İrtifak Sözleşmesi

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ 1

I.BÖLÜM

İRTİFAK HAKLARININ GENEL SİSTEMATİĞİ

A. İrtifak Haklarının Karakteristik Özellikleri .5

1. Tüm Ayni Haklarla Birlikte Sahip Olunan Özellikler .5

a. Eşya Üzerinde Doğrudan Doğruya Hâkimiyet 5

b. Mutlak Hak Olma / Herkese Karşı İleri Sürülebilirlik.7

c. Belirlilik (Muayyenlik) İlkesi 8

d. Kamuya Açıklık (Aleniyet) İlkesi9

e.İnancın (Aleniyet Kapsamında Üçüncü Kişilerin İyiniyetinin)

Korunması İlkesi10

f. Zamanaşımına veya Hak Düşürücü Süreye Tabi Olmama .10

g. Sınırlı Sayı (ve Tipe Bağlılık) İlkesi 11

2. İrtifak Haklarına Ait Özellikler .15

a. Mülkiyeti Sınırlama Vasfı15

b. İrtifak Haklarının Diğer Ayni Haklardan Ayırt Edilmesi 17

B. İrtifak Haklarının Genel Sistematiği: Türleri ve Görünümleri 18

1. İrtifak Haklarının Genel Sistematiği 18

2. İrtifak Haklarının Görünümleri21

3.Taşınmaz Lehine İrtifaklara İlişkin Hükümlerin İrtifak Haklarının

Düzenlenmesinde Genel Hükümler Eksiğini Gidermesi .24

4. Kurulması Sözleşme (Serbestisi) Temelinden Ayrılan İrtifaklar .25

a. Zorunlu İrtifaklar .25

b. Malik Lehine İrtifak Hakkı 27

C. İrtifak Hakkının Kazanılması 29

1. Sebebe Bağlılık Prensibi29

2. Tescil Şartı.31

3. Tescilsiz Kazanım Halleri35

a. Genel Olarak35

b. Özel Olarak Mahkeme Hükmü 37

D.İsviçre Hukukunda 1 Ocak 2012 Yürürlük Tarihli Kanun Revizyonu

Çerçevesinde İrtifak Haklarına İlişkin Yenilikler 39

II.BÖLÜM

İRTİFAK SÖZLEŞMESİNİN TEMEL YAPISI: SÖZLEŞMENİN KONUSU

VE İÇERİĞİ, ŞEKLİ, HUKUKİ NİTELİĞİ

A. İrtifak Sözleşmesinin Konusu Olarak (Taşınmaz Lehine) İrtifak Hakkı .49

1. Kavramsal Çevre .49

a. İçerik Yönünden 49

b. Hak Sahibinin Tayini Yönünden .52

2. Kuramsal Sınırlar.54

a. Menfaat Kıstası 54

b. Yükün Sınırlı Olması İlkesi .58

3. İrtifaka Yan Edim Olarak Bağlanan Yapma Borcu .60

a. Temel Çerçeve .60

b. İkincil Nitelikte Olma 63

c. Eşyaya Bağlı Borç Etkisi .67

d. TMK m. 779/II Çerçevesinde Yapma Borcunun Muhatabı .69

e. Ferilik (Bağlılık) İlişkisi 71

f. Özel Olarak İrtifak Tesislerinin Bakımı .72

B. İrtifakın İçeriği 74

1. Sözleşme Özgürlüğünün İrtifak Haklarında Görünümü 74

2. Sınırları 76

a. Genel Sınırlar.76

b. İrtifak Kavramıyla Bağlantılı Sınırlar 77

(1) Kavramsal Çerçeve ve Asli İçerik (Tipe Bağlılık) Yönünden .78

(2) Menfaat Kıstası Yönünden.79

(a) Tek Seferlik Kullanımlar 80

(b) Mülkiyetin Kanuni Sınırlamalarıyla Örtüşen İrtifaklar 80

3. İrtifak Hakkının İçeriğine Göre Ayrımları.82

a. Olumlu İrtifaklar 82

b. Olumsuz İrtifaklar83

c. Sınırlandırılmış ve Sınırlandırılmamış İrtifaklar84

4. Özel Olarak İşletme Yasaklarına İlişkin (Olumsuz) İrtifaklar .84

C. İrtifak Sözleşmesi 94

1. Temel Çerçeve.94

2.Sözleşmenin Taraflarına ve Sözleşme Konusu Taşınmazlara İlişkinÖzellikler95

3. Sözleşmenin Esaslı Unsurları . 101

4. Sözleşmenin Şekli. 106

a. Resmi Şekil Şartı 106

b. Sözleşmenin Şekle Tabi Unsurları 110

c. Şekle Aykırılığın Yaptırımı 113

d. Özel Olarak İrtifak Sözleşmesi Vaadi 115

5. Sözleşmenin Hukukî Niteliği 117

6.Sözleşmeye Uygulanabilir Hükümler: Özellikle İfa ve İfa Engelleri

Rejimi . 124

III.BÖLÜM

İRTİFAK SÖZLEŞMESİNDE ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR

A. İrtifak Sözleşmesinin Hükümleri 135

1. Ayni Etkili Hükümler . 135

2. Borçlandırıcı (Nisbi Etkili) Hükümler 143

B. İrtifak Sözleşmesinin Yorumu 149

1. İrtifakın İçeriğinin Sözleşmesinin Tarafları Arasında Belirlenmesi . 151

2. İrtifakın İçeriğinin Üçüncü Kişiler Bakımından Belirlenmesi 155

a. Tescile Göre 156

b. Sözleşmeye Göre 159

c. Hakkın Kullanılış Biçimine Göre . 162

d.Özel Olarak Doğal Aleniyet Kavramı ve İrtifakın İçeriğinin Belirlenmesinde Önemi 164

C. İrtifak Sözleşmesinin Uyarlanması. 167

D. İrtifakın Koşula ve Süreye Bağlanması 172

1. İrtifakın Hakkının Süreye Tabi Tutulması 173

2. İrtifak Hakkının Koşula Bağlanması 174

a. Geciktirici Koşul. 175

b. Bozucu Koşul . 177

(1). Temel İzahı ve Tartışmalar 177

(2). Değerlendirme . 181

3. Borçlandırıcı Nitelikte Sona Erme Kayıtları. 183

E. İrtifak İlişkisini Çevreleyen Eşyaya Bağlı Borç İlişkileri . 185

F. İrtifak Sözleşmesinin Hükümsüzlüğü . 192

1. Tipe Bağlılık İlkesiyle Bağlantılı Kuralların İhlali . 193

a. Görünümleri 193

b. Çevirme (Tahvil) İmkânı 197

2. İrade Sakatlığı ve Özellikle Yanılmanın Etkisi 198

SONUÇ 201

KAYNAKÇA . 235