Gemilerin Kaydedilmesi ve Kayıtlarının Silinmesi

İÇİNDEKİLER 

ÖNSÖZ V 

İÇİNDEKİLER VII 

KISALTMALAR LİSTESİ.XVII 

GİRİŞ 1 

I. İNCELEME PLANI 1 

II. GEMİ SİCİLLERİNİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ . 6 

A. KLASİK GEMİ SİCİLLERİNİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ . 6 

1. Kamu Hukukundan Kaynaklanan Sebepler 6 

2. Özel Hukuka İlişkin Sebepler . 7 

B.ULUSLARARASI GEMİ SİCİLLERİNİN ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ8

C.TÜRK HUKUKU’NDA BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NÜN ORTAYA ÇIKIŞ

SEBEPLERİ11 

BİRİNCİ BÖLÜM.14 

GEMİLERİN MİLLİ GEMİ SİCİLİNE KAYDEDİLMESİ VE 

KAYITLARININ SİLİNMESİ 14 

I. GEMİLERİN MİLLİ GEMİ SİCİLİNE KAYDEDİLMESİ .14 

A. MİLLİ GEMİ SİCİLİ BAKIMINDAN GEMİ KAVRAMI .14 

1. Gemi Kavramı.14 

2. Kullanım Amaçları Bakımından Gemi Türleri .19 

a. Genel Olarak .19 

b. Ticaret Gemisi.20 

c. Ticaret Gemisi Olmayan Gemiler .23 

B.MİLLİ GEMİ SİCİLİNE KAYDI MÜMKÜN OLMAYAN GEMİLER .23

1. Genel Olarak .23 

2. Türk Gemisi Olmayan Gemiler.24 

3. Yabancı Bir Gemi Siciline Kayıtlı Bulunan Türk Gemileri 25 

4. Donanmaya Bağlı Harp Gemileri ve Yardımcı Gemiler .26 

5.Devlet, İl Özel İdaresi, Belediye ve Köy ile Diğer Kamu Tüzel

Kişilerine Ait Münhasıran Bir Kamu Hizmetinin Görülmesine

Özgülenen Gemiler .29

C. MİLLİ GEMİ SİCİLİNE KAYDEDİLEBİLECEK GEMİLER .31 

1. Genel Olarak .31 

2. Malikler Bakımından Aranan Şartlar 32 

3. Gemiler Bakımından Aranan Şartlar.36 

a. Genel Olarak.36 

b. Kaydı Zorunlu Olan Gemiler36 

c. Kaydı İsteğe Bağlı Olan Gemiler39 

(1) Genel Olarak.39 

(2) 18 Gros Tonilatodan Küçük Ticaret Gemileri 39 

(3) TTK m. 935/2-a Hükmünde Belirtilen Gemiler39 

(4) TTK m. 935/2-c Hükmünde Belirtilen Gemiler40 

D. GEMİLERİN MİLLİ GEMİ SİCİLİNE KAYDEDİLMESİ 43 

1. Genel Olarak.43 

2. Gemilerin Milli Gemi Siciline Kaydına İlişkin Diğer Şartlar .44 

a. Genel Olarak.44 

b. Yabancı Bir Gemi Siciline Kayıtlı Olmamak .45 

c. Tasdikname Harcının Ödenmesi.47 

3. Gemilerin Milli Gemi Siciline Kayıt Usulü 47 

a. Genel Olarak.47 

b. Talep Üzerine Kayıt .47 

(1) Genel Olarak.47 

(2) Kayıt Talep Yetkisi ve Yükümlülüğü .48 

(3) Kaydı Talep Süresi55 

