Bulut Bilişim Sistemlerinde Veri Güvenliği ve Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Uyuşmazlıkların Hukuki Boyutunun Değerlendirilmesi

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ....................................................................................................................... III

İÇİNDEKİLER ............................................................................................................. V

KISALTMALAR LİSTESİ ........................................................................................ XI

GİRİŞ ............................................................................................................................ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

BULUT BİLİŞİM

I. BULUT BİLİŞİM KAVRAMI............................................................................... 3

II. BULUT HİZMET MODELERİ ............................................................................. 4

A. Servis Modeline Göre Bulut Hizmet Modelleri .............................................. 4

1. Servis Olarak Yazılım (Software as a Service-SaaS) ................................ 4

2. Servis Olarak Platform (Platform as a Service-Paas) ................................ 5

3. Servis Olarak Altyapı (Infrustructure as a Service-IaaS) ........................... 6

B. Hedef Kitlesine Göre Bulut Hizmet Modelleri ................................................ 7

1. Genel Bulut ................................................................................................ 7

2. Özel Bulut .................................................................................................. 7

3. Topluluk Bulutu ......................................................................................... 8

4. Karma (Hibrit) Bulut ................................................................................. 8

III. TANIMLAR........................................................................................................... 9

A. Bulut Servis Sağlayıcı ..................................................................................... 9

B. Platform Sağlayıcı ......................................................................................... 10

C. Yazılım Sağlayıcı .......................................................................................... 10

D. Bulut Kullanıcıları ......................................................................................... 11

IV. BULUT BİLİŞİMİN AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI ..................... 11

A. Bulut Bilişimin Avantajları ........................................................................... 11

B. Bulut Bilişimin Dezavantajları ...................................................................... 12

V. BULUT BİLİŞİM SÖZLEŞMELERİ .................................................................. 13

A. Birden Fazla Servis Sağlayıcı Arasında Yapılan Sözleşmeler ...................... 13

B. Servis Sağlayıcı ve Son Kullanıcı Arasında Yapılan Sözleşmeler ............... 14

1. Genel Olarak ............................................................................................ 14

2. Servis Sağlayıcı ve Son Kullanıcı Arasında Yapılan Sözleşmelerinin İçeriği .................... 15

3. Bulut Bilişim Sözleşmelerinde Tarafların Borçları ................................. 16

a.Bulut Servis Sağlayıcısının Borçları..................................................16

b.Kullanıcının Borçları..........................................................................18

VI. BULUT BİLİŞİM SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN HUKUKİ SORUNLAR ....... 20

A. Sözleşmenin Kurulması Aşamasındaki Hukuki Sorunlar .............................. 20

B. Sözleşmelerin Sözleşme Tipolojisindeki Yeri ............................................... 21

C. Sözleşmelerde Yer Alan Sorumsuzluk Kayıtları ........................................... 24

D. Sözleşmenin Sona Ermesi ve Sonuçları ........................................................ 24

E. Tahkim Şartının Geçerliliği ........................................................................... 25

F. Farklı Hukuk Alanlarında Ortaya Çıkabilecek Hukuki Sorunlar ................. 26

1. TTK’nın Haksız Rekabet Hükümleri ....................................................... 26

2. Fikri Mülkiyet Hukuku ............................................................................ 26

3. Şirketler Hukuku ...................................................................................... 27

İKİNCİ BÖLÜM

BULUT BİLİŞİM VE KİŞİSEL VERİLER

I. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI VE BULUT BİLİŞİM İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER............... 29

A. Avrupa Birliği Hukukundaki Düzenlemeler .................................................. 29

B. Amerikan Hukukundaki Düzenlemeler ......................................................... 31

C. Diğer Ülkelerdeki Düzenlemeler ................................................................... 34

D. Türk Hukukundaki Düzenlemeler ................................................................. 35

1. T.C. Anayasası ......................................................................................... 35

2. Türk Ceza Kanunu ................................................................................... 36

3. Adli Sicil Kanunu .................................................................................... 36

4. Bilgi Edinme Kanunu .............................................................................. 36

5. Türk Medeni Kanunu ............................................................................... 37

6. İnternet Kanunu ....................................................................................... 37

7. Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Düzenlemeler ......................... 38

8. Elektronik İmza Kanunu .......................................................................... 39

9. İş Kanunu ................................................................................................. 39

