_%5

Boşanma Davası Sırasında Ölümün Eşin Mirasçılığına Etkisi

Prof. Dr. Mustafa AKSU Filiz Kitabevi

Liste Fiyatı : 700^,00

İndirimli Fiyat : 665^,00

Kazancınız : 35^,00

Taksitli fiyat : 1 x 665^,00

_%5

Stokta var

Sepete Ekle

3.00/5

Tavsiye et Hata bildir Favorilerime Ekle

9789753684583

363409

https://www.filizkitabevi.com/bosanma-davasi-sirasinda-olumun-esin-mirasciligina-etkisi

Boşanma Davası Sırasında Ölümün Eşin Mirasçılığına Etkisi

665.00

1.BÖLÜM:

TEMEL SORUNUN TESPİTİ, FARKLI ÇÖZÜM İHTİMALLERİ VE

HUKUK SİSTEMLERİ İLE TÜRK HUKUKUNDA YÜKSEK YARGI

UYGULAMASI VE ÖĞRETİDEKİ GÖRÜŞLERE GENEL BİR BAKIŞ

§ 1. Hukuki sorunun genel hatlarıyla ortaya konulması ve çeşitli ihtimaller ..................... 1

I. Sorunun ortaya konulması ve çalışmanın hedefi ile yapısı ................................... 1

II.Sorunun çözümündeki eğilimlere genel bir bakış ve asıl soruna

bağlı yan hususlar ............................................................................................... 5

III.Türk hukukunda soruna dair gelişmeler ve sorunun önemini koruyor olması ...... 14

IV.En temel hatlarıyla muhtemel çözüm yönleri ve hukuk sistemlerine kısa bir

bakış ..................................................................................................................... 16

1.Dört temel seçenek............................................................................................ 16

2.Boşanma dâvasına önem atfetmeyen sistemler ................................................. 18

2.1. Genel olarak ............................................................................................. 18

2.2. Hukukumuzda 743 Sayılı Türk Kanunu Medenîsinde geçerli olan

sistem ...................................................................................................... 19

2.3. İsviçre hukuku ......................................................................................... 19

2.4. Alman hukukunda BGB'in ilk taslağındaki durum.................................. 19

2.5. Fransız hukukunun güncel durumu.......................................................... 20

2.6. Birleşik Krallık Hukuku .......................................................................... 22

2.7. İtalyan hukuku ......................................................................................... 23

2.8. Kesinleşmiş ayrılık kararına mirasçılığı engelleyici sonuç bağlanmış

olması hususu hariç Lüksemburg hukuku ............................................... 27

2.9. Kesinleşmiş ayrılık kararına mirasçılığı engelleyici sonuç bağlanmış

olması hususu hariç Hollanda hukuku..................................................... 28

2.10. Slovakya Hukuku .................................................................................... 29

2.11. Bulgar Hukuku ........................................................................................ 29

2.12. Belçika Hukuku ....................................................................................... 29

2.13. Danimarka hukuku .................................................................................. 31

2.14. Romanya hukuku ..................................................................................... 32

2.15. Çek hukuku.............................................................................................. 32

2.16. Yunan hukuku ......................................................................................... 33

2.17. Norveç hukuku ........................................................................................ 33

2.18. Estonya hukuku ....................................................................................... 33

3.Salt boşanma (veya ayrılık) sebeplerinin bulunmasına ortada buna yönelik

bir dâva olmasa dahi hukuki sonuç bağlayan sistemler .................................... 34

3.1. Genel olarak .............................................................................................. 34

3.2. İrlanda hukuku........................................................................................... 35

3.3. Macar hukuku ............................................................................................ 35

3.4. Hırvat hukukunda bu yönde değerlendirilebilecek hususlar ...................... 36

3.5. İspanya hukukunda bu yönde değerlendirilebilecek yönler ....................... 37

3.6. Belarus hukuku .......................................................................................... 39

3.7. Moldova hukuku ........................................................................................ 39

4.Boşanma (ayrılık) dâvasına tek başına mirasçılığı engeller şekilde önem

atfeden sistemler ............................................................................................... 40

4.1. Genel olarak............................................................................................... 40

4.2. İsveç hukuku .............................................................................................. 41

4.3. Portekiz hukuku ......................................................................................... 41

4.4. Finlandiya hukuku ..................................................................................... 42

4.5. Eski hukukumuz açısından özellik gösteren bir durum ............................. 43

5.Boşanma dâvasına ancak bazı koşullar altında mirasçılığı engelleme

yönünde sonuç bağlayan sistemler ................................................................... 44

5.1. Genel olarak............................................................................................... 44

5.2. Sırp hukuku ............................................................................................... 45

5.3. Bosna hukuku ............................................................................................ 45

5.4. Kosova hukuku .......................................................................................... 46

5.5. Slovenya hukuku ....................................................................................... 46

5.6. Litvanya hukuku ........................................................................................ 46

5.7. Polanya hukuku ......................................................................................... 47

5.8. Makedonya hukuku ................................................................................... 48

V. Sorunun ele alınmasına ilişkin olarak bu çalışmadaki temel yaklaşım ................. 49

VI.Çeşitli ihtimaller ................................................................................................... 56

1.Boşanma sebebi bulunup da eşlerden birinin boşanma iradesini herhangi

bir biçimde ifade etmeden (edemeden) ölmesi ihtimali .................................... 57

2.Boşanma iradesinin dâva açmak dışında ya da dâva açmaya öncel işlemler

şeklinde açıklandığı durumlar........................................................................... 63

3.Boşanma dâvasının açılması için usuli işlemlerin başlatıldığı ya da

dâvanın açıldığı ancak henüz sonuçlanmadığı durumlar .................................. 64

4.Eşler arasında ayrılığa karar verilmiş iken eşlerden birinin ölümü ................... 67

5.Evliliğin iptaline ilişkin ihtimaller .................................................................... 68

§ 2. Yargıtay kararlarına kısa bir bakış.............................................................................. 69

I. Genel olarak .......................................................................................................... 69

II.Türk Medenî Kanundan önceki döneme ait uygulama ......................................... 69

1.Dâvayı kimin açtığına göre ayrım yapar yöndeki Yargıtay'ın eski uygulaması

2.Dâvayı kim açmış olursa olsun kesinleşmeye kadar hayatta olan eşin

diğerine mirasçı olacağı yönündeki ağırlıklı Yargıtay uygulaması................... 70

III.Yargıtay'ın TMK m. 181 II hükmünden sonraki uygulaması ............................... 71

1.Genel olarak ...................................................................................................... 71

2.Boşanma dâvasının konusuz kalması ................................................................ 72

3.Hâkimin kendiliğinden TMK m. 181 II hükmünün uygulanabileceğini

dikkate alması................................................................................................... 72

4.Dâvanın (varsayımsal) boşanmada kusurun tespitine ilişkin olacağı ve

ayrıca mirasçı olunamayacağının tespitine karar verilemeyeceği hususları...... 73

5.TMK m. 181 II hükmünün ayrı bir dâvanın konusu olamayacağı hususu......... 74

6.Diğer bazı ilginç Yargıtay kararlarından örnekler............................................. 76

6.1. Ölümden sonra boşanma dâvasının evliliğin iptali dâvası şeklinde

ıslah edilemeyeceği .................................................................................. 76

6.2. Dâvacı tarafın ölümden sonra boşanma dâvasından feragat ederek,

karşı tarafın TMK m. 181 II hükmü çerçevesinde dâvaya devam

etmesini engelleme hakkının bulunup bulunmadığı hususu ...................... 77

§ 3. Hukukumuzda öteden beri tartışılan bu soruna ilişkin görüşlere kısa bir bakış.......... 80

I. Genel olarak ......................................................................................................... 80

II.743 Sayılı Medeni Kanun (Türk Kanunu Medenisi) dönemindeki tartışma ve

görüşler ................................................................................................................. 80

1.Boşanma dâvası sırasında ölen eşe sağ kalan eşin mirasçı olması gerektiği

yönündeki görüş ............................................................................................... 80

2.Boşanma dâvasına mirasçıların devam edebilmesi ve mirasçılığın

önlenebilmesi görüşü (Saymen) ....................................................................... 82

III.Yeni dönemde ileri sürülen görüşlerin genel hatları ............................................. 84

1.Sorunun miras hukuku kurumları ile halledilmesi yönündeki eğilimler ........... 84

1.1. Genel olarak .............................................................................................. 84

1.2. Boşanma dâvası açılmasının dâvacı tarafından dâvalının mirastan ıskat

edildiği ya da dâvacının dâvalının mirasından feragat ettiği şeklinde

anlaşılması gerektiği görüşü (Hatemi/Serozan) ......................................... 86

2.Yeni düzenleme ile getirilen çözümün esasen gizli bir mirastan yoksunluk

sebebi olduğu görüşü ........................................................................................ 93

3.Hükmün tek yönlülüğünün doğru olduğu ve kusur itibariyle sadece ağır

kusur gerektiren boşanma sebeplerinde uygulanması gerektiği görüşü

(Kılıçoğlu) ........................................................................................................ 95