(4)Kayıt Talebinde Şekil, Dilekçe Ekinde Bulundurulması

Gereken Belgeler 55 

(5) Kaydın Yapılması .60 

c. Re’sen Kayıt .61 

(1) Genel Olarak.61 

(2) Kaydı Talep Süresi62 

(3) Kayda Davet Usulü ve Usule İlişkin Kanun Yolu 64 

4. Milli Gemi Siciline Kaydedilecek Hususlar .72 

a. Genel Olarak.72 

b. Gemiye İlişkin Kaydedilecek Hususlar 73 

(1) Genel Olarak.73 

(2) Geminin Adı .74 

(3) Tanınma (Çağrı) İşareti.75 

(4) IMO Gemi Tanıtım Numarası.76 

(5) Bağlama Limanı76

(i) Genel Olarak 76 

(ii) Bağlama Limanına İlişkin Genel Esaslar 77 

(iii) İstisnalar.78 

(6) Gemiye İlişkin Diğer Hususlar .79 

c. Geminin Malik veya Maliklerine İlişkin Kaydedilecek Hususlar .80 

II.GEMİLERİN MİLLİ GEMİ SİCİLİNE KAYDEDİLMESİNİN HUKUKİ

SONUÇLARI 82 

A. TÜRK BAYRAĞI ÇEKME HAKKININ KULLANILMASI .82 

B.SİCİLE KAYITLI GEMİ VE YATLARIN TÂBİ OLDUĞU HUKUKİ

STATÜNÜN BELİRLENMESİ .87 

C.SİCİLE KAYITLI HUSUSLARIN VARLIĞININ KARİNE OLARAK

KABUL EDİLMESİ .90 

D. SİCİLE GÜVEN İLKESİNİN UYGULANMASI92 

E.SİCİLE KAYITLI GEMİLER ÜZERİNDEKİ HAKLARIN

ZAMANAŞIMINA UĞRAMASINI ENGELLEME98 

F.SİCİLE KAYITLI GEMİLER ÜZERİNDEKİ AYNİ HAKLARA

UYGULANACAK HÜKÜMLERİN TESPİTİ 99 

III.GEMİLERİN MİLLİ GEMİ SİCİLİ’NDEKİ KAYITLARININ

SİLİNMESİ . 101 

A. GENEL OLARAK . 101 

B.TÜRK TİCARET KANUNU’NDA DÜZENLENEN SİLİNME

HALLERİ . 102 

1. Talep Üzerine Silinme 102 

a. Genel Olarak. 102 

b.Sicile Kaydı Zorunlu Olan Gemilerin Sicil Kayıtlarının Talep

Üzerine Silinmesi Halleri . 102 

(1) Geminin Kurtarılamayacak Şekilde Batması 102 

(i) Genel Olarak 102 

(ii) Kurtarılamayacak Şekilde Batma Kavramı . 103 

(iii) Silinme Usulü 108 

(2) Geminin Tamir Kabul Etmez Hale Gelmesi . 112 

(i) Genel Olarak 112 

(ii) Tamir Kabul Etmez Gemi Kavramı 112 

(iii) Silinme Usulü 114 

(3) Geminin Türk Bayrağı Çekme Hakkını Kaybetmesi 123 

(i) Genel Olarak 123 

(ii) Türk Bayrağı Çekme Hakkının Kaybedilmesi 124 

(iii) Silinme Usulü 125

c. Sicile Kaydı İsteğe Bağlı Olan Gemilerin Sicil Kayıtlarının 

Talep Üzerine Silinmesi . 133 

2. Re’sen Silinme 135 

a. Genel Olarak . 135 

b. TTK m. 966 uyarınca Re’sen Silinme . 136 

(1) Genel Olarak . 136 

(2) Esaslı Şartlarından Biri Mevcut Olmamasına Rağmen 

Sicile Kaydedilmiş Geminin Sicil Kaydının Re’sen Silinmesi . 137 

