Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi

Öndeyiş III

BÖLÜM: I

DOĞAL KAYNAKLAR, ÇEVRE VE İKTİSADI KALKINMA

1.- Doğal kaynaklar ve iktisadi kalkınma 1

- Doğal kaynaklar ve üretim faktörleri 1

- Doğal kaynaklar ve Gelişmiş-Azgelişmiş Ülkeler 2

-Gelişmiş-Azgelişmiş Ülkeler ayırımı 2

-Doğal Kaynaklar ve Gelişmiş Ülkeler 5

- Doğal Kaynaklar ve Azgelişmiş Ülkeler 6

- Doğal kaynaklar ve Azalan verimler yasası 8

- Doğal kaynaklar ve sürdürülebilir kalkınma 8

- Tanımlar 10

-"Dünya Koruma Birliği"nin tanımlan 11

2 - Doğal Kaynaklar ve Çevre 14

3.- Doğal kaynakların nitelikleri 14

-Bir yaşam çevresi olması 14

- Sınırlı olmaları 14

- Tükenebilir veya niteliklerinin bozulabilir olmaları 15

- Yerlerini yapaylarının alamaması 15

Kaynakça 16

BÖLÜM: II

DOĞAL KAYNAKLAR VE NÜFUS

1.-Toplam dünya nüfusu 17

- Tarihsel gelişme 17

- Günümüzde nüfus gelişmesi 18

- Gelecekte dünya nüfusunda gelişmeler 20

- Dünya nüfusunun dağılışı 20

- Kıt'alara ve bölgelere göre 20

- Gelişmiş-Azgelişmiş Ülkelere göre 21

-Gelişmiş Ülkeler 22

- Azgelişmiş ülkeler 22

- Sistemlere göre 23

-Kapitalist sistem  23

- Sosyalist sistem 24

- Nüfus artışım belirleyen etkenler 24

- Doğal nüfus artış hızı 25

-Ölüm oranları 25

-Doğum oranları 26

-Dünya nüfus artış hızı 27

- Nüfus geçiş kuramı 28

- Göçler 29

- Nüfus ve iktisadi kalkınma 30

-Nüfusun yapısı 30

- Yaş yapısı önemi ve nüfus piramidi 30

—Sıfır—14 yaş grubu 31

--15-64 yaş grubu 32

—65 ve üstü grubu 34

- Cinsel yapı 36

-Meslek yapısı 36

- Faal Nüfus, üretim ve kalkınma 37

- Nüfus ve çevre 38

Kaynakça 39

BÖLÜM: III

YAŞAMSAL BAŞLICA FAKTÖRLER (DOĞAL KAYNAKLAR FAKTÖRÜ)

- Güneş faktörü 40

- Hava kaynağı ⁴¹

- Nefes alma ve oksijen gerekliliği 41

- Atmosferde karbondioksit ve öteki gazların artması 42

- Genel ısınma ve iklimde değişme 43

- Okyanus ve deniz sularının kabarması 43

- Nefes almaya etki 43

- Atmosferde asitliliğin artması 43

2.2.5.- Üretim üzerine etkisi 43

- Bu gazlan azaltma çalışmaları 44

-Asitlenmeyle savaş 44

- Karbondioksitin artışıyla savaş 45

- Hava standartları 46

- Batı Avrupa ve öteki sanayileşmiş ülkelerde 46

- Bizde hava standartları 46

-Su kaynaklan , 48

- Dünya su rezervi 49

- Su kaynaklannın dağılışı 50

- Su tüketimi ve bilinçlenme çalışmaları 51.

