasarrufta Bulunması 154

C. Hakkın Kapsamı ve Müdahale Olgusu 161

1. Genel Olarak . 161

2. Görüntüle(n)me 161

3. Görüntünün Kaydedilmesi 171

4. Görüntünün Manipüle Edilmesi . 174

5. Görüntünün Kullanılması . 177

a. Görüntünün Umumi Surette Kullanımı . 177

b. Görüntünün Özel Kullanımı 180

6. Görüntünün Hukuka Uygun Surette Elde Bulundurulması 181

a. Rıza Kapsamında Görüntüle(n)me 181

b. Görüntünün Hukuka Uygun Surette Devralınmış Olması . 182

7. Görüntünün Hukuka Aykırı Surette Hakimiyet Altında Bulundurulması 183

a. Genel Olarak 183

b. Görüntünün Ele Geçirilmesi 184

c. Görüntü Üzerindeki Hakimiyetin Sonlandırılmaması . 188

8. Görüntünün Umuma Arzı . 193

a. Genel Olarak 193

b. Görüntünün Teşhiri/Umuma Arzı . 194

c. Görüntüyü Yayma . 196

III. BÖLÜM: HAKKIN KORUNMASI VE İHLALİN SONUÇLARI

A. Hukuka Uygunluk Sebepleri . 199

1. Genel Olarak . 199

2. Rıza . 201

a. Genel Kural 201

b. Sözleşme Kapsamında Rıza. 202

c. Kişisel Veri Bağlamında: Açık Rıza 204

d. Rızaya Gerek Olmayan Haller . 212

(1) FSEK m. 86/II - KVKK İlişkisi 212

(2) İlgili Kişi Tarafından Alenileştirme 220

e. Rızanın Koşulları . 229

(1) Rıza Ehliyeti 229

i. Ayırt Etme Gücü . 229

ii. Sınırlı Ehliyetsizlerin Durumu . 232

(2) Şekli, Yöntemi ve İspatı 240

(3) Kapsamı ve Geçerliliği . 241

i. Genel Olarak . 241

ii. Üretici Yapay Zekâ (GenAI) Özelinde 248

f. Rızanın Geri Alınabilirliği Sorunu . 256

g. Geri Almanın Tazminat Sorumluluğu Bakımından Sonuçları 260

3. Meşru Müdafaa ve Hakkın Bizzat Korunması . 269

4. Kanun Hükmü 276

a. Genel Olarak 276

b. Özel Olarak: Velayet . 279

5. Üstün Nitelikteki Kamu Yararı 286

a. Genel Olarak 286

b. Bilim ve Sanat Özgürlüğü . 286

(1) Genel Olarak . 286

(2) Bilimsel Menfaat . 287

(3) Sanatsal Menfaat . 292

c. Kamu Güvenliği . 300

d. İfade Özgürlüğü Bağlamında: Basın Özgürlüğü . 320

(1) Genel Olarak . 320

(2) Sınırlamaları 322

(3) Amacın Uygunluğu . 324

i. Meşru Amaç: Kamu Yararı 324

ii. Konu Bağlamında 326

iii. Kişi Bağlamında . 333

(4) Aracın Uygunluğu . 340

6. “Üstün Nitelikteki Özel Yarar” 349

a. Genel Olarak 349

b. Özel Hukuk Yargılaması Açısından İddiada ve Savunmada Bulunma Hakkı 350

B. İhlale Karşı Korunma Yolları ve İhlalin Sonuçları 358

1. Genel Olarak . 358

2. Genel Nitelikteki Koruma Yolları 360

a. Saldırıdan Önce ve Saldırı Esnasında Başvurulabilecek Hukuki Yollar . 360

(1) Meşru Müdafaa . 360

(2) Saldırının Önlenmesi Davası 360

(3) Saldırının Durdurulması Davası . 364

b. Saldırı Gerçekleştikten Sonra Başvurulabilecek Hukuki Yollar . 369

(1) Hukuka Aykırılığın Tespiti Davası . 369

(2) Manevi Tazminat 372

(3) Maddi Tazminat 379

(4) Vekaletsiz İş Görme Uyarınca Kazancın Devri 383

c. Görevli ve Yetkili Mahkeme . 390

3. Özel Nitelikteki Koruma Yolları 399

a. Düzeltme ve Cevap Hakkı . 399

b. 5651 sayılı Kanun Çerçevesinde Başvuru . 401

c. Kişisel Verileri Koruma Kurulu’na Şikâyet 406

d. Ceza Hukuku Bağlamında . 408

SONUÇ . 409

KAYNAKÇA . 415