Adam Çalıştıranın Sorumluluğu (TBK m.66) ( OKYAR )

Adam çalıştıranın sorumluluğu, bir kimsenin, kendi menfaatine olan bir işin görülmesi amacıyla, bağımlılık arz eden bir çalıştırma ilişkisi içerisinde çalıştırdığı kişinin işini gördüğü sırada hukuka aykırı fiili ile başkasına verdiği zarardan sorumluluğu ifade eder. Roma hukukunda gemi işletenin sorumluluğuna, Anglo-Amerikan hukukunda ise 17. yüzyıla tarihlenen Boson v Sandford adlı denizcilik davasına kadar uzanan derin tarihsel kökleri bulunan bu sorumluluk anlayışı, zaman içerisinde genel norm niteliği kazanmış ve sorumluluk hukuku meselelerinin çözümünde önemli işlevler üstlenmiştir. Günümüzde ise, hızla robotlaşan ve dijitalleşen modern işletme faaliyetlerinden kaynaklanan zararlar bakımından da bir sorumluluk temeli olarak değerlendirilebilmesi açısından önemini korumaya devam etmektedir. Elinizdeki bu eser, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinde düzenlenen adam çalıştıranın sorumluluğunun tarihsel gelişimini, karşılaştırmalı hukuktaki yerini ve Türk hukukunda benimsenen sorumluluk modelini incelemekte; TBK m. 66/3 hükmünde yer alan düzenlemenin niteliğine ilişkin hukuki tartışma çerçevesinde, sorumluluğun şartlarını, hukuki sonuçlarını ele almakta ve diğer sorumluluk normları ile arasındaki ilişkiyi değerlendirmek suretiyle TBK m. 66 hükmünde düzenlenen sorumluluğun uygulama alanını ortaya koymaktadır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ
II. KAVRAMSAL ÇERÇEVE
BİRİNCİ BÖLÜM
ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ YERİ, TARİHSEL KÖKENİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA DÜZENLENMESİ
§1. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ YERİ
I. Hukuki Sorumluluk Kavramı ve Türleri
II. Adam Çalıştıranın Sorumluluğunun Hukuki Niteliği
III. Adam Çalıştıranın Sorumluluğunun Esası ve İşlevleri
§2. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN TARİHSEL KÖKENİ
I. Roma Hukuku Sistemi
II. İslam Hukuku Sistemi
III. Anglo-Amerikan Hukuk Sistemi
IV. Sosyalist Hukuk Sistemi
§3. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU
I. İngiliz Hukuku
II. Fransız Hukuku
III. Avusturya Hukuku
IV. Alman Hukuku
V. İsviçre Hukuku
VI. Avrupa Haksız Fiil Hukukunu Yeknesaklaştırma Çalışmaları
VII. Değerlendirme
İKİNCİ BÖLÜM
ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI
§4. ADAM ÇALIŞTIRAN İLE ÇALIŞAN ARASINDA BİR ÇALIŞTIRMA İLİŞKİSİ BULUNMASI
I. Adam Çalıştıran Kavramı
II. Çalışan Kavramı
III. Çalıştırma İlişkisi
§5. HUKUKA AYKIRI FİİL NETİCESİNDE ÜÇÜNCÜ KİŞİNİN ZARAR GÖRMESİ
I. Hukuka Aykırı Fiil Bulunması
II. Üçüncü Kişinin Zarar Görmesi
III. Hukuka Aykırı Fiil ile Zarar Arasında İlliyet Bağı Bulunması
§6. ADAM ÇALIŞTIRANIN ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ İHLAL ETMESİ
I. Adam Çalıştıranın Özen Yükümlülüğünün Ölçüsü ve Kusur ile İlişkisi
II. Adam Çalıştıranın Çalışana Özen Yükümlülüğü
III. Adam Çalıştıranın İşletme Organizasyonuna (Çalışma Düzenine) Özen Yükümlülüğü
IV. TBK m.66/3 Hükmünün Hukuki Niteliği
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ SONUÇLARI VE SORUMLULUKTAN KURTULMA
§7. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ SONUÇLARI
I. Adam Çalıştıranın Tazminat Sorumluluğu
II. Adam Çalıştıranın Müteselsil Sorumluluğu
III. Adam Çalıştıranın Rücu Etmesi
§8. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUKTAN KURTULMA İMKANLARI
I. Kurtuluş Kanıtı
II. Sorumsuzluk Anlaşması
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN UYGULAMA ALANI
§9. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN UYGULAMA ALANININ TESPİTİ
I. Genel Olarak Sorumluluk Sebepleri Arasındaki İlişkinin Tespiti Meselesi
II. TBK m.60 Hükmünün Sorumluluk Hukukundaki İşlevi
III. Adam Çalıştıranın Sorumluluğuna İlişkin Hükmün Genel Norm Niteliği
§10. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞUNUN BAŞLICA DİĞER SORUMLULUK HALLERİ İLE İLİŞKİSİ
I. Kusura Dayanan Genel Haksız Fiil Sorumluluğu ile İlişkisi
II. Ev Başkanının Ev Halkının Haksız Fiillerinden Sorumluluğu ile İlişkisi
III. Yapı Malikinin Sorumluluğu ile İlişkisi
IV. İş Kazasında İşçinin Uğradığı Zarardan İşverenin Sorumluluğu ile İlişkisi
V. Genel Tehlike Sorumluluğu ile İlişkisi
VI. Hatalı Ürünün Neden Olduğu Zarardan Üreticinin Sorumluluğu ile İlişkisi
VII. Adam Çalıştıranın Sorumluluğunun Özel Hüküm ile Düzenlendiği Başlıca Haller
§11. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU İLE İFA YARDIMCISININ FİİLLERİNDEN BORÇLUNUN SORUMLULUĞU ARASINDAKİ İLİŞKİ
I. Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda İfa Yardımcısının Fiillerinden Borçlunun Sorumluluğunun Düzenlenmesine Genel Bir Bakış
II. Türk Hukukunda İfa Yardımcısının Fiillerinden Borçlunun Sorumluluğu ile Adam Çalıştıranın Sorumluluğu Arasındaki İlişki
III. Sözleşme Hukukunun Uygulama Alanını Haksız Fiil Hukuku Aleyhine Genişletme Eğilimi Çerçevesinde Edim Yükümünden Bağımsız Borç İlişkisi Teorisinin Adam Çalıştıranın Sorumluluğuna Etkisi
SONUÇ