(i) Esaslı Şartlardan Birinin Mevcut Olmaması 137 

(ii) Silinme Usulü 139 

(3) TTK m. 964/3 Hükmünde Yazılı Hallerden Birinin Meydana 

Gelmesi Halinde Re’sen Silinme 145 

(i) Genel Olarak 145 

(ii) TTK m. 964/3 Hükmünde Yazılı Hallerden Birinin Meydana 

Gelmesi . 146 

(iii) Silinme Usulü 147 

c. TTK m. 967 uyarınca Re’sen Silinme 151 

(1) Genel Olarak . 151 

(2) Hakkında Yirmi Yıldan Beri Hiçbir Kayıt İşlemi 

Yapılmayan Geminin Artık Var Olmaması veya 

Denizcilikte Kullanılamayacak Hale Gelmesi 151 

(3) Silinme Usulü . 152 

C. TÜRK TİCARET KANUNU’NDA DÜZENLENMEYEN SİLİNME 

HALLERİ . 155 

1. Genel Olarak . 155 

2. Geminin Sürekli Olarak Suda Hareketi Gerektirmeyen Bir Amaç 

İçin Kullanıma Tahsis Edilmesi . 155 

3. Geminin Sicile Kaydı Mümkün Olmayan Gemi Haline Gelmesi . 158 

4. Geminin Türk Uluslararası Gemi Sicili’ne Kaydedilmesi 161 

IV. GEMİ SİCİL MÜDÜRLÜĞÜNÜN KAYIT VE SİLİNME 

İŞLEMLERİNE KARŞI İTİRAZ . 165 

V. GEMİ SİCİL MÜDÜRLÜĞÜNÜN KAYIT VE SİLİNME 

İŞLEMLERİNDEN KAYNAKLANAN ZARARLARIN TAZMİNİ . 169 

İKİNCİ BÖLÜM . 171 

GEMİ VE YATLARIN TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİNE 

KAYDEDİLMESİ VE KAYITLARININ SİLİNMESİ . 171 

I. GEMİ VE YATLARIN TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİNE 

KAYDEDİLMESİ . 171 

A. MALİKLER BAKIMINDAN ARANAN ŞARTLAR . 171 

1. Genel Olarak . 171 

2. Tek Bir Gerçek Kişiye Ait Gemiler Bakımından Aranan Şartlar 173 

3. Tek Bir Şirkete Ait Gemi ve Yatlar Bakımından Aranan Şartlar 174 

4. Özellik Arz Eden Haller 177 

a.Paylı veya Elbirliğiyle Mülkiyet Halinde Malik Olunan Gemi

ve Yatlar . 177 

b. Adi Ortaklıklara Ait Gemi ve Yatlar 182 

c. Donatma İştiraklerine Ait Gemi ve Yatlar 184 

B. GEMİ VE YATLAR BAKIMINDAN ARANAN ŞARTLAR. 185 

1. Genel Olarak . 185 

2.Türk Uluslararası Gemi Sicili Bakımından Gemi ve Yat Kavramları. 186

a. Gemi Kavramı 186 

b. Özel Maksatlı Özel Yapılı Gemi Kavramı . 191 

c. Yat Kavramı . 198 

3. Türk Uluslararası Gemi Siciline Kaydedilebilecek Gemi ve Yatlar . 202 

a. Genel Olarak. 202 

b.Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu’nun Yürürlüğe Girdiği

Tarihte Milli Gemi Sicili’nde Kayıtlı Olan Gemi ve Yatlar . 204 

