A.B.D. Hukuk Sistemine Giriş

Bu eser, "common law" çevresinin en önemli temsilcilerinden biri olan Amerikan hukuk sistemi hakkında ilgilenenlere bilgi vermek amacıyla kaleme alınmıştır. Yazarlar olanaklar elverdiği ölçüde Federal ve eyaletler düzeyinde Amerikan yargı mekanizmasını; Birleşik Devletlerde "ırk ayrımı" ve "toplumun bütünleştirilmesi"ne ilişkin çabaları ("segregation"; sonra "Seperate but Equal"dan "Civil Rights Act"e); yaşamın başlangıcı ve sonuna ilişkin ikilemleri; kolluk güçlerinin ya da haber alma örgütlerinin bireylerin evlerinde ve işyerlerinde yapacakları "aramalar ve elkoymalar"da bireyin anayasal haklarının korunması için öngörülen kısıtlamaları; gözaltına alma hallerinde bireyin anayasal haklarının korunmasına ilişkin önlemleri (Miranda hakları); bunlarla ilgili Yüksek Mahkeme kararlarını; en önemli Federal Kanunları (CAATSA, RICO, PATRIOT), Amerikan "trust" ve "anti-trust" hukukundaki gelişmeleri ve bunların "civil law" çevresindeki yankılarını; "temsil" (agency); "sözleşmeler" (contracts) ve "haksız fiiller hukuku"nun (torts) en ilginç kavramlarını; "ürün sorumluluğu"nda (product liability) "kusur"a (negligence) dayalı sorumluluktan "kusursuz sorumluluk"a (strict liability) yönelen gelişmeleri; elektronik ilişkilerin yoğunlaştığı "bilgi çağı"nda Amerikan hukukunun durumunu;"privacy" kavramının Amerikan hukukundaki görünümlerini; bireyin "onuruyla ölme hakkı"nı (Karen Ann Quinlan olayı); "hekim yardımlı ölüm" ve diğer ötanazi türlerini; rahim tahliyesine ilişkin "çığır açan kararlar"ı (Roe v. Wade) ve bu alandaki gerilemeleri, "taşıyıcı annelik"e (surrogacy) ilişin karmaşık sorunları (Bebek M Olayı); Amerikan hukuk eğitimi ve uygulamasının görünümlerini, genel olarak Amerikan hukuku kavramlar ve çözümlerinin "civil law" üzerindeki etkilerini dile getirmeye ve açıklamaya çalışmışlardır. Eser, yazarların bir "süper devlet" olarak Birleşik Devletlerin siyasal, sosyal ve ekonomik politikalarını benimsemeleri veya desteklemeleri anlamını taşımayıp, sadece Amerikan hukuk sistemini (kavramlar, kurumlar, sorunlar, çözümler, gelişmeler vb.) tanıtmaya yöneliktir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GENEL KAYNAKÇA

BİRİNCİ BÖLÜM
COMMON LAW, EQUITY, "COMMON LAW"UN İngiliz Kolonilerine Aktarılması ve Amerikan Hukukunun Oluşum Evreleri
§1. "COMMON LAW"
I. "Common law"un Anlamı
II. "Common law"un Oluşumu
III. "Common law" ile "Equity"nin Kaynaştırılması
IV. Günümüzda "common law" Hukuk Sisteminin Egemen Olduğu Ülkeler
§2. EQUITY (HAKKANİYET HUKUKU)
I. Genel Olarak
II. "Equity"nin Özellikleri
III. "Common Law Mahkemeleri"nin "Equity Mahkemeleri"yle Kaynaştırılması
IV. "Equity Hukuku"nun Amerikan Hukuku Üzerindeki Etkisi
§3. "COMMON LAW"UN KOLONİLERE AKTARILMASI VE AMERİKAN HUKUKUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
I. Genel Olarak
II. İngiliz "common law"unun Amerika Kıtasına Aktarılması: Koloni Dönemi
III. Amerikan Devriminin Amerikan Hukukun Gelişimi Üzerindeki Etkileri
IV. "Batı"ya Doğru Yayılma
V. Demokratikleşme Hareketinin Hukuk Düzeni Üzerindeki Yansımaları
VI. İç Savaş ve Amerikan Hukuku Üzerindeki Yansımaları
VII. Yeniden Yapılanma Dönemi
VIII. Hukukun "Kanunlaştırılması"
IX. "David Dudley Field" Kanunlaştırmaları