- Su tüketimi 52

- Bilinçlenme çalışmaları 53

- Tatlı suyun niteliği 55

- Su arıtma çalışmaları 59

- Su yetmezliği ve önleme yolları : 62

- Suyetmezliği 62

- Kişi başına Bin-lkibin metreküpün altında olan ülkeler .... 62

-Su yetmezliğinde kritik bölge ve ülkeler 62

3.61.2.1.-Afrika'da 62

-Ortadoğu'd a 64

- Asya Türk Cumhuriyetlerinde 67

- Su yetmezliğini önleme yollan 68

- Tasarruflu kullanım ve yeni teknoloji 68

-Tanm'da 69

- Sanayi'de 70

- Komünal hizmetler'de 71

- Kirli suyu antma 71

- Sınır aşan suları ussal kullanma 72

- Toprak 73

4.1.-Tanmsal topraklar 74

- Ormanlık alanlar 74

- Tarımsal bitkisel topraklar 75

- Toplam ve kişi başına tarımsal topraklar 76

-Toprağın yanlış kullanılması 77

-Toprağın yapısı 79

- Toprağı koruma girişimleri 80

- Her üç faktör için uluslararası hareketler 80

- Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) 81

- 1972 Stockholm İnsan Çevre Konferansı 82

- Rio de Janeiro 1992 Çevre ve Kalkınma Konferansı 82

- 1997 İkinci Çevre Zirvesi 83

- Bölgesel kuruluş ve konferanslar 84

Kaynakça 85

BÖLÜM: IV

BESİN. İLKELMADDE VE ENERJİ KAYNAKLARI

1.-Besin kaynakları 86

- Besin kaynaklarının önemi, kaynakları ve gelişmesi 86

-Önemi 86

-Besin elde edilen kaynaklar 86

- Besin üretiminde faktörler 86

-Besin üretiminde gelişmeler 89

- Genel gelişme 89

- Kişi başına gelişme 93

- Besin isteminde tahminler 95

- Tahıl üretimi ve tüketimi 96

-Tahıl üretimi 96

- Üretimin dağılışı 97

-Anakara ve ülkelere göre 97

- Tahıl türlerine göre 98

- Tahıl tüketimi '. 101

-Tahıl ticareti 102

- Önceki durum ve buğday anlaşmaları 102

- Bugünkü durum 108

- Su ürünleri ve Balıkçılık 110

1.3.1.-Açık denizler ve Okyanuslar'da balıkçılık 111

-Üretim bölgeleri 111

-Doğu Asya bölgesi 111

-Avrupa bölgesi 112

-Lâtin Amerika ve Karaipler bölgesi 112

-Kuzey Amerika bölgesi 113

-Yakındoğu ve kuzey Afrika bölgesi 114

-Güney ve Güneydoğu Asya bölgesi 114

- Sub-Sahara Afrika bölgesi 115

-Güney Pasifik bölgesi 115

- Önemli balık üreticisi ülkeler 115

- Karasuları, ekonomik bölge ve içsular balıkçılığı 118

-Doğu Asya bölgesi 121

- Avrupa bölgesi 121

-Lâtin Amenka ve Karaipler bölgesi 121

-Kuzey Amerika bölgesi 121

- Yakındoğu ve Kuzey Afrika bölgesi 121

- Güney ve Güneydoğu Asya bölgesi 122

- Sub-Sahara Afrika bölgesi 122

- Güney Pasifik bölgesi 122

-Somut olarak üretim 123

- Balıkçılıkta başlıca engeller 124

-Aşırı avlanma 124

-Yokedici avlama 125

- Su kirlenmesi 125

2.-İlkel maddeler 125

- Tekstil ilkelmaddeleri-Lifler 126

2.1.1.-Doğal lifler 127

2.1.1.1.- Pamuk :.. 127

2.1.1.1.1- Yetişme koşullan ve türleri 128

-Toplam üretim ve başlıca üretici ülkeler 130

-Pamuk ticareti 136

- Tarımsal işletme türleri ve Bazı uluslararası tarımsal kuruluşlar 139

-Tarımsal işletme türleri 139

