İnfaz Hukukunun Esasları

İnfaz hukuku, cezai yaptırım uygulanma sürecinin son evresi olan cezaların ve güvenlik tedbirlerinin infazı ile ilgilenen bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, her ne kadar önceki dönemlerde maddi ceza hukukunun bir parçası veya alt dalı olarak görülse de günümüzde ağırlıklı ve yerinde olarak, ayrı ve bağımsız bir hukuk dalı olarak kabul edilmektedir. Nitekim kuralların düzenleme alanı, amaçları, uygulanma koşulları bakımından infaz hukuku, maddi ceza hukuku ve ceza muhakemesi hukukundan oldukça farklı özellikler göstermektedir.

İnfaz hukuku, ceza adaleti sistemi içerisinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle suç karşılığında öngörülen cezaların caydırıcılık özelliğinin sağlanması ve hükümlülerin belirli oranda da olsa rehabilitasyonu, ancak etkili bir infaz sisteminin yapılandırılması halinde söz konusu olabilir. Bununla birlikte ifade etmek gerekir ki, birçok hukuk dalında olduğu üzere, infaz hukuku alanında da sadece normatif düzenlemelerin yerindeliği etkili bir sistem oluşturulması bakımından yeterli değildir. Ayrıca her hukuk devletinde olması gerektiği üzere, uygulamanın da yürürlüğe konulmuş normlar ışığında ilerlemesi gerekir.

Bu çalışmada, ceza adaleti sisteminin önemli bir parçasını oluşturan infaz hukuku, temelde bu alana ilişkin normlar ışığında inceleme konusu yapılmıştır. Bunun yanında yeri geldikçe uygulamaya ilişkin örneklere de çalışma içerisinde yer verilmiştir. Çalışmanın sistematiği açısından, bu alana ilişkin kurumlar kendi içerisinde bir sınıflandırmaya tabi tutulmuş ve böylelikle sekiz temel bölüm oluşturulmuştur. Bu sınıflandırmada temel olarak kanunkoyucunun iradesi dikkate alınmış olsa da belirli alanlarda kanunkoyucudan farklı bir hareket tarzının benimsenmesi tercih edilmiştir. İnfaz hukukuna ilişkin normlar ve bunların felsefi temelleri açıklanırken doktrindeki farklı görüşlerden faydalanılması ve kendi görüşlerimizin neden-sonuç ilişkisi içerisinde ortaya konulması ise çalışmada kullanılan temel yöntemi oluşturmaktadır.