10. Sağlık Alanına İlişkin Düzenlemeler ....................................................... 40

11. Bankacılık Sektörüne İlişkin Düzenlemeler ............................................ 41

12. Uluslararası Sözleşmeler ......................................................................... 42

II. GENEL OLARAK KİŞİSEL VERİ ..................................................................... 42

A. Kişisel Veri Kavramı ..................................................................................... 42

B. Anonim Veri Kavramı ................................................................................... 43

C. Özel Nitelikli Veri Kavramı .......................................................................... 43

D. Kişisel Verilerin İşlenmesi ............................................................................ 44

III. BULUT BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE KİŞİSEL VERİLER ............................... 45

A. Genel Olarak ................................................................................................. 45

B. Anonim Hale Getirilmiş Kişisel Veri ve Takma Adlı Kişisel Veri ............... 46

C. Şifrelenmiş Kişisel Veri ................................................................................ 50

D. Parçalara Ayrılmış Kişisel Veri ..................................................................... 52

E. Silinmiş Kişisel Veriler ................................................................................. 53

IV. VERİ SORUMLUSU VE VERİ İŞLEYEN KAVRAMLARI ............................. 55

V. VERİ SORUMLUSU VE VERİ İŞLEYEN KAVRAMLARININ BULUT BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ ..................................... 56

VI. BULUT BİLİŞİM SİSTEMLERİNDEKİ KİŞİSEL VERİLERE UYGULANACAK HUKUK ............................................................................... 57

A. Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları Bakımından Bulut Bilişim ................... 57

B. Bulut Bilişim Sözleşmelerinde En Sıkı İlişkili Hukukun Tespiti ................. 59

C. GDPR Uyarınca Bulut Bilişim Sistemlerinde Bulunan Kişisel Verilere Uygulanacak Hukukun Tespiti ...................................................................... 60

D. Bulut Hizmet Sağlayıcısına Kişisel Verilerin Korunması Kapsamında Uygulanacak Yaptırımlar .............................................................................. 61

1. İdari Yaptırımlar ...................................................................................... 61

2. Tazminat .................................................................................................. 63

3. Cezai Yaptırımlar .................................................................................... 63

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BULUT BİLİŞİM SİSTEMLERİNDE VERİ GÜVENLİĞİ

I. GENEL OLARAK VERİ VE VERİ GÜVENLİĞİ ............................................. 65

A. Veri Kavramı ................................................................................................. 65

B. Bulut Bilişim Sistemlerinde Veri Güvenliği Riskleri .................................... 66

1. Hizmet Alınan Kişilere veya Kurumlara Güven ...................................... 66

2. Bulut Mimarisi ......................................................................................... 67

3. Kimlik Yönetimi ...................................................................................... 68

4. Yazılım İzolasyonu .................................................................................. 69

5. Veri Koruma ............................................................................................ 70

6. Sürekli Erişilebilirlik ............................................................................... 71

II. VERİ GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN HUKUKİ DÜZENLEMELER ....................... 72

A. Avrupa Birliği Hukukundaki Düzenlemeler .................................................. 72

B. Türk Hukukundaki Düzenlemeler ................................................................. 75

III. BULUT BİLİŞİM SİSTEMLERİN GÜVENLİK VE GİZLİLİĞİN SAĞLANMASI İÇİN GETİRİLEN STANDARTLAR ...................................... 77

IV. BULUT BİLİŞİM SERVİS SAĞLAYICISININ VERİ GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMASINDAN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUĞU ........................... 79

A. Genel Olarak ................................................................................................. 79

B. Sözleşme İlişkisinde Doğan Sorumluluk ....................................................... 80

1. Servis Sağlayıcının Kendi Davranışından Doğan Sorumluluğu .............. 80

a.Sözleşmeye Aykırı Davranış..............................................................81

b.Kusur..................................................................................................81

c.Zarar...................................................................................................83

d.Uygun İlliyet Bağı..............................................................................85

2. Servis Sağlayıcısının Yardımcı Kişilerin Davranışlarından Sorumluluğu ........................ 86

a.Borçlu ile Zarar Gören Alacaklı Arasında Bir Borç İlişkisi  Bulunması......................87

b.Borcun İfasının veya Hakkın Kullanılmasının Yardımcı Kişilere Bırakılmış Olması......................87

c.Zarar...................................................................................................88

d.Yardımcı Kişinin Davranışının, Borçluya Farazi Bir Kusur  Olarak Yükletilebilmesi.........................88

e.Uygun İlliyet Bağı..............................................................................89

f.Zamanaşımı........................................................................................89

3. Sözleşmelerde Yer Alan Sorumsuzluk Kayıtları ..................................... 89

C. Culpa in Contrahendo Sorumluluğu (Sözleşme Görüşmelerindeki Kusurdan Doğan Sorumluluk) ......................... 92

D. Culpa Post Pactum Perfectum (Sözleşmenin Art Etkisi) ............................... 93

E. Gerçek Olmayan Vekaletsiz İşgörmeden Doğan Sorumluluk ....................... 93

SONUÇ ....................................................................................................................... 95

KAYNAKÇA .............................................................................................................. 99