4.TMK m. 181 II hükmüne dair diğer bazı yaklaşımlar....................................... 100

II.BÖLÜM:

DİĞER BAZI YAKIN HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ HUKUKİ DURUM

§ 4. Alman hukukundaki durum ........................................................................................ 102

I. Genel olarak ......................................................................................................... 102

II.Alman hukukundaki hükmün tarihi gelişimine ve arka planına kısa bir bakış...... 104

III.BGB § 1933 hükmünün uygulanma koşulları ....................................................... 107

1.Genel olarak ...................................................................................................... 107

2.Miras bırakan tarafından açılmış ve sürdürülmekte olan bir boşanma

davasının bulunması koşulu ve buna dair bazı sorunlar.................................... 108

2.1. Miras bırakan tarafından boşanma davası açılmamış olduğu

durumlarda mirasçılar BGB § 1933 hükmünden yararlanabilir mi? ......... 109

2.1.1. Nazi Almanya'sındaki bir uygulama............................................... 109

2.1.2. Boşanma davası açılmasının sadakat ve güven ilkesine aykırı

şekilde önlenmesi nedeniyle BGB § 1933 hükmünün

uygulanmaması? ............................................................................. 110

a)Bavyera Eyalet Yüksek Mahkemesinin bir kararı ve karardaki

bazı düşünceler ........................................................................... 111

b)Değerlendirmeler ........................................................................ 112

2.1.3. Yasal temsilci tarafından boşanma davasının açılması ve

hukuki durum ................................................................................. 113

2.2. Boşanma dilekçesinin mahkemeye verilmiş olmasının açılmış

boşanma davası koşulu açısından yetersizliği?......................................... 116

2.2.1. Açılmış boşanma davasından hareket edilebilmesi için dava

dilekçesinin karşı tarafa tebliği gereği............................................. 117

2.2.2. Görevli ve yetkili mahkemede dava açılmamasının etkisi?............. 119

2.3. Davanın uzun süre takip edilmemesinin anlamı ve sonuçları? .................. 120

3.Davalının davacının boşanma davasına onay vermesi (davayı kabul

etmesi) .............................................................................................................. 121

3.1. Onayın anlamı ve gerçekleşme koşulları ................................................... 121

3.2. Verilen onayın geri alınması (Widerruf) ve özellikler ............................... 128

4.Diğer bazı hususlar ........................................................................................... 130

5.Boşanma davasının haklı (begründet) olması ................................................... 131

5.1. Genel olarak............................................................................................... 131

5.2. Boşanma sebepleri ve buna dair bazı temel hususlar ................................. 132

5.3. Özellikle boşanmada kusurun önemsizliği hususu .................................... 134

5.4. Anlaşmalı boşanmada hukuki durum......................................................... 138

5.5. Bütün boşanma sebeplerinin dayanaklı olması gerekir mi? ....................... 142

5.6. İspat açısından bazı özellikler.................................................................... 142

IV.Mirasçılığı ortadan kaldırmak için boşanma davasının yeterliliği? ...................... 143

V. Mirasçıların açacağı davanın hukuki niteliği ........................................................ 147

VI.Alman hukukundaki düzenlenmenin tek yönlülüğü ve bunun Anayasaya

uygunluğu sorunu ................................................................................................. 149

1.Bu konuda öğretide savunulan bazı görüşler ve tespitler .................................. 150

1.1. Hükmün anayasaya kısmi aykırılığı........................................................... 150

1.2. Anayasaya aykırılık iddialarının özü ve varılan sonuçlar açısından

farklılıklar ................................................................................................. 151

1.3 Anayasaya aykırılık açısından muhtemel gerekçe ve dayanaklar ............... 152

1.3.1. Genel olarak ..................................................................................... 152

1.3.2. GG Art. 14'de düzenlenmiş miras hakkına aykırılık........................ 153

1.3.3. GG Art 3'de düzenlenmiş olan eşitlik ilkesine aykırılık .................. 154

1.3.4. GG Art. 6 I'de düzenlenmiş olan evliliğin ve ailenin kanunun

özel koruması altında olması kuralına aykırılık............................... 159

1.4. Anayasaya uygun yorum yöntemi ile sorunun aşılması imkânı? ............... 160

2.Konuya dair bazı mahkeme kararları ................................................................ 161

2.1. Alman Federal Mahkemesinin sorunu açık bırakan 6.6.1990 tarihli

kararı ........................................................................................................ 161

2.2. Alman Federal Mahkemesinin sorunu açık bırakan 13.7.1994 tarihli

kararı ......................................................................................................... 162

2.3. Alman Federal Anayasa Mahkemesi'nin konuyu açık bırakan

15.2.1995 tarihli kararı ............................................................................. 164

2.4. Hükümde anayasaya aykırılık görmeyen Koblenz OLG'in 27.11.2006

tarihli kararı............................................................................................... 165

3.Değerlendirme ve arasonuç............................................................................... 168

VII.Sağ kalan eşin mirasçılığının gerçekleşmediğinin ileri sürülmesi açısından

süre sorunu? .......................................................................................................... 168

VIII.Alman hukukuna dair genel bir değerlendirme ..................................................... 168

§ 5. Avusturya hukukundaki durum .................................................................................. 170

I. Özel olarak Avusturya hukukuna değinilmesinin gerekçeleri .............................. 170

II.Genel olarak eşin mirasçılığı ve özellikleri........................................................... 170

III.Avusturya hukukunda 2016 sonuna kadar geçerli olan hukuki durum ................. 172

1.Boşanma kararının mirasçılığa etkisi ................................................................ 172

2.Boşanma davası sırasında ölümün mirasçılığa etkisi ........................................ 174

2.1. Kanun hükmünün arka planı ve tarihi gelişimi .......................................... 174

2.2. Hükmün uygulanma koşulları.................................................................... 178

a)Genel olarak .......................................................................................... 178

b)Sürmekte olan boşanma davası koşuluna dair ...................................... 179

c)Davanın sona ermesi ve mirasçıların eşin mirasçılığını engelleme

imkânı ................................................................................................... 180

c)Kusur esasına dair ................................................................................. 181

d)Ölüme bağlı tasarrufların durumu......................................................... 183

e) § 759 ABGB de öngörülen durumun hukuki niteliği ............................ 184

f)Diğer bazı ilgili hususlar ....................................................................... 184

IV.Avusturya Hukukunda 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerli olan reform

sonrasında hukuki durum ...................................................................................... 187

1.Avusturya Medeni Kanunun eşin mirasçılığına dair 746. paragrafı ve

getirilen yeni düzenlemenin genel hatları ......................................................... 187

2.Yeni hükmün gelişim tarihine ve gerekçesine dair ........................................... 189

3.Hükmün uygulanma koşulları üzerine .............................................................. 194

4.Hükmü dair bazı sorunlar ve tartışmalar ........................................................... 196

V. Avusturya hukukuna dair genel bir değerlendirme............................................... 198

§ 6. İsviçre hukukundaki durum ........................................................................................ 200

I. Genel olarak İsviçre hukukunda eşin mirasçılığı ve özellikleri ............................ 200

II.Boşanma ile yasal miras hakkının ortadan kalkması esası ve uygulaması ............ 204

1.Temel prensip ve bunun özellikleri................................................................... 204

2.Bu süreçte eşin mirasçılığının engellenmesi açısından muhtemel imkânlar?.... 204

3.Boşanma davası sürecinde eşin mirasçılığı kuralının geçerliliğine dair

ilkeye ve hükme eleştirel yaklaşımlar? ............................................................ 205

III.Boşanma davasından önce ya da boşanma davası sırasında yapılmış olan

ölüme bağlı tasarrufların etkisi ve bu açıdan hukuki durum ................................. 211

1.Genel olarak boşanmanın ölüme bağlı tasarruflara etkisi ve çeşitli

ihtimaller .......................................................................................................... 211

2.Boşanma davası öncesinde yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflara

gerçekleşmiş boşanmanın etkisi ....................................................................... 214

3.Boşanma davası sırasında yapılmış olan ölüme bağlı tasarrufların etkisi ......... 215

IV.İsviçre hukukunda evliliğin geçersizliği (iptali) ve konu açısından önem

arz eden özellikler ................................................................................................. 216

V. İsviçre hukukuna dair kısa bir değerlendirme............................................................... 219

III.BÖLÜM:

TÜRK MEDENİ KANUNUN GETİRDİĞİ ÇÖZÜMÜN AYRINTILI

DEĞERLENDİRİLMESİ

§ 7. Eşin mirasçılığının arka planı ve boşanma dâvası üzerinden eşin mirasçılığın

engellenmesinin maddi dayanaklarının bulunup bulunmadığı sorunu ....................... 221

I. Genel olarak çıkış noktası..................................................................................... 221

II.Eşin mirasçılığının anlamı: Eşin mirasçılığının gelişimi ve gerekçelerine kısa

bir bakış ................................................................................................................ 221