c. Yurt İçinde İnşa Edilen Gemi ve Yatlar . 206 

d. Yurt Dışından İthal Edilen Gemi ve Yatlar 206 

4.Finansal Kiralama Sözleşmesiyle Yurt Dışından İthal Edilen Gemi

ve Yatlar . 208 

C. KAYIT HARCININ ÖDENMİŞ OLMASI ŞARTI 216 

D. YABANCI BİR GEMİ SİCİLİNE KAYITLI OLMAMAK. 218 

E.TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİNE KAYDI MÜMKÜN

OLMAYAN GEMİ VE YATLAR . 218 

F.GEMİ VE YATLARIN TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ’NE

KAYIT USULÜ 219 

1. Genel Olarak . 219 

2. Kayıt Talebi ve Kayıt Talep Dilekçesi Ekinde Sunulacak Belgeler 220 

3. Yurt Dışında Kayıt Başvurusunda Bulunmaya İlişkin Esaslar . 221 

4. Türk Uluslararası Gemi Siciline Kaydedilecek Hususlar 223 

a. Genel Olarak. 223 

b. Gemi ve Yatlara İlişkin Kaydedilecek Hususlar. 224 

c. Maliklere İlişkin Kaydedilecek Hususlar 226 

II.GEMİ VE YATLARIN TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİNE

KAYDEDİLMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI . 227

A.MÜLKİYET VE DİĞER AYNİ HAKLARA İLİŞKİN TÂBİ OLUNAN

HÜKÜMLER 227 

B. TÜRK BAYRAĞI ÇEKME HAKKI VE KABOTAJ 228 

C. SINIFLAMA (KLAS) KURULUŞLARI 234 

D. GEMİ ADAMLARININ UYRUĞU VE İSTİHDAMI 235 

E.GEMİ ADAMLARININ SOSYAL GÜVENLİĞİ VE ÇALIŞMA

ŞARTLARI . 238 

F.SİGORTA SÖZLEŞMELERİNİN YURT DIŞINDA YAPILMASI

İMKÂNI . 239 

G. TEŞVİK ESASLARI 240 

H.TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ’NE KAYITLI GEMİ VE

YATLARIN TÂBİ OLDUĞU MALİ HÜKÜMLER . 240 

1. Genel Olarak . 240 

2. Vergi, Harç ve Fon Muafiyetleri . 241 

3. Yıllık Tonaj Harcı . 244 

I.DÖVİZ CİNSİNDEN VE DÖVİZE ENDEKSLİ SÖZLEŞMELERİN

YAPILABİLMESİ İMKÂNI 245 

İ. SİCİLE KAYDIN DİĞER HUKUKİ SONUÇLARI . 246 

III.GEMİ VE YATLARIN TÜRK ULUSLARARASI GEMİ SİCİLİ’NDEKİ

KAYITLARININ SİLİNMESİ . 248 

IV.TUGS MEMURLUĞUNUN KAYIT VE SİLİNME İŞLEMLERİNE KARŞI

İTİRAZ 255 

V.TUGS MEMURLUĞUNUN KAYIT VE SİLİNME İŞLEMLERİNDEN

KAYNAKLANAN ZARARLARIN TAZMİNİ . 256 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM . 257 

GEMİ, DENİZ VE İÇSU ARAÇLARININ BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NE 

KAYDEDİLMESİ VE KAYITLARININ SİLİNMESİ . 257 

I.GEMİ, DENİZ VE İÇSU ARAÇLARININ BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NE