İKİNCİ BÖLÜM
Amerikan Hukukunun Kaynakları ve ABD Anayasası
§4. AMERİKAN HUKUKUNUN KAYNAKLARI
I. Genel Olarak
II. Birincil Hukuk Kaynakları
III. İkincil Hukuk Kaynakları
§5. A.B.D.'NİN ANAYASAL DÜZENİ
I. Federal Anayasa: ABD Anayasasına Genel Bir Bakış
II. Anayasanın Temel Hükümleri
III. Anayasaya Eklenen Maddeler: Anayasa Ekleri ve "Haklar Bildirgesi"

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Amerikan Yargı Sistemi:
Federal Mahkemeler, Eyalet Mahkemeleri ve Yüksek Mahkeme
§6. AMERİKAN YARGI SİSTEMİ
I. Genel Olarak
II. Eyalet Yargı Sistemi: Üç Kademeli Sistem
III. Federal Mahkemeler
§7. Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi (U.S. Supreme Court)
I. A.B.D. Yüksek Mahkemesi'nin Organizasyonu
II. Görev ve Yetkileri
III. Yüksek Mahkeme Yargıçları (Justices)
IV. Hukuk Yazmanları (Law Clerks)
V. Yasaların Anayasa'ya Uygunluğunun Ölçütleri
§8. AMERİKAN HUKUK YARGILAMASI HUKUKU: FEDERAL USUL HUKUKU KURALLARI
I. Genel Olarak
II. "Federal Hukuk Yargılaması Kuralları"nın Sistemi ve Açıklanması
III. Hukuk Davalarında Jüri Yargılaması
IV. Hukuk Yargılamasında Deliller
V. Bir Hukuk Davasının Ana Çizgileri
VI. Kitle Davaları (class action)

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Amerikan Ceza Hukuku ve Ceza Yargılaması Hukuku
§9. AMERİKAN CEZA HUKUKU SİSTEMİ
I. Genel Olarak
II. Common Law Suçları
III. Model Ceza Kanunu-Eyaletler Ceza Kanunları
IV. Kanunilik İlkesi (Principle of Legality)
V. Birleşik Devletler Ceza Kanunu'nda Öngörülen Tipik Suçlar
VI. İspat Yükü: "Delillerin Taraflarca Getirilmesi Sistemi" (adversarial system)
VII. Savunular: Eylemi Suç Olmaktan Çıkaran Davranışlar
§10. AMERİKAN CEZA YARGILAMASININ KARAKTERİSTİKLERİ
I. "Suçlamayı Kabul" (guilty plea)
II. Suç/Ceza Pazarlığı (plea bargain)
III. Ceza Yargılamasında Jüri

BEŞİNCİ BÖLÜM
AMERİKAN TOPLUMUNUN YARGI YOLUYLA ÇÖZÜME BAĞLANAN BAZI ÖNEMLİ SORUNLARI: Çığır Açan Mahkeme Kararları
§11. IRK AYRIMCILIĞININ SONA ERDİRİLMESİ
I. Genel Olarak
II. Jim Crow Kanunları: Irk Ayrımcılığı
III. "Ayrı, Fakat Eşit" Doktrini (Separate but Equal): Plessy v. Ferguson Kararı (1892)
IV. "Toplumun Bütünleştirilmesi" (Integration): Brown v. Board of Education Kararı (1954)
V. "Civil Rights Act" (Yurttaşlık Hakları Kanunu), 1964
§12. BİREYİN "GİZLİLİK ALANI"NA YÖNELİK HUKUKA AYKIRI SIZMALARIN ÖNLENMESİ
I. Genel Olarak
II. Olmstead v. U.S. Kararı (1928)
III. Goldman v. U.S. Kararı (1942)
IV. Silverman v. U.S. Kararı (1961)
V. Katz v. U.S. Kararı (1967)
§13. SANIĞIN HAKLARI: MİRANDA HAKLARI
I. Genel Olarak
II. Olay
III. "Miranda Hakları"
IV. "Miranda Hakları"ndan Vazgeçme
V. "Miranda Hakları"nın İstisnaları
VI. "Miranda Hakları"nın Yansımaları
§14. KADININ ÖZEL YAŞAMI: ÇOCUK DÜŞÜRME
I. Roe v. Wade Kararından Önceki Amerikan Hukuku
II. Roe v. Wade Kararı (1970)
III. Roe v. Wade Kararının Yansımaları
IV. Eyalet Hukuklarındaki Gelişmeler
V. Roe v. Wade Kararından Dönülmesine Yönelik Çabalar: Dobbs v. Jackson Women's Health Organization Kararı (2022)