III.Eşin mirasçılığının ölüm anında evliliğin varlığını gerektirmesi ve evliliğin

ölümden önce sona ermesiyle muhtemel yasal mirasçılığın kesin olarak

ortadan kalkması ................................................................................................... 236

IV.Evliliğin boşanma açısından sona erme sürecine girdiği durumlarda

mirasçılığın maddi gerekçelerinin sorgulanması................................................... 240

1.Evliliğin sona ermesi sürecinde gerçekleşen mirasçılığın gerçekte eşin

mirasçılığı ile hedeflenen amaçlarla çelişmesi.................................................. 240

2.Evliliğin sona ermesi sürecinin anlamı ve bunun somutlaştırılması.................. 247

3.Yasa koyucunun müdahalesinin zorunluluğu? .................................................. 252

V. Bazı özel durum ve sorunların değerlendirilmesi .................................................. 256

1.Genel olarak ...................................................................................................... 256

2.Salt boşanma dâvasının açılmış olmasının maddi gerekçe olarak

değerlendirilebilirliği ........................................................................................ 256

2.1. Sorunun ortaya konulması ve ayrıştırılması............................................... 256

2.2. Boşanma dâvası açma iradesinin aynı zamanda mirasçılıktan çıkarma

iradesinin görünüş biçimi olarak değerlendirilmesi ................................... 257

2.3. Boşanma dâvası açma iradesinin kanun koyucu tarafından eşin

mirasçılığını sona erdirmek yönünden maddi gerekçe olarak

değerlendirilmesi ....................................................................................... 258

2.4. Olması gereken hukuk anlaşıyışıyla önerilen mirasçılıktan çıkarma ve

mirastan feragat varsayımları ve bunların bu bağlamda

değerlendirilmesi ....................................................................................... 267

a)Bu yaklaşımın ana hatları ...................................................................... 267

b)Mirasçılıktan çıkarma varsayımı görüşünün eleştirilmesi ..................... 272

c)Boşanma dâvası dâvacısının karşı tarafın mirasından feragat ettiği

varsayımı yaklaşımının eleştirisi ........................................................... 275

VI.Evliliğin iptali açısından değerlendirme................................................................ 279

1.Genel olarak ...................................................................................................... 279

2.Evliliğin sona ermesi şekli olarak evliliğin iptali ile yok hükmünde olan

evliliklere dair bazı hususlar ............................................................................. 280

3.Evliliğin iptali ile boşanmanın farklı dogmatik temellere dayanmasının

önemi ................................................................................................................ 290

4.Evliliğin iptalinde mirasçılığın tanınmamasının kural olarak

benimsenebilirliği ve ancak istisnai durumlarda mirasçılığın dayanaklı

sayılabilirliği..................................................................................................... 295

§ 8. Medenî Kanunun getirdiği çözümün gelişimi ve tek yönlülüğünün giderilmesi

süreci.......................................................................................................................... 303

I. Medenî Kanunun getirdiği çözümün ana hatları ile gelişim tarihi ........................ 303

II.Anayasa Mahkemesi kararı ve hükmün tek yönlülüğünün giderilmesi ................. 305

1.Hükmün somut norm denetimi üzerinden Anayasa Mahkemesi önüne

gelme süreci...................................................................................................... 305

2.Somut olaydaki özellikleri ve yerel mahkemenin gerekçeleri........................... 306

2.1. Dâvanın yenilenmesi sürecinde dâvalının ölmesi nedeniyle dâvalı

mirasçılarının dâvaya devam etmelerinin mümkün olamaması ................. 306

2.2. Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesine göre MK m. 181 II

hükmünün konuluş gerekçesi ve hükmün arka planı ................................. 306

2.3. Hükmün Anayasaya aykırılığı açısından Manavgat Mahkemesinin

gerekçeleri ................................................................................................. 307

III.Anayasa Mahkemesi kararının temel hatları ......................................................... 308

1.Anayasa Mahkemesinin Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi başvurusu

gerekçeleri ile sınırlı bir değerlendirme yapmış olması .................................... 308

2.Anayasa Mahkemesinin temel iki gerekçesi: Eşitlik ilkesi (AY. m. 10) ile

hak arama hürriyeti (AY. m. 36) ...................................................................... 309

3.Ayrık oy gerekçesi: TMK m. 181 II hükmünün Anayasanın 2. ve 41.

maddelerine bütünüyle aykırı olduğu görüşü ................................................... 311

IV.Anayasa Mahkemesi kararının çeşitli açılardan değerlendirilmesi ....................... 312

1.Genel olarak ...................................................................................................... 312

2.Şekle ve usule ilişkin hususlar itibariyle değerlendirme ................................... 312

2.1. Kararda anayasaya aykırılık itibariyle öğretide tartışmalara ve benzer

hukuk düzenlerindeki düzenlemelere değinilmemiş olması ...................... 312

2.2. Kararın yürürlüğüne ilişkin kısımda başka bir karara ilişkin

cümlelerin yer alması ............................................................................... 313

2.3. Somut olaydaki hukuki durumun açıklıkla saptanmamış olmasının

muhtemel sonuçları.................................................................................... 314

2.4. Hükmün uygulama alanının ortaya konulmaması ve buna bağlı sonuçlar . 315

3.Eşitlik ilkesi itibariyle değerlendirme ............................................................... 319

3.1. Genel olarak .............................................................................................. 319

3.2. Dâvalı tarafın kusurlu olması ihtimalinde hukuki durum .......................... 320

a)Ölen dâvacı eş ise .................................................................................. 320

b)Ölen dâvalı eş ise................................................................................... 323

aa) Dâvacıya dâvaya devam etme imkânı tanınmamış olmasının

eşitlik ilkesi açısından değerlendirilmesi ........................................ 323

bb) Ölen dâvalının mirasçılarına dâvaya devam etme imkânının

tanınmamış olmasının eşitlik ilkesi açısından değerlendirilmesi..... 324

3.3. Dâvacı eşin kusurlu olması ihtimalinde hukuki durum.............................. 325

a)Dâvacı eş ölmüş ise ............................................................................... 325

b)Dâvalı eş ölmüş ise................................................................................ 326

aa) Dâvacıya dâvaya devam hakkı tanınmamasının eşitlik ilkesi

açısından değerlendirilmesi ............................................................. 326

bb) Dâvalının mirasçılarına dâvaya devam hakkının tanınmamış

olmasının eşitlik ilkesi açısından değerlendirilmesi ........................ 327

4.Hak arama hürriyeti itibariyle değerlendirme ................................................... 331

4.1. Genel olarak .............................................................................................. 331

4.2. Hak arama hürriyeti açısından değerlendirme ........................................... 332

4.3. Tarafların eşitliği (silahların eşitliği) açısından hukuki durumun

değerlendirilmesi ....................................................................................... 333

5.Azınlık gerekçeleri açısından değerlendirme .................................................... 334

5.1. Boşanma dâvasındaki tarafların iradelerinin belirsizliği nedeniyle eski

sisteme dönüş?........................................................................................... 334

5.2. Ailenin korunması ilkesine aykırılık? ........................................................ 334

a)Evlilik birliğinin korunması esası bakımından değerlendirme............... 334

b)Aile ilişkileri açısından değerlendirme .................................................. 337

5.3. Hukuk devleti ve toplumun huzuru gerekçeleri? ....................................... 339

5.4. Azınlık gerekçesinin vardığı sonuç ile çelişir niteliği ................................ 340

6.Diğer bir muhtemel gerekçe olarak miras hakkı (AY m. 35) açısından

değerlendirme ................................................................................................... 340

6.1. Genel olarak............................................................................................... 340

6.2. Anayasal düzeyde güvence altına alınan miras hakkının kapsamı ve

kanun koyucunun biçimlendirme alanı? .................................................... 341

7.Anayasa mahkemesinin iptal yerine anayasaya uygun yorum yoluyla

sorunu halledebilmesi imkânı (yorumlu ret kararı) açısından

değerlendirme ................................................................................................... 355

8.Anayasa Mahkemesi kararının değerlendirilmesi açısından önceki metin

ve/veya güncel metin açısından varılan sonuçlar.............................................. 357

§ 9. Hükmün güncel halinin değerlendirilmesi.................................................................. 361

I. Hükmün güncel hali ve temel özellikleri .............................................................. 361

II.Sorunların tespiti ve sınıflandırılması.................................................................... 361

III.Genel olarak hükmün uygulanma koşulları ........................................................... 361

IV.Sürdürülmekte olan bir boşanma dâvasının bulunması ......................................... 362

1.Boşanma dâvasının açılmış olması ................................................................... 362

1.1. Genel olarak dâvanın ve özel olarak boşanma dâvasının açılması............. 362

1.2. Görünüş itibariyle boşanma dâvası açılmış gözükmekle birlikte

gerçekte usulüne uygun şekilde boşanma dâvasının bulunmadığı

durumlar ................................................................................................... 366