KAYDINA İLİŞKİN GENEL ESASLAR 257 

A. BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NÜN HUKUKİ NİTELİĞİ 257 

B.BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NÜ DÜZENLEYEN KAYNAKLAR

UYARINCA BAĞLAMA KÜTÜĞÜNE KAYIT ESASLARI 265 

1.Bağlama Kütüğü Bakımından Gemi, Deniz ve İçsu Aracı Kavramları 265

a. Genel Olarak . 265 

b. Gemi Kavramı. 266 

c. Deniz Aracı Kavramı 268 

d. İçsu Aracı Kavramı . 273 

e. Ticari Gemi, Deniz ve İçsu Aracı Kavramı . 276

f. Özel Kullanıma Tahsis Edilen Gemi, Deniz ve İçsu Aracı Kavramı . 278 

2. Bağlama Kütüğü’ne Kaydı Mümkün Olmayan Gemi, Deniz ve İçsu 

Araçları . 280 

3. Bağlama Kütüğü’ne Kaydı Mümkün Olan Gemi, Deniz ve İçsu 

Araçları . 284 

a. Genel Olarak . 284 

b. Bağlama Kütüğü’ne Kaydı Zorunlu Olan Gemi, Deniz ve İçsu 

Araçları . 287 

(1) Malik Bakımından Aranan Şartlar 287 

(2) Gemi, Deniz ve İçsu Araçları Bakımından Aranan Şartlar . 294 

(i) 655 Sayılı KHK m. 43/1 Hükmü Uyarınca Bağlama 

Kütüğü’ne Kaydı Zorunlu Olan Gemi, Deniz ve İçsu 

Araçları 294 

(ii) Bağlama Kütüğü Uygulama Yönetmeliği Hükümleri 

Uyarınca Bağlama Kütüğü’ne Kaydı Zorunlu Olan 

Gemi, Deniz ve İçsu Araçları . 298 

c. Bağlama Kütüğü’ne Kaydı İsteğe Bağlı Olan Gemi, Deniz ve İçsu 

Araçları . 302 

(1) Genel Olarak . 302 

(2) Türkiye’de Oturma İzni Bulunan Yabancı Uyruklu Gerçek 

Kişilere Ait Özel Kullanıma Tahsis Edilen Gemi, Deniz 

ve İçsu Araçları . 304 

(3) Devlete Ait Temel Kamu Hizmetlerinde Kullanılan Gemi, 

Deniz ve İçsu Araçları 307 

(4) 2,5 Metrenin Altındaki Ticari veya Özel Kullanıma Tahsis 

Edilen Gemi, Deniz ve İçsu Araçları 309 

(5) Spor Kulübü ve Federasyonların Envanterlerinde Kayıtlı 

Olan Gemi, Deniz ve İçsu Araçları . 311 

C. GEMİ, DENİZ VE İÇSU ARAÇLARININ BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NE 

KAYIT USULÜNE İLİŞKİN ESASLAR 314 

1. Genel Olarak . 314 

2. Talep Üzerine Kayıt Usulü . 314 

a. Genel Olarak . 314 

b. Bağlama Kütüğü’ne Kayda İlişkin Usuli Şartlar 315 

(1) Gemi, Deniz ve İçsu Aracına İlişkin Ad Talebi 315 

(2) Bağlama Kütüğü Ruhsatname Harcının Ödenmesi . 317 

c. Kayıt Talebinde Bulunabilecek Kişiler ve Talebin Şekli 317 

(1) Genel Olarak . 317 

(2) İşleten 318 

d. Kayıt Talebinde Bulunulması Gereken Süre 322 

e. Kayıt İçin Gerekli Belgeler. 324 

f. Gemi, Deniz ve İçsu Aracının Kaydedileceği Bağlama Kütüğü . 326 

g.Gemi, Deniz ve İçsu Araçlarının Bağlama Kütüğü’ne Kayıt Usulü . 327

h. Bağlama Kütüğü’ne Kaydedilecek Hususlar 329 

(1) Genel Olarak. 329 

(2) Malik ve İşleten Bakımından Kaydedilecek Hususlar 329 

(3)Gemi, Deniz ve İçsu Aracı Bakımından Kaydedilecek Hususlar 330

(i) Gemi, Deniz ve İçsu Aracının Adı . 331 

3. Re’sen Kayıt Usulü . 332 

II.GEMİ, DENİZ VE İÇSU ARAÇLARININ BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NE

KAYDEDİLMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI . 334 

A.AD, BAĞLAMA LİMANI VE BAĞLAMA KÜTÜĞÜ

NUMARASININ GEMİ, DENİZ VE İÇSU ARACININ ÜZERİNE

YAZILMA ZORUNLULUĞU . 334 

B. TÜRK BAYRAĞI ÇEKME HAKKI VE KABOTAJ 335 

C. İSTİSNA VE MUAFİYETLERDEN YARARLANILMASI . 339 

D.BAĞLAMA KÜTÜĞÜ RUHSATNAMESİ VE RUHSATNAMENİN

VİZE EDİLMESİ 340 

1. Bağlama Kütüğü Ruhsatnamesi 340 

a. Genel Olarak. 340 

b.Ruhsatnamenin Düzenlenmesi ve Ruhsatnameye İlişkin Genel

Esaslar 342 

c. Ruhsatname Alınmamasının Hukuki Sonuçları 346 

(1) Genel Olarak. 346 

(2) Seferden Men 346 

(3) İdari Para Cezası . 348 

2.Ruhsatname Vizesi ve Vize İşleminin Yapılmamasının Hukuki

Sonuçları. 349 

a. Ruhsatnamenin Vize Edilmesi ve Vize İşlemine İlişkin Esaslar 349 

b. Vize İşleminin Yapılmamasının Hukuki Sonuçları 350 

(1) Genel Olarak. 350 

(2) Seferden Men 350 

(3) İdari Para Cezası . 351 

E.BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NE KAYITLI GEMİ, DENİZ VE İÇSU

ARAÇLARI ÜZERİNDEKİ MÜLKİYET VE DİĞER AYNİ HAKLARA

UYGULANACAK HÜKÜMLERİN TESPİTİ 351 

F.BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NE KAYITLI GEMİ, DENİZ VE İÇSU

ARAÇLARI ÜZERİNDE KAYDEDİLEBİLECEK TAKYİDATLAR . 355

III. GEMİ, DENİZ VE İÇSU ARAÇLARININ BAĞLAMA KÜTÜĞÜ’NDEKİ 

KAYITLARININ SİLİNMESİ . 360 

A. GENEL OLARAK . 360 

B. TALEP ÜZERİNE SİLİNME . 362 

1. Genel Olarak . 362 

2. Türk Vatandaşları ile Türkiye’de Türk Mevzuatı Uyarınca Kurulmuş 

Tüzel Kişilere Ait Gemi, Deniz ve İçsu Araçlarının Bağlama 

Kütüğü’ndeki Kayıtlarının Talep Üzerine Silinme Halleri 363 

a. Genel Olarak . 363 

b. Gemi, Deniz ve İçsu Aracının Kurtarılamayacak Şekilde Batması 366 

c. Gemi, Deniz ve İçsu Aracının Tamirinin Mümkün Olmaması 

veya Tamire Değmez Olduğunun İlgili Resmi Makamlarca 

Usulüne Uygun Şekilde Belgelenmesi . 366 

d. Gemi, Deniz ve İçsu Aracının Kaybolmuş Olması ve 

Bulunamadığının İlgili Resmi Makamlarca Usulüne Uygun 

Şekilde Belgelenmesi . 368 

e. Gemi, Deniz ve İçsu Aracının Yurt Dışına Satılmış Olması 368 

f. Gemi, Deniz ve İçsu Aracının Milli Gemi Siciline veya 

Türk Uluslararası Gemi Siciline Kaydedilmesi 372 

g. Ticari Gemi, Deniz ve İçsu Araçlarının Tadilat Sonucu 

Tonilatosunun 18 Groston ve Üzerine Çıkması 374 

h. Özel Kullanıma Tahsis Edilen Gemi, Deniz ve İçsu Araçlarında 

Ticari Kullanım Amacıyla Cins Değişikliği Yapılması 376 

3. Yabancı Uyruklu Gerçek Kişilere Ait Gemi, Deniz ve İçsu Araçlarının 

Bağlama Kütüğü’ndeki Kayıtlarının Talep Üzerine Silinme Halleri 378 

4. Talep Üzerine Silinme Usulü 382 

a. Genel Olarak . 382 

b. Silinme Talebinde Bulunabilecek Kişiler . 382 

c. Silinme Talebinde Bulunulması Gereken Süre . 386 

d. Gemi, Deniz ve İçsu Aracı Üzerinde Takyidat Bulunması . 387 

e. Silinme Usulü . 388 

C. RE’SEN SİLİNME . 389 

IV. LİMAN VEYA BELEDİYE BAŞKANLIKLARININ KAYIT VE SİLİNME 

TALEPLERİNE İLİŞKİN KARARLARINA İTİRAZ . 392 

SONUÇ . 397 

KAYNAKÇA 405