ALTINCI BÖLÜM
Sözleşmeler Hukukunun Bazı Önemli Kavramları
§15. SÖZLEŞMELER HUKUKU
I. Genel Olarak
II. Sözleşmenin Kurulmasına İlişkin "Öneri" ve "Kabul"
III. "Consideration" Doktrini
IV. Sözleşme Türleri
V. Sözleşmelerin Yorumu
VI. Sözleşmenin Hükümsüzlüğü ve İptal Ettirilmesi
VII. Sözleşmelerde Durumların Değişmesi: İmkansızlık, Elverişsizlik, Sözleşmenin Temelinin Çökmesi ve Mücbir Sebep Durumları
VIII. Sözleşmelerde Zamanaşımına İlişkin Sorunlar: Statute of Limitations

Yedinci Bölüm
Amerikan Haksız Fiiller Hukukunun (Torts) Temel Kavramları Ve Hukuki Sorumluluğun Türleri:
Kusur Sorumluluğu (Negligence) ve "Kusursuz Sorumluluk" (Strict Liability)
§16. AMERİKAN "HAKSIZ FİİLER HUKUKU"NUN (TORTS) TEMEL KAVRAMLARI
I. Genel Olarak: Haksız Fiiller Hukukunun Amacı
II. Kusur İlkesine Dayalı Sorumluluk: Negligence
III. Kusura İlkesine Dayalı Sorumluluğun Çeşitli Görünümleri
IV. Kusur Sorumluluğunda Sorumluluktan Kurtuluş Olanakları
§17. AMERİKAN HUKUKUNDA KUSURSUZ SORUMLULUK (STRICT LIABILITY)
I. "Kusursuz Sorumluluk"un (Strict Liability) Tarihsel Gelişimi: Rylands v. Fletcher Doktrini
II. "Kusursuz Sorumluluk Doktrini"nin Amerikan Hukukundaki Gelişimi
III. "Kusursuz Sorumluluğun Kapsamı"
§18. AMERİKAN HUKUKUNDA ÜRÜN SORUMLULUĞU
I. Amerikan Hukukunda "Ürün Sorumluluğu"na Toplu Bakış
II. Sorumluluğun Dayandırıldığı İlkeler
III. "Ürün" Kavramı
IV. "Üründeki Bozukluk" Kavramı
V. Ürün Sorumluluğunun Kurulmasına İlişkin Koşullar
VI. Ürün Sorumluluğunda "Sorumlu Kişiler"
VII. Ürün Sorumluluğunda Tazmin Edilmesi İstenilebilen Zararlar: Kişiye Gelen Zarar ve Maddi Zarar
VIII. Üreticinin Sorumluluktan Kurtuluş Savunuları

Sekizinci Bölüm
Amerikan Hukukunda "Agency" İlişkileri
§19. AMERİKAN HUKUKUNDA TEMSİL (AGENCY) İLİŞKİLERİ
I. Kavram
II. Çeşitleri
III. Taraflar Arasındaki İlişkiler
IV. Temsil İlişkisinin Sona Ermesi