1.3.Boşanma dâvasının açılması açısından yetkilendirilme yapılmış

olmakla birlikte dâvanın açılmasından önce eşlerden birinin öldüğü

durumlar .................................................................................................... 369

2.Boşanma dâvasının sürmekte olması (Dâvanın sona ermemiş olması) ............. 371

2.1. Konunun önemi ......................................................................................... 371

2.2. Görevsiz veya yetkisiz mahkemede dâvanın açılmış olmasına dair

özellikler .................................................................................................... 372

2.3. Dâvanın işlemden kaldırılması (HMK m. 150) ve bunun TMK

m.181 II hükmü açısından önemi.............................................................. 374

2.4. Boşanma dâvasının geri alınması ve etkisi ................................................ 377

2.5. Boşanma davasından feragat (HMK m. 307) ve bunun etkisi.................... 380

3.Boşanmaya karar verilerek hükmün kesinleşmesi ve bunun sonuçları ............. 384

3.1. Genel olarak............................................................................................... 384

3.2. Boşanma hükmünün kesinleştiği ancak diğer hususların (nafaka,

tazminat vs) henüz kesinleşmediği durumlar ............................................ 386

3.3. Hükmün temyiz sürecinde olması ve buna dair özellikler ......................... 387

3.4. Karar düzeltme aşaması ve buna dair özellikler ........................................ 387

V. Boşanma dâvası sırasında ölümün gerçekleşmesi ................................................. 389

VI.Mirasçıların dâvaya devam etmesi ........................................................................ 394

1.Mirasçıların dâvaya devam etmesine dair muhtemel sorunlar .......................... 394

2.Mirasçıların sahip olduğu hukuki pozisyonun hukuki niteliği .......................... 395

2.1. Hakkın doğrudan mirasçıların kişiliğinde doğması ................................... 395

2.2. Hakkın ve bununla bağlantılı olarak (sürdürülen) davanın hukuki

niteliği? ...................................................................................................... 399

2.3. Boşanma davasına yargılama ve vekâlet ücretine dair hususlar

itibariyle devam edilebilmesinin konu açısından önemsizliği .................. 413

2.4. Hâkimin konusuz kalan boşanma davası itibariyle yapması gereken?....... 414

2.5. Diğer yaklaşımın benimsenmesi halinde çeşitli ihtimaller ve hâkimin

re'sen hareket etmesinin hukuki temelleri ................................................. 416

3.Hak sahibi olan mirasçıların belirlenmesi ......................................................... 418

3.1.Yasal mirasçılar açısından hukuki durum................................................... 418

a)Hükümdeki mirasçı kavramı dar anlamda mirasçıları kapsar ................ 418

b)Sadece ilk etapta mirasçı olacakların dâva hakkının bulunması ............ 419

c)Mirasçıların bilinmemesi halinde hukuki durum? ................................. 424

d)Mirasçının küçük olması veya vesayet altında olması halinde

hukuki durum ........................................................................................ 427

e)Mirasçının gaip olması .......................................................................... 428

3.2. Atanmış mirasçılar açısından hukuki durum ............................................. 430

3.3. Mirasçılıktan çıkarma ve bunun TMK m. 181 II hükmü açısından

sonuçları .................................................................................................... 433

3.4. Mirastan feragatin TMK m. 181 II hükmü açısından sonuçları? ............... 436

3.5. Mirastan yoksunluğun TMK m 181 II hükmü açısından etkileri ............... 437

3.6. Mirasın reddi ve bunun TMK m. 181 II hükmü açısından etkileri ............ 439

4.Mirasçıların tamamının dâvaya devam etmesinin zorunlu olmaması ............... 441

VII.Diğer eşin kusurunun ispatlanması: Kusur esasının değerlendirilmesi................. 441

1.Sorunların tespiti............................................................................................... 441

2.Hükmün kusur esasına dayalı olması ................................................................ 442

3.Kusur esasının yerindeliği................................................................................. 445

4.Kusur esasının anlamı: Herhangi bir kusur ya da boşanmada etken kusur? ...... 449

5.Kusur esasının uygulanışı ve boşanma sebepleri itibariyle özellikler ............... 451

5.1 Kusur esasına dayanmayan boşanma sebeplerinde hukuki durum ............. 451

a)Genel olarak .......................................................................................... 451

b)Akıl hastalığı (TMK m. 165)................................................................. 452

c)Kusura dayalı olmaksızın evlilik birliğinin temelinden sarsılması

sebebine dayalı boşanma davalarında hukuki durum (TMK m. 166 I) .. 457

d)Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasının özel bir görünümü olarak

anlaşmalı boşanmada (TMK m. 166 III) hukuki durum ........................ 459

aa) Anlaşmalı boşanmanın koşulları ve kusur esası dikkate

alınmaksızın koşulları itibariyle TMK m. 181 II hükmünün

uygulanabilirliği .............................................................................. 459

bb) Anlaşmalı boşanmada TMK m. 181 II hükmünün kusur esası

itibariyle uygulanamayacağı ............................................................ 463

cc) Anlaşmalı boşanma davasında dava sırasında ölümün eşin

mirasçılığa özel bir etkisinin olmamasının tutarlılığı? ..................... 468

e)Fiili ayrılığa dayalı boşanma dâvasında hukuki durum ......................... 470

aa) Fiili ayrılığa dayalı boşanmada koşullar ve kusur esası itibariyle

TMK m. 181 II hükmünün uygulanabilirliği ................................... 470

bb) Kusur esası nedeniyle TMK m. 181 II hükmünün fiili

ayrılığa dayalı boşanmalarda uygulanamamasının kendi içinde

tutarlılığı? ....................................................................................... 477

5.2. Kusur esasına dayalı boşanma sebeplerinde hükmün uygulanması ........... 478

1.Boşanmada kusur ve bunun anlamı................................................................... 478

2.Her iki tarafın birbirine denk kusurunun olduğu durumlarda hükmün

uygulanabilirliği?.............................................................................................. 482

3.Kusur esaslı özel boşanma sebeplerinde hükmün uygulanmasına dair

özellikler........................................................................................................... 494

3.1. Genel olarak............................................................................................... 494

3.2. Zina (TMK m. 161) ................................................................................... 494

3.2. Hayata kast (TMK m. 162) ........................................................................ 497

3.4. Pek kötü davranış (TMK m. 162) .............................................................. 498

3.5. Onur kırıcı davranış (TMK m. 162)........................................................... 499

3.6. Suç işleme veya haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163) .......................... 500

3.7. Terk (TMK m. 164) ................................................................................... 501

4.Kusur esaslı genel boşanma sebebinde hükmün uygulanması .......................... 503

VII.Davanın kapsamı ve ispata dair bazı hususlar ....................................................... 510

1.Sorunların ortaya konulması ............................................................................. 510

2.Mirasçıların aynı boşanma sebebi kapsamında kalmakla birlikte yeni

olayları ileri sürebilmesi? ................................................................................. 511

3.Mirasçıların başka boşanma sebeplerini ileri sürebilmesi? ............................... 516

3.İspat açısından hukuki durum ........................................................................... 517

IX.Yetkili ve görevli mahkemeye dair bazı hususlar ................................................. 518

X. Verilecek karar ve anlamı ..................................................................................... 521

Literatür............................................................................................................................. 523

Açıklama
Taksit Seçenekleri
Yorumlar

Açıklama
- 1.BÖLÜM:
  
  TEMEL SORUNUN TESPİTİ, FARKLI ÇÖZÜM İHTİMALLERİ VE
  
  HUKUK SİSTEMLERİ İLE TÜRK HUKUKUNDA YÜKSEK YARGI
  
  UYGULAMASI VE ÖĞRETİDEKİ GÖRÜŞLERE GENEL BİR BAKIŞ
  
  § 1. Hukuki sorunun genel hatlarıyla ortaya konulması ve çeşitli ihtimaller ..................... 1
  
  I. Sorunun ortaya konulması ve çalışmanın hedefi ile yapısı ................................... 1
  
  II.Sorunun çözümündeki eğilimlere genel bir bakış ve asıl soruna
  
  bağlı yan hususlar ............................................................................................... 5
  
  III.Türk hukukunda soruna dair gelişmeler ve sorunun önemini koruyor olması ...... 14
  
  IV.En temel hatlarıyla muhtemel çözüm yönleri ve hukuk sistemlerine kısa bir
  
  bakış ..................................................................................................................... 16
  
  1.Dört temel seçenek............................................................................................ 16
  
  2.Boşanma dâvasına önem atfetmeyen sistemler ................................................. 18
  
  2.1. Genel olarak ............................................................................................. 18
  
  2.2. Hukukumuzda 743 Sayılı Türk Kanunu Medenîsinde geçerli olan
  
  sistem ...................................................................................................... 19
  
  2.3. İsviçre hukuku ......................................................................................... 19
  
  2.4. Alman hukukunda BGB'in ilk taslağındaki durum.................................. 19
  
  2.5. Fransız hukukunun güncel durumu.......................................................... 20
  
  2.6. Birleşik Krallık Hukuku .......................................................................... 22
  
  2.7. İtalyan hukuku ......................................................................................... 23
  
