Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri ( YILDIZ )

Ülkemizde yaşanan iş kazalarının büyük çoğunluğun asıl işveren-alt işveren ilişkisinin mevcut olduğu iş sahalarında meydana gelmesi, bu kurumun iş sağlığı ve güvenliği hukuku bakımından ne denli sorunlu bir kurum olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Zira asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulmasıyla birlikte asıl işveren ve alt işveren işçileri aynı iş sahasında bir arada çalışmaya başlamaktadır. Bu durum asıl işveren ve alt işverenin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetlerini yerine getirirken işbirliği ve koordinasyon içinde hareket etmesini gerektirmektedir. Ayrıca uygulamada alt işverenlerin mali açıdan zayıf olmaları ve iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini ihlal etme eğilimleri dikkate alındığında, alt işveren işçilerini koruyucu birtakım önlemler alınmalıdır. Bu doğrultuda 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuatımızda asıl işveren-alt işveren ilişkisi bakımından uygulama bulacak birtakım özel düzenlemelere yer verilmiştir. Bu çalışmamızda asıl işveren-alt işveren ilişkisinin iş sağlığı ve güvenliği hukuku bakımından incelemesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuattan hareketle asıl işveren-alt işveren ilişkisinde işverenlerin gerek kendi işyerleri ve işçilerine karşı yerine getirmekle yükümlü olduğu gerekse de asıl işveren-alt işveren ilişkisine özgü olarak sahip oldukları iş sağlığı ve güvenliği yükümlülükleri ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca asıl işveren-alt işveren ilişkisinde işverenlerin sahip oldukları bu iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerine aykırı davranışlarının hukuki, idari ve cezai sorumluluğa etkisi öğreti görüşleri ve yargı kararları doğrultusunda inceleme konusu yapılmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İçindekiler
Giriş
Birinci Bölüm
Genel Olarak Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisi
I. Asıl İşveren-Alt İşveren Kavramları
II. Hukukumuzdaki Gelişimi
III. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Unsurları
A. İlişkinin Taraflarının İşveren Olması
B. Alınan İşin Mal veya Hizmet Üretimine İlişkin Olması
C. Alınan İşin Asıl İşin Bir Bölümü veya Yardımcı İş Niteliğinde Olması
D. Alınan İşin Asıl İşverene Ait İşyerinde Yapılması
E. İşçinin Münhasıran Asıl İşverenden Alınan İşte Çalışması
IV. Kanuna Aykırı Kurulan İlişkinin Yaptırımı
V. Alt İşverenlik Sözleşmesi
VI. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Doğurduğu Müteselsil Sorumluluk
A. Genel Olarak
VII. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde Muvazaa
A. Genel Olarak
B. Muvazaalı Alt İşverenlik Hâlleri
C. Kamu Lehine Getirilen Ayrıcalıklı Hükümlerin Değerlendirilmesi
D. Muvazaanın Denetlenmesi
E. Muvazaalı Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Yaptırımı
İkinci Bölüm
Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri
I. Genel Olarak
II. İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Alt İşveren Kavramı
A. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda Alt İşveren Kavramı
B. Başka İşyerlerinden Çalışmak Üzere Gelen Çalışanlar Kavramı
III. Alt İşverenin İşyeri
IV. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri
A. Genel Olarak İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri
B. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisi Bakımından Özellik Gösteren İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri
V. Asıl İşverenin Alt İşveren İşçilerine Karşı Sahip Olduğu Yükümlülüklerinin Hukuki Kaynağı
VI. Alt İşveren İşyerindeki Asıl İşveren İşçilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği
Üçüncü Bölüm
Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırılığın Sonuçları
I. Genel Olarak
II. Hukuki Sorumluluk
A. İşçi veya Diğer Hak Sahiplerinin Tazminat Talebinden
B. Sosyal Güvenlik Kurumu Tarafından Rücu Hakkının Kullanılması
C. Asıl İşveren-Alt İşveren Arasındaki Rücu İlişkisi
III. Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
A. Genel Olarak
B. Alt İşveren İşçilerinin Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
IV. İşçilerin İş Sözleşmelerini Fesih Hakkı
V. İdari Yaptırımlar
A. İdari Para Cezası
B. İşin Durdurulması
C. Kamu İhalesinden Yasaklama
VI. Cezai Sorumluluk
A. Genel Olarak
B. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde
VII. İlişkinin Muvazaalı Olmasının İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri ve Aykırılığın Sonuçları
A. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Muvazaalı Olması Durumunda İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri
B. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Muvazaalı Olmasının İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırılıktan Doğan Sorumluluğa Etkisi
VIII. Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülükleri ve Aykırılığın Sonuçları
A. Genel Olarak
B. Asıl İşverenin Alt İşveren İşçisine Disiplin Cezası Uygulayıp Uygulamayacağı Sorunu
C. Alt İşveren İşçisinin İş Sözleşmesinin Feshedilmesi
Sonuç
Kaynakça