Dokuzuncu Bölüm
Amerikan Hukukuna Özgü Bazı Kavramlar: "PRIVACY": BİREYİN YALNIZ KALMA HAKKI, ÖZEL YAŞAM ve GİZLİLİK ALANI; TAŞIYICI ANNELİK; YAŞAYAN İSTEK (TIBBİ VASİYETNAME, LIVING WILL); ONURUYLA ÖLME HAKKI (ÖTANAZİ); "TRUST"LAR VE GÖREVLERİ; AMERİKAN "ANTI-TRUST HUKUKU"
§20. "PRIVACY": BİREYİN "YALNIZ KALMA HAKKI" İLE "ÖZEL YAŞAM VE GİZLİLİK ALANI" ÜZERİNDEKİ HAKLARI
I. Genel Olarak "Privacy" Kavramı
II. "Privacy" Kavramının Çeşitli Görünümleri
III. Bireyin "Yalnız Kalma Hakkı"na, "Gizlilik ve Özel Yaşam Alanı"na İzinsiz Girme ve Sızma Yolları
IV. "Özel Yaşam ve "Gizlilik Hakkı"nın Korunmasına Yönelik Çözümler
V. Bireyin "Özel Yaşam"ına ve "Gizlilik Alanı"na İzinsiz Girmeye İlişkin Görünümler
VI. "Privacy Hakkı" Konusunda Amerikan Hukukunun Uluslararası Hukuktaki Düzenlemeler Işığında Değerlendirilmesi
§21. TAŞIYICI ANNELİK SÖZLEŞMESİ
I. "Taşıyıcı Annelik" Kavramı
II. "Taşıyıcı Annelik" Kavramının Oluşumu: Bebek M. Kararı
III. Bebek M. Kararının Eyalet Hukukları Üzerindeki Yansımaları
IV. Bebek M. Kararını İzleyen Diğer Kararlar
V. Amerikan Hukukunun Yansımaları: "Taşıyıcı Annelik" Bakımından Yabancı Hukuklar
§22. AMERİKAN HUKUKUNDA "YAŞAYAN İSTEK" (LIVING WILL) VE "SAĞLIK BAKIMINA İLİŞKİN TEMSİL" (HEALTH CARE PROXY)
I. Genel Olarak:"Yaşamın Sonu";"Yaşamın Sonu Aşamasında Hastanın Bakım ve Tedavisine İlişkin Karar"a Hastanın Katılımı ve "Tıbbi Vasiyetname" (Yaşayan İstek)
II. Terminal Aşamada Hastanın Tıbbi Karara Katılımı
III. "Tıbbi Vasiyetname" (Living Will) ve "Sağlıkla İlgili Temsil Yetkisi" (Health Care Proxy)
§23. AMERİKAN HUKUKUNDA"ONURUYLA ÖLME HAKKI", "ÖTANAZİ VE YARDIMLI ÖLÜM"
I. Kavramlar: "Ölme Hakkı", "Ötanazi" ve "Yardımlı Ölüm"
II. "Ölme Hakkı" ve "Onuruyla Ölme Hakkı" (Right to Die; Right to Die with Human Dignity)
III. ABD'nde "Ötanazi" ve "Yardımlı İntihar"
IV. Amerikan Hukukundaki Çözümlerin Uluslarası Yansımaları
§24. AMERİKAN HUKUKUNDA "TRUST" KAVRAMI VE GÖREVLERİ
I. Tarihsel Kökeni
II. "Trust"ın Yapısı
III. "Trust"ın Amaçları": "Purposes of Trust"
IV. Trust'ın Kuruluşuna İlişkin Koşullar
V. "Trust"ın Sona Ermesi
§25. AMERİKAN ANTITRUST HUKUKU
I. Antitrust Kavramı
II. Sherman Act (1890)
III. Clayton Act (1914)
IV. Robinson-Patman Act (1936)
V. Federal Ticaret Komisyonu Kanunu (1914)
VI. Antitrust Hukukuna İlişkin Yeni Gelişmeler

Onuncu Bölüm
Bazı Önemli Federal Kanunlar Hakkında Açıklamalar
§26. BAZI ÖNEMLİ FEDERAL KANUNLAR
I. CAATSA: "Amerika'nın Düşmanlarına Karşı Yaptırımlar Uygulamak Suretiyle Karşı Koyma Kanunu"
II. Magnitsky Kanunu: Hukukun Üstünlüğü Kanunu
III. PATRIOT ACT (Yurtseverlik Kanunu, 2001): Terörizmle Savaşım
IV. IEEPA: "Uluslararası Acil Ekonomik Yetkiler Kanunu" (Emergency Economic Powers Act)-ABD'ne Dışarıdan Yapılacak Olağandışı Tehditlere Karşı Savunma
V. FCPA: "Yabancılara Rüşvet Verme Uygulamaları Hakkında Kanun" (Foreign Corrupt Practices Act of 1977)
VI. RICO: "Haraç Alanlar Tarafından Etkilenen ve Yolsuzluk Yapan Örgütler Hakkında Kanun" (Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act): Mafia ile Savaşım

Onbirinci Bölüm
Amerika Birleşik Devletleri'nde Hukuk Eğitimi ve Hukuk Mesleği
§27. ABD'DE HUKUK EĞİTİMİ
I. Hukuk Fakülteleri
II. Hukuk Fakültelerinin Ders Programları
III. Araştırma Merkezleri ve Enstitüler
IV. Hukuk Klinikleri
V. Hukuk Dergileri
VI. Öğretim Üyeleri
VII. Hukuk Öğrencileri
§28. ABD'NDE HUKUK MESLEĞİ VE HUKUK UYGULAMASI
I. A.B.D.de Hukuk Mesleği
II. Yargıçlar
III. Barolar
IV. Özel Hukuk Büroları veya Firmaları
V. A.B.D.'nde Hukuk Uygulaması Bakımından Vekalet Sözleşmesinin Önemli Sorunları
VI. "Halkın İyiliği" İçin (Pro Bono) Hukuk Uygulaması