  2.8. Kesinleşmiş ayrılık kararına mirasçılığı engelleyici sonuç bağlanmış
  
  olması hususu hariç Lüksemburg hukuku ............................................... 27
  
  2.9. Kesinleşmiş ayrılık kararına mirasçılığı engelleyici sonuç bağlanmış
  
  olması hususu hariç Hollanda hukuku..................................................... 28
  
  2.10. Slovakya Hukuku .................................................................................... 29
  
  2.11. Bulgar Hukuku ........................................................................................ 29
  
  2.12. Belçika Hukuku ....................................................................................... 29
  
  2.13. Danimarka hukuku .................................................................................. 31
  
  2.14. Romanya hukuku ..................................................................................... 32
  
  2.15. Çek hukuku.............................................................................................. 32
  
  2.16. Yunan hukuku ......................................................................................... 33
  
  2.17. Norveç hukuku ........................................................................................ 33
  
  2.18. Estonya hukuku ....................................................................................... 33
  
  3.Salt boşanma (veya ayrılık) sebeplerinin bulunmasına ortada buna yönelik
  
  bir dâva olmasa dahi hukuki sonuç bağlayan sistemler .................................... 34
  
  3.1. Genel olarak .............................................................................................. 34
  
  3.2. İrlanda hukuku........................................................................................... 35
  
  3.3. Macar hukuku ............................................................................................ 35
  
  3.4. Hırvat hukukunda bu yönde değerlendirilebilecek hususlar ...................... 36
  
  3.5. İspanya hukukunda bu yönde değerlendirilebilecek yönler ....................... 37
  
  3.6. Belarus hukuku .......................................................................................... 39
  
  3.7. Moldova hukuku ........................................................................................ 39
  
  4.Boşanma (ayrılık) dâvasına tek başına mirasçılığı engeller şekilde önem
  
  atfeden sistemler ............................................................................................... 40
  
  4.1. Genel olarak............................................................................................... 40
  
  4.2. İsveç hukuku .............................................................................................. 41
  
  4.3. Portekiz hukuku ......................................................................................... 41
  
  4.4. Finlandiya hukuku ..................................................................................... 42
  
  4.5. Eski hukukumuz açısından özellik gösteren bir durum ............................. 43
  
  5.Boşanma dâvasına ancak bazı koşullar altında mirasçılığı engelleme
  
  yönünde sonuç bağlayan sistemler ................................................................... 44
  
  5.1. Genel olarak............................................................................................... 44
  
  5.2. Sırp hukuku ............................................................................................... 45
  
  5.3. Bosna hukuku ............................................................................................ 45
  
  5.4. Kosova hukuku .......................................................................................... 46
  
  5.5. Slovenya hukuku ....................................................................................... 46
  
  5.6. Litvanya hukuku ........................................................................................ 46
  
  5.7. Polanya hukuku ......................................................................................... 47
  
  5.8. Makedonya hukuku ................................................................................... 48
  
  V. Sorunun ele alınmasına ilişkin olarak bu çalışmadaki temel yaklaşım ................. 49
  
  VI.Çeşitli ihtimaller ................................................................................................... 56
  
  1.Boşanma sebebi bulunup da eşlerden birinin boşanma iradesini herhangi
  
  bir biçimde ifade etmeden (edemeden) ölmesi ihtimali .................................... 57
  
  2.Boşanma iradesinin dâva açmak dışında ya da dâva açmaya öncel işlemler
  
  şeklinde açıklandığı durumlar........................................................................... 63
  
  3.Boşanma dâvasının açılması için usuli işlemlerin başlatıldığı ya da
  
  dâvanın açıldığı ancak henüz sonuçlanmadığı durumlar .................................. 64
  
  4.Eşler arasında ayrılığa karar verilmiş iken eşlerden birinin ölümü ................... 67
  
  5.Evliliğin iptaline ilişkin ihtimaller .................................................................... 68
  
  § 2. Yargıtay kararlarına kısa bir bakış.............................................................................. 69
  
  I. Genel olarak .......................................................................................................... 69
  
  II.Türk Medenî Kanundan önceki döneme ait uygulama ......................................... 69
  
  1.Dâvayı kimin açtığına göre ayrım yapar yöndeki Yargıtay'ın eski uygulaması
  
  2.Dâvayı kim açmış olursa olsun kesinleşmeye kadar hayatta olan eşin
  
  diğerine mirasçı olacağı yönündeki ağırlıklı Yargıtay uygulaması................... 70
  
  III.Yargıtay'ın TMK m. 181 II hükmünden sonraki uygulaması ............................... 71
  
  1.Genel olarak ...................................................................................................... 71
  
  2.Boşanma dâvasının konusuz kalması ................................................................ 72
  
  3.Hâkimin kendiliğinden TMK m. 181 II hükmünün uygulanabileceğini
  
  dikkate alması................................................................................................... 72
  
  4.Dâvanın (varsayımsal) boşanmada kusurun tespitine ilişkin olacağı ve
  
  ayrıca mirasçı olunamayacağının tespitine karar verilemeyeceği hususları...... 73
  
  5.TMK m. 181 II hükmünün ayrı bir dâvanın konusu olamayacağı hususu......... 74
  
  6.Diğer bazı ilginç Yargıtay kararlarından örnekler............................................. 76
  
  6.1. Ölümden sonra boşanma dâvasının evliliğin iptali dâvası şeklinde
  
  ıslah edilemeyeceği .................................................................................. 76
  
  6.2. Dâvacı tarafın ölümden sonra boşanma dâvasından feragat ederek,
  
  karşı tarafın TMK m. 181 II hükmü çerçevesinde dâvaya devam
  
  etmesini engelleme hakkının bulunup bulunmadığı hususu ...................... 77
  
  § 3. Hukukumuzda öteden beri tartışılan bu soruna ilişkin görüşlere kısa bir bakış.......... 80
  
  I. Genel olarak ......................................................................................................... 80
  
  II.743 Sayılı Medeni Kanun (Türk Kanunu Medenisi) dönemindeki tartışma ve
  
  görüşler ................................................................................................................. 80
  
  1.Boşanma dâvası sırasında ölen eşe sağ kalan eşin mirasçı olması gerektiği
  
  yönündeki görüş ............................................................................................... 80
  
  2.Boşanma dâvasına mirasçıların devam edebilmesi ve mirasçılığın
  
  önlenebilmesi görüşü (Saymen) ....................................................................... 82
  
  III.Yeni dönemde ileri sürülen görüşlerin genel hatları ............................................. 84
  
  1.Sorunun miras hukuku kurumları ile halledilmesi yönündeki eğilimler ........... 84
  
  1.1. Genel olarak .............................................................................................. 84
  
  1.2. Boşanma dâvası açılmasının dâvacı tarafından dâvalının mirastan ıskat
  
  edildiği ya da dâvacının dâvalının mirasından feragat ettiği şeklinde
  
  anlaşılması gerektiği görüşü (Hatemi/Serozan) ......................................... 86
  
  2.Yeni düzenleme ile getirilen çözümün esasen gizli bir mirastan yoksunluk
  
  sebebi olduğu görüşü ........................................................................................ 93
  
  3.Hükmün tek yönlülüğünün doğru olduğu ve kusur itibariyle sadece ağır
  
  kusur gerektiren boşanma sebeplerinde uygulanması gerektiği görüşü
  
  (Kılıçoğlu) ........................................................................................................ 95
  
  4.TMK m. 181 II hükmüne dair diğer bazı yaklaşımlar....................................... 100
  
  II.BÖLÜM:
  
  DİĞER BAZI YAKIN HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ HUKUKİ DURUM
  
  § 4. Alman hukukundaki durum ........................................................................................ 102
  
  I. Genel olarak ......................................................................................................... 102
  
  II.Alman hukukundaki hükmün tarihi gelişimine ve arka planına kısa bir bakış...... 104
  
  III.BGB § 1933 hükmünün uygulanma koşulları ....................................................... 107
  
  1.Genel olarak ...................................................................................................... 107
  
  2.Miras bırakan tarafından açılmış ve sürdürülmekte olan bir boşanma
  
  davasının bulunması koşulu ve buna dair bazı sorunlar.................................... 108
  
  2.1. Miras bırakan tarafından boşanma davası açılmamış olduğu
  
  durumlarda mirasçılar BGB § 1933 hükmünden yararlanabilir mi? ......... 109
  
  2.1.1. Nazi Almanya'sındaki bir uygulama............................................... 109
  
  2.1.2. Boşanma davası açılmasının sadakat ve güven ilkesine aykırı
  
  şekilde önlenmesi nedeniyle BGB § 1933 hükmünün
  
  uygulanmaması? ............................................................................. 110
  
  a)Bavyera Eyalet Yüksek Mahkemesinin bir kararı ve karardaki
  
  bazı düşünceler ........................................................................... 111
  
  b)Değerlendirmeler ........................................................................ 112
  