- Kapitalist modelli tarım işletme türleri 140

- Cüce-Küçük işletmeler 140

- Orta-büyük işletmeler 140

-Plântasyonla r 141

- Kooperatif işletmeler 141

-Sosyalist modelli tarım işletme türleri 142

-Kolhoz'la r 142

- Sovhoz'lar 145

- Kişisel Yardımcı işletmeler 145

- Komün'ler 147

- Kişisel Tarım İşletmeleri 148

-İsrail örneği 149

- Kibutz'lar 150

Moşav'lar 150

- Bazı Uluslarararası tarımsal Kuruluşlar 151

- Besin ve Tarım örgütü (FAO) 151

-Amaç ve organları 151

-Çalışmaları 153

- Dünya Besin Programı 154

2.2.2.3.- Dünya Besin Konseyi 155

2.3.- Metaller ve Metal dışı madenler 155

-Metaller 156

-Metallerin önemi 156

-Metallerin dünya rezervleri 157

-Temel metallerin dağılışı 160

- Demir ve Alaşımların dağılışı 161

-Parlak metallerin dağılışı 163

- Metal üretimi ve tüketimi 165

- Temel metal üretimi ve tüketimi 165

- Demir ve alaşımları üretimi ve tüketimi 170

- Demir cevheri türleri, kuruluş yeri ve cevher üretimi 171

- Başlıca üretici ülkeler 175

- Alaşımlar 182

- Çelik üretimi ve tüketimi 183

- Parlak metal üretimi ve tüketimi 192

- Metal dışı madenler 194

-Kimyasal ilkelmaddeler 194

- Gübre ilkelmaddeleri 196

- Öteki metal dışı sanayi ilk elmaddeleri 197

- İnşaat ilkelmaddeleri 199

3.- Eneıji 199

- Önemi ve türleri : 199

-Önemi 199

-Türleri 199

- Birincil-İkincil enerji 200

- Ticari (Mekanik)-Ticari (Mekanik) olmayan enerji 200

- Katı kaynaklı olan-Katı kaynaklı olmayan eneıji 200

- Fosil kaynaklı- Fosil dışı kaynaklı enerji 201

-Tükenebilir kaynaklı-Tükenmeyen kaynaklı enerji 201

- Enerji ölçü birimi 202

-JÜİ 202

- Taşkömürüne indirgeme 202

- Petrole indirgeme 202

- Elektrik 202

- Toplam enerji üretimi ve tüketimi 203

- Enerji üretimi-tüketiminde Gelişmiş-Azgelişmişler'in durumu 205

3.4.1.- Gelişmiş (Sanayileşmiş) Ülkelerin durumu 206

- OECD ülkelerinde gelişmeler 206

- OECD dışı ülkelerde gelişmeler 207

- Azgelişmiş Ülkelerde durum 208

- Gelişmiş-Azgelişmiş bazı ülkelerde toplam, kişi başına

enerji ve eletrik üretimi ve tüketimi 210

- Gelişmiş bazı ülkelerde durum 210

- Azgelişmiş bazı ülkelerde durum 213

- Enerji Üretiminin kaynaklan ve Ekonomik-Bölgesel grupl. göre dağl 214

- Toplam kaynaklara göre dağılımı 214

- Ekonomik-Bölgesel gruplara göre dağılımı 217

- Ayn kaynaklara göre dağılımı 219

- Kömür 219

-Petrol 219

- Doğalgaz 220

- Hidrolik enerji 221

- Nükleer enerji 222

- Güneş enerjisi 224

- Enerji kaynaklan rezervi 224

- Toplam rezervler ve bölgesel dağılımı 225

- Ayrı enerji kaynaklan rezervleri ve bölge-ülke dağılışı 226

-Petrol 226

- Doğalgaz 228

- Kömür 230

- Nükleer kaynaklar 232

- Hidro kaynaklar 233

- Madenler, Enerji kaynaklan ve çevre 234

-Toprak kullanımıyla ilgili etkiler 234

- Su hareketlerine etkiler 235

-Hava'ya etkileri 235

- Atık sorunu 235

• Kaynakça 237-238