Çocuk Hukuku Mevzuatı

Çocuk kavramı, bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. İnsan hayatı normal şartlarda doğumla başlayıp ölüme kadar süren bir bütündür. Çocukluk, bu sürecin başlangıç evresini oluşturur. Bütün toplumlar için çocuk, geleceklerinin belirleyicisi olması nedeniyle son derece önem arz eder. Aslında çocuk insanlığın geleceğidir. Kişinin çocukluk dönemindeki yaşantısı, gelecekteki toplum yaşantısını da etkiler. Diğer yandan geleceğin mimarı olan çocuğun yaşadıkları, toplumun sosyo-kültürel yapısını birebir etkiler. Toplumsal döngü çocukluk döneminde yaşananlar ile bağlantılıdır.

Dünya’da çocuk hukuku oldukça yeni bir disiplindir. Çocuk hakları, ancak 20. yüzyılda uluslararası anlaşmalar ve belgelerle olgunlaşma evresine girebilmiştir. Bu gelişim sürecinde kabul edilen evrensel ve bölgesel antlaşmaları, ülkelerin çocuk hukukuna ilişkin iç hukuk düzenlemeleri takip etmiştir. Çocuğa ilişkin iç hukukta yapılan düzenlemeler, ülkelerin geleceğine atılan en büyük adım olarak taçlandırılmıştır.

Ülkemizde çocuk haklarının anayasamıza girmesi ancak 2010 anayasa değişikliği ile mümkün olmuştur. Anayasa Koyucu, Anayasanın 41. Maddesinin 3. Fıkrasına kabul ettiği “her çocuk, korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça, ana ve babasıyla kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahiptir” hükmü ile uluslararası sözleşmelerde yer alan çocuk haklarına ilişkin temel ilkeleri, iç hukukta üst norma taşımıştır.

Bu eserde çocuklara ilişkin anayasal, uluslararası ve seçili ulusal düzenlemelere yer verilmiştir. Çocuk hukukuna ilişkin iç hukukumuzdaki birincil kaynağımız 1982 Anayasası’dır. Bunu Türkiye’nin onayladığı uluslararası antlaşmalar takip etmektedir. Son olarak burada, çocuk hukukuna ilişkin ulusal hukukta mevcut seçilmiş kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve yönetmeliklere yer verdik.