  2.1.3. Yasal temsilci tarafından boşanma davasının açılması ve
  
  hukuki durum ................................................................................. 113
  
  2.2. Boşanma dilekçesinin mahkemeye verilmiş olmasının açılmış
  
  boşanma davası koşulu açısından yetersizliği?......................................... 116
  
  2.2.1. Açılmış boşanma davasından hareket edilebilmesi için dava
  
  dilekçesinin karşı tarafa tebliği gereği............................................. 117
  
  2.2.2. Görevli ve yetkili mahkemede dava açılmamasının etkisi?............. 119
  
  2.3. Davanın uzun süre takip edilmemesinin anlamı ve sonuçları? .................. 120
  
  3.Davalının davacının boşanma davasına onay vermesi (davayı kabul
  
  etmesi) .............................................................................................................. 121
  
  3.1. Onayın anlamı ve gerçekleşme koşulları ................................................... 121
  
  3.2. Verilen onayın geri alınması (Widerruf) ve özellikler ............................... 128
  
  4.Diğer bazı hususlar ........................................................................................... 130
  
  5.Boşanma davasının haklı (begründet) olması ................................................... 131
  
  5.1. Genel olarak............................................................................................... 131
  
  5.2. Boşanma sebepleri ve buna dair bazı temel hususlar ................................. 132
  
  5.3. Özellikle boşanmada kusurun önemsizliği hususu .................................... 134
  
  5.4. Anlaşmalı boşanmada hukuki durum......................................................... 138
  
  5.5. Bütün boşanma sebeplerinin dayanaklı olması gerekir mi? ....................... 142
  
  5.6. İspat açısından bazı özellikler.................................................................... 142
  
  IV.Mirasçılığı ortadan kaldırmak için boşanma davasının yeterliliği? ...................... 143
  
  V. Mirasçıların açacağı davanın hukuki niteliği ........................................................ 147
  
  VI.Alman hukukundaki düzenlenmenin tek yönlülüğü ve bunun Anayasaya
  
  uygunluğu sorunu ................................................................................................. 149
  
  1.Bu konuda öğretide savunulan bazı görüşler ve tespitler .................................. 150
  
  1.1. Hükmün anayasaya kısmi aykırılığı........................................................... 150
  
  1.2. Anayasaya aykırılık iddialarının özü ve varılan sonuçlar açısından
  
  farklılıklar ................................................................................................. 151
  
  1.3 Anayasaya aykırılık açısından muhtemel gerekçe ve dayanaklar ............... 152
  
  1.3.1. Genel olarak ..................................................................................... 152
  
  1.3.2. GG Art. 14'de düzenlenmiş miras hakkına aykırılık........................ 153
  
  1.3.3. GG Art 3'de düzenlenmiş olan eşitlik ilkesine aykırılık .................. 154
  
  1.3.4. GG Art. 6 I'de düzenlenmiş olan evliliğin ve ailenin kanunun
  
  özel koruması altında olması kuralına aykırılık............................... 159
  
  1.4. Anayasaya uygun yorum yöntemi ile sorunun aşılması imkânı? ............... 160
  
  2.Konuya dair bazı mahkeme kararları ................................................................ 161
  
  2.1. Alman Federal Mahkemesinin sorunu açık bırakan 6.6.1990 tarihli
  
  kararı ........................................................................................................ 161
  
  2.2. Alman Federal Mahkemesinin sorunu açık bırakan 13.7.1994 tarihli
  
  kararı ......................................................................................................... 162
  
  2.3. Alman Federal Anayasa Mahkemesi'nin konuyu açık bırakan
  
  15.2.1995 tarihli kararı ............................................................................. 164
  
  2.4. Hükümde anayasaya aykırılık görmeyen Koblenz OLG'in 27.11.2006
  
  tarihli kararı............................................................................................... 165
  
  3.Değerlendirme ve arasonuç............................................................................... 168
  
  VII.Sağ kalan eşin mirasçılığının gerçekleşmediğinin ileri sürülmesi açısından
  
  süre sorunu? .......................................................................................................... 168
  
  VIII.Alman hukukuna dair genel bir değerlendirme ..................................................... 168
  
  § 5. Avusturya hukukundaki durum .................................................................................. 170
  
  I. Özel olarak Avusturya hukukuna değinilmesinin gerekçeleri .............................. 170
  
  II.Genel olarak eşin mirasçılığı ve özellikleri........................................................... 170
  
  III.Avusturya hukukunda 2016 sonuna kadar geçerli olan hukuki durum ................. 172
  
  1.Boşanma kararının mirasçılığa etkisi ................................................................ 172
  
  2.Boşanma davası sırasında ölümün mirasçılığa etkisi ........................................ 174
  
  2.1. Kanun hükmünün arka planı ve tarihi gelişimi .......................................... 174
  
  2.2. Hükmün uygulanma koşulları.................................................................... 178
  
  a)Genel olarak .......................................................................................... 178
  
  b)Sürmekte olan boşanma davası koşuluna dair ...................................... 179
  
  c)Davanın sona ermesi ve mirasçıların eşin mirasçılığını engelleme
  
  imkânı ................................................................................................... 180
  
  c)Kusur esasına dair ................................................................................. 181
  
  d)Ölüme bağlı tasarrufların durumu......................................................... 183
  
  e) § 759 ABGB de öngörülen durumun hukuki niteliği ............................ 184
  
  f)Diğer bazı ilgili hususlar ....................................................................... 184
  
  IV.Avusturya Hukukunda 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerli olan reform
  
  sonrasında hukuki durum ...................................................................................... 187
  
  1.Avusturya Medeni Kanunun eşin mirasçılığına dair 746. paragrafı ve
  
  getirilen yeni düzenlemenin genel hatları ......................................................... 187
  
  2.Yeni hükmün gelişim tarihine ve gerekçesine dair ........................................... 189
  
  3.Hükmün uygulanma koşulları üzerine .............................................................. 194
  
  4.Hükmü dair bazı sorunlar ve tartışmalar ........................................................... 196
  
  V. Avusturya hukukuna dair genel bir değerlendirme............................................... 198
  
  § 6. İsviçre hukukundaki durum ........................................................................................ 200
  
  I. Genel olarak İsviçre hukukunda eşin mirasçılığı ve özellikleri ............................ 200
  
  II.Boşanma ile yasal miras hakkının ortadan kalkması esası ve uygulaması ............ 204
  
  1.Temel prensip ve bunun özellikleri................................................................... 204
  
  2.Bu süreçte eşin mirasçılığının engellenmesi açısından muhtemel imkânlar?.... 204
  
  3.Boşanma davası sürecinde eşin mirasçılığı kuralının geçerliliğine dair
  
  ilkeye ve hükme eleştirel yaklaşımlar? ............................................................ 205
  
  III.Boşanma davasından önce ya da boşanma davası sırasında yapılmış olan
  
  ölüme bağlı tasarrufların etkisi ve bu açıdan hukuki durum ................................. 211
  
  1.Genel olarak boşanmanın ölüme bağlı tasarruflara etkisi ve çeşitli
  
  ihtimaller .......................................................................................................... 211
  
  2.Boşanma davası öncesinde yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflara
  
  gerçekleşmiş boşanmanın etkisi ....................................................................... 214
  
  3.Boşanma davası sırasında yapılmış olan ölüme bağlı tasarrufların etkisi ......... 215
  
  IV.İsviçre hukukunda evliliğin geçersizliği (iptali) ve konu açısından önem
  
  arz eden özellikler ................................................................................................. 216
  
  V. İsviçre hukukuna dair kısa bir değerlendirme............................................................... 219
  
  III.BÖLÜM:
  
  TÜRK MEDENİ KANUNUN GETİRDİĞİ ÇÖZÜMÜN AYRINTILI
  
  DEĞERLENDİRİLMESİ
  
  § 7. Eşin mirasçılığının arka planı ve boşanma dâvası üzerinden eşin mirasçılığın
  
  engellenmesinin maddi dayanaklarının bulunup bulunmadığı sorunu ....................... 221
  
  I. Genel olarak çıkış noktası..................................................................................... 221
  
  II.Eşin mirasçılığının anlamı: Eşin mirasçılığının gelişimi ve gerekçelerine kısa
  
  bir bakış ................................................................................................................ 221
  
  III.Eşin mirasçılığının ölüm anında evliliğin varlığını gerektirmesi ve evliliğin
  
  ölümden önce sona ermesiyle muhtemel yasal mirasçılığın kesin olarak
  
  ortadan kalkması ................................................................................................... 236
  
  IV.Evliliğin boşanma açısından sona erme sürecine girdiği durumlarda
  
  mirasçılığın maddi gerekçelerinin sorgulanması................................................... 240
  
  1.Evliliğin sona ermesi sürecinde gerçekleşen mirasçılığın gerçekte eşin
  
  mirasçılığı ile hedeflenen amaçlarla çelişmesi.................................................. 240
  
  2.Evliliğin sona ermesi sürecinin anlamı ve bunun somutlaştırılması.................. 247
  
  3.Yasa koyucunun müdahalesinin zorunluluğu? .................................................. 252
  
  V. Bazı özel durum ve sorunların değerlendirilmesi .................................................. 256
  
  1.Genel olarak ...................................................................................................... 256
  
  2.Salt boşanma dâvasının açılmış olmasının maddi gerekçe olarak
  
  değerlendirilebilirliği ........................................................................................ 256
  
  2.1. Sorunun ortaya konulması ve ayrıştırılması............................................... 256
  
  2.2. Boşanma dâvası açma iradesinin aynı zamanda mirasçılıktan çıkarma
  
  iradesinin görünüş biçimi olarak değerlendirilmesi ................................... 257
  
  2.3. Boşanma dâvası açma iradesinin kanun koyucu tarafından eşin
  
  mirasçılığını sona erdirmek yönünden maddi gerekçe olarak
  
  değerlendirilmesi ....................................................................................... 258
  
  2.4. Olması gereken hukuk anlaşıyışıyla önerilen mirasçılıktan çıkarma ve
  
  mirastan feragat varsayımları ve bunların bu bağlamda
  
  değerlendirilmesi ....................................................................................... 267
  
  a)Bu yaklaşımın ana hatları ...................................................................... 267
  
  b)Mirasçılıktan çıkarma varsayımı görüşünün eleştirilmesi ..................... 272
  
  c)Boşanma dâvası dâvacısının karşı tarafın mirasından feragat ettiği
  
  varsayımı yaklaşımının eleştirisi ........................................................... 275
  
  VI.Evliliğin iptali açısından değerlendirme................................................................ 279
  
  1.Genel olarak ...................................................................................................... 279
  
  2.Evliliğin sona ermesi şekli olarak evliliğin iptali ile yok hükmünde olan
  
  evliliklere dair bazı hususlar ............................................................................. 280
  
  3.Evliliğin iptali ile boşanmanın farklı dogmatik temellere dayanmasının
  
  önemi ................................................................................................................ 290
  
  4.Evliliğin iptalinde mirasçılığın tanınmamasının kural olarak
  
  benimsenebilirliği ve ancak istisnai durumlarda mirasçılığın dayanaklı
  
  sayılabilirliği..................................................................................................... 295
  
  § 8. Medenî Kanunun getirdiği çözümün gelişimi ve tek yönlülüğünün giderilmesi
  
  süreci.......................................................................................................................... 303
  
  I. Medenî Kanunun getirdiği çözümün ana hatları ile gelişim tarihi ........................ 303
  
  II.Anayasa Mahkemesi kararı ve hükmün tek yönlülüğünün giderilmesi ................. 305
  
  1.Hükmün somut norm denetimi üzerinden Anayasa Mahkemesi önüne
  
  gelme süreci...................................................................................................... 305
  
  2.Somut olaydaki özellikleri ve yerel mahkemenin gerekçeleri........................... 306
  
  2.1. Dâvanın yenilenmesi sürecinde dâvalının ölmesi nedeniyle dâvalı
  
  mirasçılarının dâvaya devam etmelerinin mümkün olamaması ................. 306
  
  2.2. Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesine göre MK m. 181 II
  
  hükmünün konuluş gerekçesi ve hükmün arka planı ................................. 306
  
  2.3. Hükmün Anayasaya aykırılığı açısından Manavgat Mahkemesinin
  
  gerekçeleri ................................................................................................. 307
  
  III.Anayasa Mahkemesi kararının temel hatları ......................................................... 308
  
  1.Anayasa Mahkemesinin Manavgat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi başvurusu
  
  gerekçeleri ile sınırlı bir değerlendirme yapmış olması .................................... 308
  
  2.Anayasa Mahkemesinin temel iki gerekçesi: Eşitlik ilkesi (AY. m. 10) ile
  
  hak arama hürriyeti (AY. m. 36) ...................................................................... 309
  
  3.Ayrık oy gerekçesi: TMK m. 181 II hükmünün Anayasanın 2. ve 41.
  
  maddelerine bütünüyle aykırı olduğu görüşü ................................................... 311
  
  IV.Anayasa Mahkemesi kararının çeşitli açılardan değerlendirilmesi ....................... 312
  
  1.Genel olarak ...................................................................................................... 312
  
  2.Şekle ve usule ilişkin hususlar itibariyle değerlendirme ................................... 312
  
  2.1. Kararda anayasaya aykırılık itibariyle öğretide tartışmalara ve benzer
  
  hukuk düzenlerindeki düzenlemelere değinilmemiş olması ...................... 312
  
  2.2. Kararın yürürlüğüne ilişkin kısımda başka bir karara ilişkin
  
  cümlelerin yer alması ............................................................................... 313
  
  2.3. Somut olaydaki hukuki durumun açıklıkla saptanmamış olmasının
  
  muhtemel sonuçları.................................................................................... 314
  
  2.4. Hükmün uygulama alanının ortaya konulmaması ve buna bağlı sonuçlar . 315
  
  3.Eşitlik ilkesi itibariyle değerlendirme ............................................................... 319
  
  3.1. Genel olarak .............................................................................................. 319
  
  3.2. Dâvalı tarafın kusurlu olması ihtimalinde hukuki durum .......................... 320
  
  a)Ölen dâvacı eş ise .................................................................................. 320
  
  b)Ölen dâvalı eş ise................................................................................... 323
  
  aa) Dâvacıya dâvaya devam etme imkânı tanınmamış olmasının
  
  eşitlik ilkesi açısından değerlendirilmesi ........................................ 323
  
  bb) Ölen dâvalının mirasçılarına dâvaya devam etme imkânının
  
  tanınmamış olmasının eşitlik ilkesi açısından değerlendirilmesi..... 324
  
  3.3. Dâvacı eşin kusurlu olması ihtimalinde hukuki durum.............................. 325
  
  a)Dâvacı eş ölmüş ise ............................................................................... 325
  
  b)Dâvalı eş ölmüş ise................................................................................ 326
  
  aa) Dâvacıya dâvaya devam hakkı tanınmamasının eşitlik ilkesi
  
  açısından değerlendirilmesi ............................................................. 326
  
  bb) Dâvalının mirasçılarına dâvaya devam hakkının tanınmamış
  
  olmasının eşitlik ilkesi açısından değerlendirilmesi ........................ 327
  
  4.Hak arama hürriyeti itibariyle değerlendirme ................................................... 331
  
  4.1. Genel olarak .............................................................................................. 331
  
  4.2. Hak arama hürriyeti açısından değerlendirme ........................................... 332
  
  4.3. Tarafların eşitliği (silahların eşitliği) açısından hukuki durumun
  
  değerlendirilmesi ....................................................................................... 333
  
  5.Azınlık gerekçeleri açısından değerlendirme .................................................... 334
  
  5.1. Boşanma dâvasındaki tarafların iradelerinin belirsizliği nedeniyle eski
  
  sisteme dönüş?........................................................................................... 334
  
  5.2. Ailenin korunması ilkesine aykırılık? ........................................................ 334
  
  a)Evlilik birliğinin korunması esası bakımından değerlendirme............... 334
  
  b)Aile ilişkileri açısından değerlendirme .................................................. 337
  
  5.3. Hukuk devleti ve toplumun huzuru gerekçeleri? ....................................... 339
  
  5.4. Azınlık gerekçesinin vardığı sonuç ile çelişir niteliği ................................ 340
  
  6.Diğer bir muhtemel gerekçe olarak miras hakkı (AY m. 35) açısından
  
  değerlendirme ................................................................................................... 340
  
  6.1. Genel olarak............................................................................................... 340
  
  6.2. Anayasal düzeyde güvence altına alınan miras hakkının kapsamı ve
  
  kanun koyucunun biçimlendirme alanı? .................................................... 341
  
  7.Anayasa mahkemesinin iptal yerine anayasaya uygun yorum yoluyla
  
  sorunu halledebilmesi imkânı (yorumlu ret kararı) açısından
  
  değerlendirme ................................................................................................... 355
  
  8.Anayasa Mahkemesi kararının değerlendirilmesi açısından önceki metin
  
  ve/veya güncel metin açısından varılan sonuçlar.............................................. 357
  
  § 9. Hükmün güncel halinin değerlendirilmesi.................................................................. 361
  
  I. Hükmün güncel hali ve temel özellikleri .............................................................. 361
  
  II.Sorunların tespiti ve sınıflandırılması.................................................................... 361
  
  III.Genel olarak hükmün uygulanma koşulları ........................................................... 361
  
  IV.Sürdürülmekte olan bir boşanma dâvasının bulunması ......................................... 362
  
  1.Boşanma dâvasının açılmış olması ................................................................... 362
  
  1.1. Genel olarak dâvanın ve özel olarak boşanma dâvasının açılması............. 362
  
  1.2. Görünüş itibariyle boşanma dâvası açılmış gözükmekle birlikte
  
  gerçekte usulüne uygun şekilde boşanma dâvasının bulunmadığı
  
  durumlar ................................................................................................... 366
  
  1.3.Boşanma dâvasının açılması açısından yetkilendirilme yapılmış
  
  olmakla birlikte dâvanın açılmasından önce eşlerden birinin öldüğü
  
  durumlar .................................................................................................... 369
  
  2.Boşanma dâvasının sürmekte olması (Dâvanın sona ermemiş olması) ............. 371
  
  2.1. Konunun önemi ......................................................................................... 371
  
  2.2. Görevsiz veya yetkisiz mahkemede dâvanın açılmış olmasına dair
  
  özellikler .................................................................................................... 372
  
  2.3. Dâvanın işlemden kaldırılması (HMK m. 150) ve bunun TMK
  
  m.181 II hükmü açısından önemi.............................................................. 374
  
  2.4. Boşanma dâvasının geri alınması ve etkisi ................................................ 377
  
  2.5. Boşanma davasından feragat (HMK m. 307) ve bunun etkisi.................... 380
  
  3.Boşanmaya karar verilerek hükmün kesinleşmesi ve bunun sonuçları ............. 384
  
  3.1. Genel olarak............................................................................................... 384
  
  3.2. Boşanma hükmünün kesinleştiği ancak diğer hususların (nafaka,
  
  tazminat vs) henüz kesinleşmediği durumlar ............................................ 386
  
  3.3. Hükmün temyiz sürecinde olması ve buna dair özellikler ......................... 387
  
  3.4. Karar düzeltme aşaması ve buna dair özellikler ........................................ 387
  
  V. Boşanma dâvası sırasında ölümün gerçekleşmesi ................................................. 389
  
  VI.Mirasçıların dâvaya devam etmesi ........................................................................ 394
  
  1.Mirasçıların dâvaya devam etmesine dair muhtemel sorunlar .......................... 394
  
  2.Mirasçıların sahip olduğu hukuki pozisyonun hukuki niteliği .......................... 395
  
  2.1. Hakkın doğrudan mirasçıların kişiliğinde doğması ................................... 395
  
  2.2. Hakkın ve bununla bağlantılı olarak (sürdürülen) davanın hukuki
  
  niteliği? ...................................................................................................... 399
  
  2.3. Boşanma davasına yargılama ve vekâlet ücretine dair hususlar
  
  itibariyle devam edilebilmesinin konu açısından önemsizliği .................. 413
  
  2.4. Hâkimin konusuz kalan boşanma davası itibariyle yapması gereken?....... 414
  
  2.5. Diğer yaklaşımın benimsenmesi halinde çeşitli ihtimaller ve hâkimin
  
  re'sen hareket etmesinin hukuki temelleri ................................................. 416
  
  3.Hak sahibi olan mirasçıların belirlenmesi ......................................................... 418
  
  3.1.Yasal mirasçılar açısından hukuki durum................................................... 418
  
  a)Hükümdeki mirasçı kavramı dar anlamda mirasçıları kapsar ................ 418
  
  b)Sadece ilk etapta mirasçı olacakların dâva hakkının bulunması ............ 419
  
  c)Mirasçıların bilinmemesi halinde hukuki durum? ................................. 424
  
  d)Mirasçının küçük olması veya vesayet altında olması halinde
  
  hukuki durum ........................................................................................ 427
  
  e)Mirasçının gaip olması .......................................................................... 428
  
  3.2. Atanmış mirasçılar açısından hukuki durum ............................................. 430
  
  3.3. Mirasçılıktan çıkarma ve bunun TMK m. 181 II hükmü açısından
  
  sonuçları .................................................................................................... 433
  
  3.4. Mirastan feragatin TMK m. 181 II hükmü açısından sonuçları? ............... 436
  
  3.5. Mirastan yoksunluğun TMK m 181 II hükmü açısından etkileri ............... 437
  
  3.6. Mirasın reddi ve bunun TMK m. 181 II hükmü açısından etkileri ............ 439
  
  4.Mirasçıların tamamının dâvaya devam etmesinin zorunlu olmaması ............... 441
  
  VII.Diğer eşin kusurunun ispatlanması: Kusur esasının değerlendirilmesi................. 441
  
  1.Sorunların tespiti............................................................................................... 441
  
  2.Hükmün kusur esasına dayalı olması ................................................................ 442
  
  3.Kusur esasının yerindeliği................................................................................. 445
  
  4.Kusur esasının anlamı: Herhangi bir kusur ya da boşanmada etken kusur? ...... 449
  
  5.Kusur esasının uygulanışı ve boşanma sebepleri itibariyle özellikler ............... 451
  
  5.1 Kusur esasına dayanmayan boşanma sebeplerinde hukuki durum ............. 451
  
  a)Genel olarak .......................................................................................... 451
  
  b)Akıl hastalığı (TMK m. 165)................................................................. 452
  
  c)Kusura dayalı olmaksızın evlilik birliğinin temelinden sarsılması
  
  sebebine dayalı boşanma davalarında hukuki durum (TMK m. 166 I) .. 457
  
  d)Evlilik birliğinin temelinden sarsılmasının özel bir görünümü olarak
  
  anlaşmalı boşanmada (TMK m. 166 III) hukuki durum ........................ 459
  
  aa) Anlaşmalı boşanmanın koşulları ve kusur esası dikkate
  
  alınmaksızın koşulları itibariyle TMK m. 181 II hükmünün
  
  uygulanabilirliği .............................................................................. 459
  
  bb) Anlaşmalı boşanmada TMK m. 181 II hükmünün kusur esası
  
  itibariyle uygulanamayacağı ............................................................ 463
  
  cc) Anlaşmalı boşanma davasında dava sırasında ölümün eşin
  
  mirasçılığa özel bir etkisinin olmamasının tutarlılığı? ..................... 468
  
  e)Fiili ayrılığa dayalı boşanma dâvasında hukuki durum ......................... 470
  
  aa) Fiili ayrılığa dayalı boşanmada koşullar ve kusur esası itibariyle
  
  TMK m. 181 II hükmünün uygulanabilirliği ................................... 470
  
  bb) Kusur esası nedeniyle TMK m. 181 II hükmünün fiili
  
  ayrılığa dayalı boşanmalarda uygulanamamasının kendi içinde
  
  tutarlılığı? ....................................................................................... 477
  
  5.2. Kusur esasına dayalı boşanma sebeplerinde hükmün uygulanması ........... 478
  
  1.Boşanmada kusur ve bunun anlamı................................................................... 478
  
  2.Her iki tarafın birbirine denk kusurunun olduğu durumlarda hükmün
  
  uygulanabilirliği?.............................................................................................. 482
  
  3.Kusur esaslı özel boşanma sebeplerinde hükmün uygulanmasına dair
  
  özellikler........................................................................................................... 494
  
  3.1. Genel olarak............................................................................................... 494
  
  3.2. Zina (TMK m. 161) ................................................................................... 494
  
  3.2. Hayata kast (TMK m. 162) ........................................................................ 497
  
  3.4. Pek kötü davranış (TMK m. 162) .............................................................. 498
  
  3.5. Onur kırıcı davranış (TMK m. 162)........................................................... 499
  
  3.6. Suç işleme veya haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163) .......................... 500
  
  3.7. Terk (TMK m. 164) ................................................................................... 501
  
  4.Kusur esaslı genel boşanma sebebinde hükmün uygulanması .......................... 503
  
  VII.Davanın kapsamı ve ispata dair bazı hususlar ....................................................... 510
  
  1.Sorunların ortaya konulması ............................................................................. 510
  
  2.Mirasçıların aynı boşanma sebebi kapsamında kalmakla birlikte yeni
  
  olayları ileri sürebilmesi? ................................................................................. 511
  
  3.Mirasçıların başka boşanma sebeplerini ileri sürebilmesi? ............................... 516
  
  3.İspat açısından hukuki durum ........................................................................... 517
  
  IX.Yetkili ve görevli mahkemeye dair bazı hususlar ................................................. 518
  
  X. Verilecek karar ve anlamı ..................................................................................... 521
  
  Literatür............................................................................................................................. 523
  
  Stok Kodu
  :
  9789753684583
  
  Boyut
  :
  16X19
  
  Sayfa Sayısı
  :
  548
  
  Basım Yeri
  :
  Ankara
  
  Baskı
  :
  1
  
  Basım Tarihi
  :
  Temmuz 2017
  
  Kapak Türü
  :
  Karton Kapak
  
  Kağıt Türü
  :
  1.Hamur
  
  Dili
  :
  Türkçe
  
  Doç Dr Mustafa AKSU Boşanma Davası Sırasında Ölümün Eşin Mirasçılığına Etkisi Filiz Kitabevi AAJ5753684583
Taksit Seçenekleri
- Diğer Kartlar
  
  Taksit Sayısı
  
  Taksit tutarı
  
  Genel Toplam
  
  Tek Çekim
  
  665,00
  
  665,00
Yorumlar
- Yorum yaz
  
  Bu kitabı henüz kimse eleştirmemiş.